Chuẩn hóa tên gọi trước khi yêu cầu dân sửa đổi giấy tờ
TS Nguyễn Thị Thiện Trí - giảng viên Trường đại học Luật TP.HCM - cho rằng lâu nay sau khi sáp nhập các đơn vị hành chính hay đổi tên đường, chính quyền thường yêu cầu người dân và doanh nghiệp sớm sửa đổi, chỉnh sửa các giấy tờ, hồ sơ liên quan.
Tuy nhiên đợt sắp xếp bộ máy này ở quy mô rất lớn, bao gồm sáp nhập cả tỉnh, bỏ huyện và tổ chức sáp nhập cả xã phường, cho nên cũng phải có cuộc "đại cách mạng" tổ chức lại tên phường, tên đường quy củ, bài bản, khoa học và thuận lợi cho các giao dịch.
Do vậy nghị quyết Quốc hội, Chính phủ có thể cho phép người dân và doanh nghiệp giao dịch địa chỉ cũ (có ghi chú địa chỉ mới sau sáp nhập) trong thời gian 1-2 năm.
Trong khoảng thời gian này, các cơ quan chính quyền sẽ sắp xếp, tính toán lại tên gọi các phường xã, tổ chức lại tên đường cho cả toàn bộ đơn vị hành chính mới cho bài bản rồi mới tổ chức sửa đổi, điều chỉnh giấy tờ cho người dân.
Bà Trí cho hay hiện nay nhiều phường, xã trên địa bàn TP.HCM có tên phường 1, 2, 3; chưa kể nếu sáp nhập thêm một số tỉnh, thành lân cận vào sẽ có nhiều phường ở các địa phương này trùng tên số. Trong khi đó nhiều phường tên chữ ở quận, huyện sẽ sáp nhập và phải lựa chọn một tên. Như vậy sẽ có những tên phường, xã có thể mất đi.
Để tránh việc nhiều tên gọi thân thuộc mất đi, có thể sử dụng quỹ tên gọi để đặt cho các cơ sở. Ví dụ quận 1 hiện nay có 10 phường tên chữ, nếu sắp xếp còn 2 đơn vị cơ sở có thể đặt tên Bến Nghé và Bến Thành. Những tên gọi khác như Cô Giang, Cầu Ông Lãnh, Cầu Kho... có thể nghiên cứu cho các đơn vị cơ sở ở khu vực quận 3, quận 5 (hiện đặt theo số)...
"Tên gọi được giữ lại nên lựa chọn những tên gọi có tính văn hóa, lịch sử gắn liền với vùng đất và quen thuộc với người dân; tránh những tên gọi vô hồn, không có giá trị như phường 1, 2, 3", bà Trí chia sẻ.
Riêng về tên đường, bà Trí cho rằng đây cũng là cơ hội để tổ chức lại tên đường cho quy củ, bài bản, dễ nhận biết. Những tuyến đường kéo dài nhiều quận, hay một tên được đặt cho nhiều tuyến đường cần được xem xét theo hướng giữ lại tên cho một tuyến, các tuyến khác đặt lại tên.
Nhìn ở góc độ văn hóa, PGS.TS Tôn Nữ Quỳnh Trân - giám đốc Trung tâm Nghiên cứu đô thị và phát triển - chia sẻ khi tổ chức lại bộ máy chính quyền phải chấp nhận có những tên gọi đơn vị hành chính tỉnh, huyện, xã bị mất đi. Nhưng phải cố gắng giữ lại những tên gọi gắn liền với vùng đất, sự phát triển, văn hóa và có giá trị lịch sử. "Không nên xóa sạch trơn, tên gọi nào có giá trị nên giữ", bà Trân nói.