Các CEO công nghệ châu Âu kêu gọi chính sách đối phó Big Tech Mỹ

CEO Thomas Plantenga của ứng dụng bán lại quần áo Vinted chia sẻ tại Web Summit 2024. Ảnh: Web Summit.

Các CEO công nghệ châu Âu đang kêu gọi các quốc gia trong khu vực hành động mạnh mẽ hơn để hạn chế sự ảnh hưởng của các tập đoàn công nghệ lớn của Mỹ và giảm sự phụ thuộc vào các công ty này trong các công nghệ quan trọng như trí tuệ nhân tạo (AI). Đặc biệt sau khi ông Donald Trump đắc cử tổng thống, theo CNBC.

Đối phó với Big Tech Mỹ

Chiến thắng của ông Trump là chủ đề chính tại hội nghị Web Summit 2024 ở Lisbon (Bồ Đào Nha) vừa qua. Tại hội nghị, nhiều sếp công ty công nghệ hàng đầu châu Âu đã chia sẻ lo lắng về những gì có thể diễn ra từ tổng thống Mỹ mới đắc cử, nhất là khi sự khó đoán của ông Trump được xem là một thách thức lớn hiện nay.

Andy Yen, CEO của nhà phát triển VPN Proton (Thụy Sĩ) cho rằng châu Âu cần học hỏi chính sách bảo hộ của Mỹ và áp dụng cách tiếp cận “Ưu tiên châu Âu” trong lĩnh vực công nghệ. Mục tiêu là nhằm đảo ngược xu hướng đã diễn ra suốt 2 thập kỷ qua khi hầu hết công nghệ quan trọng của phương Tây, từ trình duyệt web đến điện thoại thông minh, đều bị chi phối bởi một số công ty công nghệ lớn của Mỹ.

“Đã đến lúc châu Âu phải đứng lên. Đã đến lúc táo bạo hơn, quyết đoán hơn. Và thời điểm đó chính là bây giờ, khi Mỹ có một nhà lãnh đạo đặt nước Mỹ trên hết thì tôi nghĩ các lãnh đạo châu Âu cũng cần đặt châu Âu trên hết”, ông Yen chia sẻ với CNBC bên lề hội nghị Web Summit.

Web Summit 2024 - Hội nghị về công nghệ lớn nhất của châu Âu được tổ chức tại Lisbon (Bồ Đào Nha) trong tháng 11. Ảnh: Web Summit.

Trong một thập kỷ qua, Liên minh châu Âu (EU) đã nỗ lực thực hiện các hành động pháp lý và áp dụng những quy định mới nghiêm ngặt hơn để đối phó sự thống trị của các Big Tech Mỹ như Google, Apple, Amazon, Microsoft và Meta.

Tuy nhiên, khi ông Trump tiến tới nhiệm kỳ tổng thống thứ 2, nhiều lo ngại rằng châu Âu có thể nới lỏng các chính sách này cho các "gã khổng lồ" công nghệ Mỹ vì e ngại sự trả đũa từ chính quyền ông Trump.

Cuộc chơi không công bằng

Andy Yen kêu gọi EU không nên lùi bước trong các nỗ lực nhằm kiềm chế sức mạnh của các tập đoàn công nghệ Mỹ.

Ông cho biết: “Châu Âu đã đi theo tư duy toàn cầu hóa quá lâu. Chúng ta cho rằng phải công bằng với tất cả, phải mở cửa thị trường và chơi đúng luật vì tin vào sự công bằng”.

“Nhưng thực tế thì sao. Người Mỹ và người Trung Quốc không nghĩ như vậy. Trong 20 năm qua, họ đã chơi rất không công bằng. Và giờ đây, họ có một tổng thống đặt nước Mỹ lên hàng đầu”, ông Yen chia sẻ thêm.

Ông Andy Yen, CEO VPN Proton tại Web Summit. Ảnh: Web Summit.

Bà Mitchell Baker, cựu CEO của tổ chức phi lợi nhuận Mozilla Foundation (Mỹ) cho biết Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA) của EU đã tạo ra những thay đổi đáng kể đối với trình duyệt Firefox với số lượng người dùng tăng lên kể từ khi Google triển khai “màn hình lựa chọn” trên điện thoại Android, cho phép người dùng tự chọn công cụ tìm kiếm.

“Sự thay đổi về lượng người dùng và thị phần của Firefox trên Android rất đáng chú ý”, bà Baker chia sẻ. “Điều này không chỉ có lợi cho chúng tôi, mà còn cho thấy sức mạnh và sự phân phối tập trung của các công ty lớn như thế nào”.

Bà cho biết thêm dù thay đổi này chưa phải toàn bộ bức tranh, nó cho thấy người tiêu dùng hiện không có nhiều lựa chọn và các doanh nghiệp cũng không thể phát triển thành công do cấu trúc hiện tại của ngành công nghệ.

Thomas Plantenga, CEO của ứng dụng bán lại quần áo Vinted (trụ sở tại Lithuania) cũng kêu gọi châu Âu cần đưa ra những quyết định đúng đắn để đảm bảo khu vực có thể “tự bảo vệ” và không bị “bỏ lại phía sau”.

“Nếu nhìn thực tế, các quốc gia luôn cố gắng tự lo cho mình và hình thành các liên minh để trở nên mạnh mẽ hơn”, Plantenga nói trong cuộc phỏng vấn với CNBC.

Ông cho rằng châu Âu có rất nhiều người tài năng, được giáo dục tốt. Vì vậy EU cần đảm bảo rằng họ có thể tự lo về an ninh, năng lượng, đầu tư vào giáo dục và đổi mới để bắt kịp phần còn lại của thế giới.

“Nếu không làm được, chúng ta sẽ tụt hậu. Trong bất kỳ hợp tác nào, luôn có sự đánh đổi. Và nếu không có gì đáng để trao đổi, chúng ta sẽ yếu thế hơn”, ông Plantenga nhấn mạnh.

Sự cấp bách của “chủ quyền AI”

Một chủ đề khác được thảo luận sôi nổi tại Web Summit 2024 là “chủ quyền AI” - ý tưởng về việc các quốc gia và khu vực xây dựng hạ tầng AI cục bộ để các hệ thống này phản ánh tốt hơn ngôn ngữ, văn hóa và giá trị khu vực.

Microsoft, một trong những công ty dẫn đầu trong lĩnh vực AI, đang đối mặt với lo ngại rằng họ đang chiếm lĩnh vị trí thống trị trong các công cụ AI nền tảng. "Gã khổng lồ" công nghệ này là đối tác lớn của OpenAI - nhà sản xuất ChatGPT - và đang tích hợp mạnh mẽ công nghệ này vào các sản phẩm của hãng.

Một số startup cho rằng việc Microsoft đẩy mạnh AI đã gây ra tác động tiêu cực và làm suy yếu sự cạnh tranh.

Năm ngoái, Microsoft tăng phí sử dụng Bing Search API, công cụ cho phép nhà phát triển truy cập hạ tầng tìm kiếm của công ty, một phần vì chi phí cao hơn liên quan đến tính năng tìm kiếm tích hợp AI.

“Điều này dần làm giảm doanh thu của chúng tôi, chúng tôi vẫn phải phụ thuộc vào họ và điều đó hạn chế khả năng của chúng tôi trong việc phát triển”, Christian Kroll, CEO của công cụ tìm kiếm thân thiện môi trường Ecosia chia sẻ với CNBC.

Đáp lại, các startup châu Âu như Ecosia và Qwant đã hợp tác xây dựng chỉ mục tìm kiếm riêng, nhằm giảm phụ thuộc vào "Big Tech" Mỹ.

Ngoài ra, Đạo luật AI của EU đã đặt ra các yêu cầu minh bạch mới và hạn chế đối với các công ty phát triển và sử dụng AI. Những luật này dự kiến ảnh hưởng lớn đến các công ty công nghệ Mỹ, vốn chiếm phần lớn trong việc phát triển và đầu tư AI hiện nay.

Với việc ông Trump lên nắm quyền, chưa rõ điều này sẽ ảnh hưởng thế nào đến bối cảnh quản lý AI toàn cầu.

Shelley McKinley, Giám đốc pháp lý của nền tảng GitHub, cho rằng không thể dự đoán ông Trump sẽ làm gì trong nhiệm kỳ thứ hai nhưng các doanh nghiệp đang chuẩn bị cho nhiều kịch bản khác nhau.

“Trong vài tháng tới, chúng ta sẽ biết ông Trump định làm gì và từ tháng 1/2025 chúng ta sẽ thấy những gì ông ấy thực hiện trong lĩnh vực này”, bà McKinley nói.