Chưa bắt buộc kiểm định khí thải kể từ ngày 1/1/2025
Bộ Giao thông Vận tải (Bộ GTVT) cho biết mới đây đã nhận được kiến nghị của cử tri TP HCM do Ban Dân nguyện chuyển đến với nội dung: “Cử tri cho rằng việc thực hiện kiểm định khí thải xe máy sẽ dẫn đến trường hợp phương tiện không đạt tiêu chuẩn nên không được tiếp tục sử dụng lưu thông; do đó cử tri kiến nghị Bộ có phương án xử lý đối với các phương tiện không đạt tiêu chuẩn và phương án hỗ trợ cho người có hoàn cảnh khó khăn do không có phương tiện để di chuyển”.
Liên quan đến kiến nghị này, Bộ GTVT cho rằng việc kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy được thực hiện theo các quy định của Luật Bảo vệ môi trường (Luật BVMT) và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (Luật TTATGTĐB), cụ thể là:
Khoản 2 Điều 42 Luật TTATGTĐB quy định “Xe mô tô, xe gắn máy chỉ thực hiện kiểm định về khí thải. Việc kiểm định khí thải thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và được thực hiện tại các cơ sở kiểm định khí thải đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia”.
Khoản 1 Điều 65 Luật BVMT quy định “Phương tiện giao thông vận tải phải được cơ quan đăng kiểm kiểm định, xác nhận đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường theo quy định của pháp luật và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên”; điểm b khoản 2 Điều 102 cũng đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường (Bộ TNMT) “Chủ trì, phối hợp với Bộ Giao thông vận tải trình Thủ tướng Chính phủ ban hành lộ trình áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ lưu hành ở Việt Nam”.
Ảnh minh họa (Nguồn: xaydungchinhsach.chinhphu.vn)
Như vậy, xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành chưa bắt buộc kiểm định khí thải kể từ ngày 1/1/2025 (thời điểm Luật TTATGTĐB có hiệu lực), mà thực hiện theo Lộ trình áp dụng mức tiêu chuẩn, quy chuẩn khí thải phương tiện giao thông cơ giới đường bộ lưu hành ở Việt Nam.
Về thời gian cụ thể áp dụng bắt buộc kiểm định khí thải xe máy đang lưu hành sẽ được Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chủ trì, phối hợp cùng Bộ GTVT xây dựng, trình Chính phủ để Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định.
Xử lý thế nào với các phương tiện không đạt tiêu chuẩn?
Về nội dung kiến nghị phương án xử lý đối với các phương tiện không đạt tiêu chuẩn và phương án hỗ trợ cho người có hoàn cảnh khó khăn do không có phương tiện để di chuyển thì Bộ GTV cho biết: Hiện nay, lộ trình đang được Bộ TNMT chủ trì, phối hợp với các Bộ ngành có liên quan nghiên cứu xây dựng.
Nội dung kiến nghị cử tri sẽ là một trong những nội dung quan trọng trong quá trình nghiên cứu, đánh giá tác động chính sách; hồ sơ dự thảo lộ trình sẽ được lấy ý kiến người dân, doanh nghiệp và các đối tượng chịu tác động theo quy định của pháp luật trước khi trình Thủ tướng Chính phủ xem xét ban hành.
Về kiến nghị cử tri nêu, Bộ GTVT đã có Công văn gửi Bộ TNMT và sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ TNMT trong quá trình nghiên cứu đánh giá tác động chính sách để đề xuất các phương án xử lý đối với phương tiện không đạt tiêu chuẩn và phương án hỗ trợ cho người có hoàn cảnh khó khăn nhưng do phương tiện không đạt chuẩn mà không có phương tiện để di chuyển nhằm giảm thiểu tác động đến đời sống và bảo đảm hài hoà lợi ích của người dân và cộng đồng.
Ảnh minh họa (Nguồn: Tạp chí GTVT)
Kiểm định khí thải xe máy có tác dụng gì?
Theo lý giải của Bộ Công an, lý do đưa việc kiểm soát khí thải định kỳ đối với mô tô, xe gắn máy vào Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ là nhằm bảo vệ quyền được sống trong môi trường ít phát thải ô nhiễm, giảm thiểu các tác động về môi trường của phương tiện tham gia giao thông.
Bộ Giao thông vận tải trước đó cho biết, nguồn gây ô nhiễm môi trường chủ yếu của Việt Nam đến từ khí thải của các phương tiện giao thông cơ giới, trong đó xe mô tô và xe máy chiếm tỷ lệ lớn nhất.
Theo số liệu tính đến hết năm 2021, cả nước có trên 68 triệu chiếc mô tô. Chỉ riêng tại Hà Nội, số lượng xe máy lên tới khoảng 6 triệu chiếc, trong đó gần 3 triệu là xe cũ sản xuất trước năm 2000 có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao.
Hiện nay, chỉ có ô tô mới phải trải qua kiểm định khí thải định kỳ sau khi được bán ra thị trường, xe máy đang hoạt động chưa được yêu cầu thực hiện kiểm định này. Cùng với đó, nhiều đô thị lớn đang có kế hoạch giảm thiểu số lượng xe cá nhân nên việc kiểm soát khí thải từ xe máy sẽ giúp đạt được nhiều mục tiêu cùng lúc.
Tuy rằng việc áp dụng quy định mới sẽ làm phát sinh thêm chi phí cả về tiền bạc và thời gian cho chủ sở hữu xe nhưng bù lại, họ sẽ có được phương tiện an toàn hơn, tiết kiệm nhiên liệu và tăng tuổi thọ cho xe.
