Brazil đi về đâu khi loại bỏ Vinicius, Ederson?

Trong ngày những ngôi sao sáng nhất đôi lu mờ, bóng đá Brazil tìm thấy những người hùng không ai ngờ tới. Các bàn thắng của "Selecao" trước Chile tại vòng loại World Cup 2026 khu vực Nam Mỹ hôm 11/10 được ghi do công của những cầu thủ còn vô danh trên bản đồ bóng đá thế giới.

Bàn gỡ hòa 1-1 gọi tên Igor Jesus, người đang khoác áo Botafogo. Đây mới là lần đầu tiên mũi nhọn này lên tuyển và ghi được bàn. Còn bàn ấn định tỷ số 2-1 do cầu thủ vào sân thay người Luiz Henrique, cũng thuộc Botafogo. Tiền đạo này có lần thứ 3 khoác áo đội tuyển và rất xa lạ bên ngoài biên giới Brazil.

Cả một tập thể góp công cho 2 bàn

Không chỉ chung nguồn gốc từ Botafogo, Jesus và Henrique cùng 23 tuổi. Những hạt nhân trẻ đang chơi trong nước mang về niềm vui bất ngờ mà các siêu sao trước đó không làm được.

Đây là trận thắng đầu tiên của Brazil trên sân khách sau 3 thất bại liên tiếp trước Uruguay, Colombia và Paraguay. Đồng thời đây cũng là trận đầu tiên Brazil ghi được hơn 1 bàn thắng sau 7 trận liên tiếp tại vòng loại World Cup.

Trong niềm vui đó, ngay cả Tổng thống Brazil, Luiz Inacio Lula da Silva cũng lên tiếng ca ngợi cầu thủ nội địa. Ông khoe rằng việc nêu ra ý tưởng với Liên đoàn Bóng đá Brazil rằng chỉ triệu tập những cầu thủ đang thi đấu ở trong nước với niềm tin rằng, "hàng nội địa" có chất lượng tốt như "hàng xuất khẩu".

Về mặt hình thức, phát biểu này có vẻ phù hợp với tín hiệu khởi sắc kể trên. Nhưng nếu đi sâu vào chuyên môn lại có nhiều tồn tại.

Bộ đôi Henrique và Jesus tỏa sáng trong màu áo Botafogo.

Trong bóng đá, việc ghi bàn là quan trọng nhưng để tạo ra bàn thắng cần rất nhiều khâu trước đó. Để có bàn thắng của Jesus, phải nhắc đến công Savinho khi tiền vệ của Man City chuyền bóng thuận lợi cho đồng đội đánh đầu ghi bàn.

Còn bàn thắng của Henrique mang dấu ấn cá nhân nhiều hơn. Nhưng nếu không có các cầu thủ khác trong đội hình Brazil xuất hiện đúng chỗ để căng hàng thủ Chile, chân sút thuộc Botafogo không thể có khoảng trống để dứt điểm.

Bóng đá hiện đại trở thành một bộ môn tập thể chứ không còn là những pha biểu diễn kỹ thuật cá nhân thời Pele hay Zico. Nếu một cầu thủ như Pele sinh vào thời này, một mình ông cũng khó xoay sở trước các hậu vệ hoạt động chính xác như lập trình.

Sở dĩ Jesus và Henrique được gọi lên tuyển nhờ phong độ của Botafogo tại giải Brazil rất tốt. Nhưng nếu đem các CLB Brazil ra so với các CLB châu Âu hiện giờ thực sự rất chênh lệch.

Từ năm 2013, các CLB châu Âu thống trị FIFA Club World Cup. Điển hình mùa trước, Man City đè bẹp Corinthians 4-0 trong trận chung kết đá như đi dạo. Năm 2022, Flamengo thậm chí còn thua cả Al Hilal tại bán kết khi đội bóng Saudi Arabia dùng 3 cầu thủ Nam Mỹ hạng 2 trong đội hình.

Bóng đá hiện đại nay đã khác

Lối đá của các CLB Brazil tụt hậu so với thế giới, nên việc họ thi đấu thành công ở giải trong nước không có nhiều ý nghĩa. Bản thân Henrique hiểu sự khắc nghiệt của bóng đá châu Âu, vì mùa trước anh còn "tàng hình" khi chơi cho Real Betis.

Trong 14 trận ra sân cho Real Betis với hơn 600 phút tại La Liga, Henrique không ghi được nổi 1 bàn. Tính tổng cộng, tiền đạo này trong 1 năm rưỡi ở Tây Ban Nha với hơn 2.400 phút thi đấu tại La Liga nhưng chỉ ghi 1 bàn - con số quá kém.

Còn Jesus từng xuất ngoại nhưng thi đấu ở giải UAE và vừa trở về Brazil sau khi hết hợp đồng. Jesus và Henrique không phải là những ngôi sao vụt sáng như thần đồng, mà chỉ là những cầu thủ thất bại khi xuất khẩu, buộc phải trở lại nội địa.

Henrique thất bại toàn tập ở Real Betis.

Trong trận đấu với Chile, đội hình xuất phát của Brazil chỉ có 1 cầu thủ chơi bóng trong nước, còn lại 10 cầu thủ khác đều thi đấu tại châu Âu. Những cầu thủ vào sân thay người cũng không khác biệt, ngoài Henrique, chỉ có tiền vệ Gerson là thi đấu trong nước. Nhìn chung, sự xuất hiện của các cầu thủ nội địa không quá nổi bật.

Với Gerson, tiền vệ của Flamengo trôi nổi nhiều CLB hạng 2 ở châu Âu như Roma, Fiorentina hay Marseille, nhưng không thể nâng cấp lên đội hàng đầu ở Italy như Milan, Inter hay Juventus chứ chưa nói đến chuyện đá cho Real Madrid, Man City. Do vậy, chiến thắng trước Chile vẫn phần nhiều do công các cầu thủ chinh chiến ngoài Brazil, còn cầu thủ thi đấu trong nước chỉ là phần nổi của tảng băng.

Nếu sử dụng những cầu thủ chơi bóng ở Brazil làm trọng tâm ở giải trong nước, kết cục của tuyển Brazil sẽ rất thảm hại khi đối đầu với các đội bóng Nam Mỹ khác trọng dụng cầu thủ xuất khẩu. Bài học về việc Flamengo thua Al Hilal tại bán kết FIFA Club World Cup 2022 vẫn chưa hề xa. Một vài cầu thủ Brazil giỏi múa may sẽ giống như đội bóng nghiệp dư nếu ra sân chơi thế giới.

Brazil nên tìm thuê một HLV giỏi biết phát huy hết tác dụng của những ngôi sao như Vinicius Jr, Rodrygo Goes, Raphinha hay Endrick mới là con đường đúng đắn để là đội tuyển số một thế giới.