Cổ vật trong ga tàu điện ngầm Colosseo-Fori Imperiali mới trên tuyến C ở Rome, Ý - Ảnh: Anadolu
Các dự án xây dựng tại những thành phố đã có người sinh sống hàng ngàn năm thường gặp thách thức đặc biệt khi đội thi công bất ngờ phát hiện 
Hà Lan trao trả cổ vật 3.500 năm tuổi nhân dịp Ai Cập khai trương bảo tàng 1 tỉ USDĐỌC NGAY
Rome có hai nhà ga mới ở độ sâu khoảng 30m là Colosseo-Fori Imperiali và Porta Metronia, được thiết kế để trưng bày những cổ vật đó. Trong khi đó nhà ga Porta Metronia nằm tại Piazzale Ipponio, bên cạnh Tường thành Aurelian được xây dựng trong giai đoạn 271 - 275 sau Công nguyên.
Các cuộc khai quật tại đây dẫn tới phát hiện một khu quân sự trải dài hơn 80m, có niên đại từ thế kỷ II trước Công nguyên, gồm cả dinh thự của một chỉ huy quân sự với những bức bích họa được bảo tồn rất tốt và sàn khảm mosaic.
Nhiều nhà ga kết hợp bảo tàng khác cũng đã được đưa vào kế hoạch, với tổng cộng sáu nhà ga trên tuyến C, bao gồm San Giovanni, Venezia, Chiesa Nuova và San Pietro.
"Rome là thành phố khó xây dựng metro nhất thế giới" - ông Marco Cervone, quản lý xây dựng của cả hai nhà ga mới, bình luận. Trong một số trường hợp, các đội thi công buộc phải đào bằng tay do tính nhạy cảm của khu vực. Các nhà ga trong tương lai sẽ chạy bên dưới nhiều di sản khác, bao gồm Cột Trajan, Vương cung thánh đường Maxentius, cùng các cung điện và nhà thờ thời Phục hưng và cả Vatican.
"Việc hoàn thành các nhà ga Colosseo-Fori Imperiali và Porta Metronia đánh dấu một cột mốc chiến lược đối với Rome và Ý, kết hợp một cách mẫu mực giữa tiến bộ hạ tầng và công tác bảo tồn di sản" - Giám đốc điều hành Webuild, ông Pietro Salini, cho biết.
Thị trưởng Rome Roberto Gualtieri bình luận nếu tuyến tàu điện ngầm này chưa từng được xây dựng, nhiều công trình cổ và hàng trăm hiện vật "sẽ không bao giờ được phát hiện". "Ngày nay chúng ta biết nhiều hơn về quá khứ của mình" - ông nói.
Việc mở rộng tuyến metro là nỗ lực mới nhất nhằm làm cho cuộc sống của cư dân hiện đại trong thành phố gần 2.800 năm tuổi trở nên đáng sống và bền vững hơn, đồng thời mang lại cho giới khảo cổ vô số tư liệu nghiên cứu.
Khi nhà khảo cổ sát cánh
Ở hầu hết các thành phố, việc xây dựng metro hay trung tâm thương mại lớn đòi hỏi phải tính toán đến mật độ dân số, lưu lượng giao thông hoặc nhu cầu bán lẻ. Nhưng tại thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây (Trung Quốc), nhà phát triển dự án còn phải tính thêm mật độ của những người từng sống trong quá khứ.
Tại thành phố hiện có hơn 13 triệu dân này, tuyến metro đầu tiên khởi công năm 2006 và mở cửa sau đó 5 năm - một khoảng chậm trễ tương đối dài so với tiêu chuẩn xây dựng hạ tầng của Trung Quốc. Tuy nhiên không ai ngạc nhiên với điều đó.
Có lịch sử hơn 3.100 năm, Tây An từng là kinh đô của 13 triều đại phong kiến, trong đó có nhà Tần, Tây Hán và Đường. Theo trang Artnet, trong quá trình xây dựng tuyến metro này, hơn 3.000 hiện vật và 260 ngôi mộ đã được phát hiện. Trong một số trường hợp, công nhân xây dựng và các nhà khảo cổ phải làm việc song song, sát cánh bên nhau theo đúng nghĩa đen, chỉ để dự án có thể tiếp tục.
Các phát hiện khảo cổ tiếp tục xuất hiện cùng với mỗi tuyến metro mới và thành phố sau đó đã trưng bày các hiện vật ngay trong không gian giao thông. Tại những nhà ga như Hàm Dương Tây trên tuyến số 1, hành khách ngày nay có thể chiêm ngưỡng những hiện vật như gạch rỗng thời Tần và Hán, tàn tích của kinh đô Trường An.
Sự giao thoa giữa hạ tầng hiện đại và khảo cổ học đạt đến đỉnh điểm hồi tháng 2, khi Tây An khai trương bảo tàng khảo cổ đầu tiên trên thế giới nằm ngay trong nhà ga sân bay, bên trong nhà ga số 5 của sân bay quốc tế Hàm Dương Tây An. Công trình này rộng 6.400 m², được xây dựng trên khu vực mà trong quá trình thi công đã phát hiện hơn 3.500 ngôi mộ và 22.000 hiện vật.
Thách thức trong xây dựng
Trên mạng xã hội Trung Quốc có một câu nói đùa là hệ thống metro của thành phố Tây An có "phong thủy tệ nhất". Không phải vì xui xẻo hay bị "ám", mà vì các tuyến đường ray buộc phải uốn lượn, ngoằn ngoèo để tránh vô số ngôi mộ chôn dưới lòng thành phố - những ngôi mộ mà trớ trêu thay lại từng được thiết kế theo phong thủy hoàn hảo.
Ai Cập mở cửa bảo tàng 1 tỉ USD nằm cạnh kỳ quan thế giớiCác lô mít có nguồn gốc từ vùng trồng và cơ sở đóng gói đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn...
Ngày 22-12, Phnom Penh cáo buộc Bangkok tăng cường pháo kích, không kích và triển khai lực lượng hạng nặng,...
Nhật Bản có thể sẽ đưa nhà máy điện hạt nhân Kashiwazaki-Kariwa - nhà máy lớn nhất thế giới -...
Chỉ trong vòng chưa đầy một năm, một từ tưởng chừng quen thuộc đã trở thành trục xoay của đời...
Tổng thống Mỹ chọn Thống đốc Jeff Landry của bang Louisiana, người ủng hộ và ca ngợi ý tưởng thâu...
Việc Mỹ liên tiếp chặn bắt tàu chở dầu ngoài khơi Venezuela không chỉ là động thái gây áp lực...
