Tập đoàn Volkswagen – nhà sản xuất ô tô lớn nhất châu Âu – vừa công bố khoản lỗ lên tới 1,3 tỷ euro (tương đương khoảng 1,5 tỷ USD) trong quý III/2025, đánh dấu một trong những giai đoạn khó khăn nhất của hãng kể từ sau đại dịch. Theo Financial Times, kết quả kinh doanh này chủ yếu đến từ tác động kép của các hàng rào thuế quan gia tăng và việc điều chỉnh chiến lược tại thương hiệu con Porsche, cùng lúc Volkswagen cảnh báo rằng tình trạng thiếu chip bán dẫn có thể khiến sản lượng tiếp tục suy giảm trong những tháng tới.
Nguyên nhân trước hết xuất phát từ việc Mỹ áp thuế nhập khẩu cao đối với xe châu Âu, trong bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang. Lãnh đạo tài chính của Volkswagen, ông Arno Antlitz, cho biết các khoản thuế mới đã khiến hãng thiệt hại khoảng 5 tỷ euro chỉ riêng trong năm nay, đồng thời buộc tập đoàn phải xem xét lại toàn bộ chuỗi cung ứng toàn cầu.
Việc doanh số tại thị trường Mỹ sụt giảm 8% so với kỳ vọng, cùng chi phí logistics tăng mạnh, khiến VW không thể duy trì biên lợi nhuận như kế hoạch. Trong khi đó, ở châu Âu, chi phí năng lượng và nhân công vẫn cao, khiến biên lợi nhuận hoạt động toàn tập đoàn chỉ còn ở mức 2–3%.
Thách thức lớn thứ hai đến từ chiến lược xe điện (EV). Porsche – thương hiệu vốn là “con gà đẻ trứng vàng” của tập đoàn – đã phải ghi nhận khoản chi phí trích lập hơn 4,7 tỷ euro khi điều chỉnh lại danh mục xe chạy pin. Điều này phản ánh thực tế rằng cuộc đua xe điện đang khiến nhiều hãng ô tô truyền thống rơi vào thế khó: đầu tư lớn, nhưng lợi nhuận biên thấp hơn hẳn so với xe động cơ đốt trong.
Các chuyên gia nhận định, Volkswagen đang chịu sức ép kép – vừa phải đẩy nhanh chuyển đổi xanh để bắt kịp Tesla và các hãng Trung Quốc, vừa phải đối mặt với nhu cầu suy yếu ở châu Âu do người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu.
Trong bức tranh ảm đạm đó, Volkswagen tiếp tục phải đối mặt với một mối đe dọa khác: tình trạng thiếu chip bán dẫn đang trở lại. Theo The Guardian, tập đoàn lo ngại nguồn cung chip từ Nexperia – công ty Hà Lan do nhà đầu tư Trung Quốc sở hữu – có thể bị gián đoạn do các hạn chế xuất khẩu mới. Nếu không có đủ chip, các dây chuyền sản xuất ở Wolfsburg và Emden có thể phải tạm dừng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến kế hoạch sản xuất những mẫu xe điện chủ lực của hãng trong năm 2026.
“Chúng tôi vẫn chưa thoát khỏi bóng đen của khủng hoảng chip,” một lãnh đạo VW thừa nhận, “Mọi gián đoạn trong chuỗi cung ứng hiện nay đều có thể tạo hiệu ứng domino”.
Trước tình hình này, Volkswagen buộc phải đưa ra hàng loạt biện pháp cắt giảm chi phí và điều chỉnh chiến lược sản xuất toàn cầu. Một trong những hướng đi đang được tính đến là mở rộng sản xuất tại Mỹ hoặc Mexico để giảm thiểu rủi ro thuế nhập khẩu, đồng thời tăng tỷ lệ nội địa hóa linh kiện. Tuy nhiên, những bước chuyển này không thể thực hiện ngay trong ngắn hạn, và giới phân tích dự báo VW sẽ phải tiếp tục gồng mình trong ít nhất hai quý tới.
Giới chuyên gia nhận định, câu chuyện của Volkswagen không chỉ phản ánh khó khăn riêng của một tập đoàn mà còn là hình ảnh thu nhỏ của toàn ngành ô tô châu Âu trong thời kỳ chuyển đổi. Từ các rào cản thương mại, chi phí năng lượng, đến cuộc cạnh tranh khốc liệt trong mảng xe điện, tất cả đang đẩy các hãng truyền thống vào thế bị động. Việc VW thua lỗ sau nhiều năm tăng trưởng ổn định cho thấy sự mong manh của chuỗi giá trị toàn cầu khi phụ thuộc vào công nghệ, nguyên liệu và chính sách của các quốc gia khác.
Volkswagen vẫn khẳng định mục tiêu duy trì biên lợi nhuận hoạt động ở mức thấp nhưng ổn định trong năm 2025, đồng thời đẩy nhanh các dự án phát triển nền tảng xe điện thế hệ mới. Tuy nhiên, giữa những biến động về thuế, chip và nhu cầu thị trường, con đường phía trước của “ông lớn” ngành ô tô châu Âu có vẻ sẽ còn đầy gập ghềnh – khi chính mô hình toàn cầu hóa mà họ từng dựa vào đang dần trở thành điểm yếu trong một thế giới ngày càng phân mảnh.
Theo: The NY Times, Financial Times
