Nhiều người dùng cho rằng Grokipedia cũng mang thiên kiến, thể hiện rõ quan điểm bảo thủ và bênh vực ông Musk - Ảnh: SOPA IMAGES
Ra mắt để cạnh tranh với Wikipedia
Ra mắt trên mạng xã hội X, Grokipedia được ông Musk quảng bá là “nền tảng của sự thật, toàn bộ sự thật và không gì ngoài sự thật”. Ông gọi đây là phiên bản 0.1, khẳng định “đã tốt hơn Wikipedia”, và hứa hẹn phiên bản 1.0 “sẽ vượt trội gấp 10 lần”.
Nguồn gốc Grokipedia bắt đầu từ những chỉ trích của ông Musk với Wikipedia. Năm 2024, ông cáo buộc Wikipedia "bị kiểm soát bởi các nhà hoạt động cực tả" và kêu gọi mọi người ngừng quyên góp cho trang web. Đáp lại, ông sử dụng công ty XAI để phát triển một "đối thủ AI".
Theo mô tả của Grokipedia, trang hiện có khoảng 885.000 bài viết do AI sinh ra, so với gần 8 triệu bài viết do chính con người biên soạn trên Wikipedia. Giao diện Grokipedia khá giống Wikipedia với thanh tìm kiếm, tiêu đề, mục lục và tài liệu tham khảo, nhưng không có hình ảnh.
Ông Musk cho biết mục tiêu của dự án là “loại bỏ tuyên truyền” mà ông cho rằng đang tồn tại trong Wikipedia. Tuy nhiên, khi so sánh thực tế, nhiều nội dung trên Grokipedia lại thể hiện rõ khuynh hướng cánh hữu.
Thiên lệch trong các chủ đề nhạy cảm
Theo nhóm phóng viên chương trình kiểm chứng Truth or Fake của kênh France24, bài viết về chính ông Musk trên Grokipedia mô tả ông là “nhà tiên phong sáng tạo pha lẫn người khiêu khích bất kính” - một mô tả mang tính ca ngợi rõ rệt.
Trong khi đó, trang này bỏ qua các bê bối gây tranh cãi, như hành động giơ tay bị ví với kiểu chào phát xít Đức mà Wikipedia vẫn ghi rõ. Sự “chọn lọc” này khiến người dùng cho rằng Grokipedia đang đánh bóng hình ảnh ông chủ X.
Không chỉ ở các bài viết về ông Musk, nhiều chủ đề khác trên Grokipedia cũng cho thấy thiên kiến bảo thủ rõ rệt.
Chatbot Grok AI của Elon Musk lan truyền tin sai về vụ ám sát Charlie KirkĐỌC NGAYVề xung đột Gaza, Grokipedia không có mục “Tội ác diệt chủng ở Gaza” như Wikipedia, mà chỉ có “Cáo buộc diệt chủng người Palestine”, trong đó phần lớn nội dung trình bày theo lập luận của Israel, gần như bỏ qua các công nhận quốc tế về hành vi diệt chủng.
Hay về vụ việc ông George Floyd, trong khi Wikipedia mô tả ông Floyd là “người Mỹ gốc Phi bị cảnh sát da trắng giết hại trong lúc bị bắt giữ”, Grokipedia lại mở đầu bằng việc liệt kê tiền án của ông Floyd - cách viết bị xem là định kiến và xuyên tạc bản chất vụ việc.
Ngoài ra, Grokipedia còn mô tả phong trào Black Lives Matter là nguyên nhân gây ra “các cuộc bạo loạn trên diện rộng và thiệt hại tài sản lớn nhất trong lịch sử bảo hiểm”, mà không nhắc đến việc đa số các cuộc biểu tình diễn ra ôn hòa như Wikipedia nêu rõ.
Các mục về người chuyển giới và nhiều chủ đề xã hội khác cũng thể hiện khuynh hướng bảo thủ, tương đồng với quan điểm cá nhân của ông Musk.
Đáng chú ý, trớ trêu thay, các chuyên gia nhận định Grokipedia còn phụ thuộc rất nhiều vào chính Wikipedia, khi sao chép gần như nguyên văn nhiều bài viết, bởi hầu hết hệ thống AI - kể cả của ông Musk - đều dựa vào dữ liệu từ Wikipedia để huấn luyện.
Trí tuệ nhân tạo có đáng tin hơn con người?
Các chuyên gia nhận định dù AI có thể tạo ra khối lượng thông tin khổng lồ, nhưng thiên kiến trong dữ liệu huấn luyện khiến nó khó đạt được tính trung lập tuyệt đối.
Trong khi đó, Wikipedia - dù từng bị chê thiếu chính xác - vẫn được xem là một trong những nguồn thông tin đáng tin cậy nhất trên Internet, nhờ vào mô hình cộng đồng chỉnh sửa liên tục, giúp nội dung ngày càng cân bằng hơn theo thời gian.
Nhiều nghiên cứu cho thấy Wikipedia có xu hướng nghiêng nhẹ về cánh tả, nhưng ưu điểm lớn nhất của trang này là cộng đồng chỉnh sửa liên tục, giúp các bài viết ngày càng trung lập hơn theo thời gian - điều mà Grokipedia (do AI vận hành) chưa thể làm được.
Nhóm phóng viên nhận định sự xuất hiện của Grokipedia không chỉ đặt ra cuộc cạnh tranh mới giữa AI và con người trong lĩnh vực tri thức, mà còn nêu ra một câu hỏi lớn: “Liệu chúng ta nên tin vào con người hay trí tuệ nhân tạo thì sẽ ít bị thiên kiến hơn?”.
Elon Musk ra mắt bách khoa toàn thư trực tuyến Grokipedia 'cung cấp toàn bộ sự thật'
