Ngày 11/10, Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất, kinh doanh sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở giai đoạn 2011-2019 của doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa.
Tại TP.HCM, Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Công an tiếp nhận thông tin, tài liệu để xem xét, điều tra, xử lý theo quy định đối với 2 dự án gồm dự án Tòa nhà văn phòng, thương mại và nhà ở tại số 244 Kha Vạn Cân (phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức) và dự án Khu nhà ở thấp tầng tại số 5 đường 22, Khu phố 4, phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức.
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, việc phó chủ tịch thường trực UBND TP.HCM ký văn bản chấp thuận cho Công ty cổ phần Vật tư và Thiết bị toàn bộ chuyển mục đích sử dụng 2 khu đất (1.090 m2 tại số 244 Kha Vạn Cân, phường Hiệp Bình Chánh và 6.849,9m2 tại số 5 đường 22 khu phố 4, phường Hiệp Bình Chánh) đã vi phạm Luật Đất đai 2003, Nghị định 181/2004 của Chính phủ và không đúng thẩm quyền.
Cụ thể, dự án Tòa nhà văn phòng, thương mại và nhà ở tại số 244 Kha Vạn Cân đã dính một số sai phạm sau.
Về việc chuyển mục đích sử dụng đất, Thanh tra Chính phủ xác định Công ty Vật tư và Thiết bị toàn bộ đang quản lý, sử dụng khu đất từ năm 1977 nhưng Công ty và UBND TP.HCM, các sở, ngành chức năng không lập hồ sơ, quyết định cho thuê đất là không thực hiện đúng chủ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Do đó, dự án không có hồ sơ sử dụng đất theo quy định pháp luật về đất đai.
Thanh tra Chính phủ cho rằng trách nhiệm thuộc về UBND TPHCM, các sở ngành liên quan, Công ty Vật tư và Thiết bị toàn bộ trong giai đoạn trước khi được chuyển mục đích sử dụng đất (trước 22/10/2008).
Chủ tịch UBND TPHCM ban hành văn bản chấp thuận cho Công ty Vật tư và Thiết bị toàn bộ chuyển mục đích sử dụng 1.090m2, vi phạm quy định Luật Đất đai 2003. Điều đó dẫn đến việc UBND TPHCM phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất vi phạm quy định Nghị định số 198 của Chính phủ. Trách nhiệm thuộc về UBND TPHCM, các sở ngành liên quan, Công ty Vật tư và Thiết bị toàn bộ.
UBND TPHCM cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho Công ty Vật tư và Thiết bị toàn bộ với diện tích 1.090m2 đất ở đô thị. Trong đó, diện tích cấp tăng 37,3m2 chưa được xác định tiền sử dụng đất (tạm tính theo đơn giá đất tại Chứng thư thẩm định giá là 485 triệu đồng). Trách nhiệm thuộc về UBND TPHCM, các sở ngành liên quan và Công ty Vật tư và Thiết bị toàn bộ.
Về việc chuyển nhượng, dự án chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đầu tư theo quy định của Luật Nhà ở 2005, chưa được chấp thuận đầu tư theo quy định của Luật Nhà ở 2014 và hạn chế về năng lực tài chính. Sau khi được chấp thuận chủ trương đầu tư năm 2016, Công ty Vật tư và Thiết bị toàn bộ đã đề nghị chuyển nhượng dự án.
Ngày 13/1/2017, UBND TPHCM đã chấp thuận chuyển nhượng dự án cho Công ty TNHH Tuyết Nga. Đến thời điểm thanh tra, dự án vẫn chưa triển khai thực hiện theo tiến độ phê duyệt tại quyết định chấp thuận đầu tư dự án, lãng phí nguồn lực đất đai.
Tuy nhiên, UBND TPHCM không kiểm tra, xem xét, xử lý thu hồi đất theo quy định. Trách nhiệm thuộc về UBND TPHCM, phó chủ tịch UBND TP, Công ty Vật tư và Thiết bị toàn bộ giai đoạn 2016-2017 và Công ty TNHH Tuyết Nga.
Tương tự, dự án Khu nhà ở thấp tầng tại số 5 đường 22, Thủ Đức cũng do Công ty Vật tư và Thiết bị toàn bộ đang quản lý, sử dụng cũng không lập hồ sơ, quyết định cho thuê đất.
Ngày 22/10/2008, Chủ tịch UBND TPHCM ra văn bản chấp thuận cho Công ty chuyển mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất sang đất ở để xây dựng dự án Khu nhà ở thấp tầng liền kề có sân vườn, khi không đủ điều kiện. Hậu quả dẫn đến việc phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất vi phạm.
Trong việc thẩm định giá đất, Công ty cổ phần Tư vấn Dịch vụ và Bất động sản thẩm định giá đất theo phương pháp so sánh đã thực hiện không đúng quy định tại Tiêu chuẩn thẩm định giá số 07, Nghị định số 188/2004 của Chính phủ về phương pháp xác định giá đất. Do đó, việc sử dụng kết quả thẩm định giá đất để xác định tiền sử dụng đất là không đủ tin cậy.
UBND TPHCM ban hành Quyết định số 5871 ngày 3/11/2017 phê duyệt Đồ án điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết tỷ lệ 1/500 dự án Khu nhà ở thấp tầng với mật độ xây dựng toàn khu vực tăng 1,84%, hệ số sử dụng đất tăng 0,57 so với khi tính tiền sử dụng đất, nhưng chưa xác định, truy thu tiền sử dụng đất theo quy định. Trách nhiệm đối với những khuyết điểm, vi phạm nêu trên thuộc về UBND TPHCM, các sở ngành liên quan, Công ty cổ phần Tư vấn Dịch vụ và Bất động sản.
Việc chuyển nhượng dự án cũng vi phạm Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014; vi phạm Thông tư của Bộ Tài chính… Ngoài ra, giá trị chuyển nhượng dự án chưa tính diện tích 2.256,4m2 đất ở tại đô thị, với số tiền 28 tỷ đồng.
Công ty TNHH Phát triển nhà Thế Giới sau khi nhận chuyển nhượng dự án từ Công ty cổ phần Vật tư và Thiết bị toàn bộ, đã khởi công xây dựng ngày 25/9/2017 khi chưa có thiết kế bản vẽ thi công; chưa được UBND TPHCM chấp thuận đầu tư là vi phạm Điều 107, Điều 12 Luật Xây dựng năm 2014.
Từ những sai phạm nêu trong kết luận, Thanh tra Chính phủ chỉ đạo UBND TPHCM phải chủ trì, chỉ đạo xử lý những khuyết điểm, vi phạm về điều kiện được chuyển mục đích sử dụng đất, thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, cơ sở pháp lý để xác định giá trị quyền sử dụng đất.
