Trong nhiều thập niên, lợi thế cạnh tranh của các hãng xe phương Tây gắn với chu kỳ phát triển dài và quy trình kiểm soát chặt chẽ. Nhưng trật tự quen thuộc này đang bị thách thức khi các đối thủ từ Trung Quốc trỗi dậy.
CEO Renault Luca de Meo từng kêu gọi các hãng xe châu Âu học cách phát triển xe nhanh và hiệu quả hơn từ Trung Quốc - Ảnh: Financial Times
Khi công nghệ và thị hiếu thay đổi nhanh hơn, tốc độ phát triển sản phẩm trở thành điều kiện cạnh tranh thiết yếu, việc "học Trung Quốc" dần trở thành phản ứng mang tính hệ thống của nhiều Người dùng Trung Quốc bỏ xe Đức, chuộng xe nhà, các hãng xe lớn khốn đốnĐỌC NGAY
Tốc độ ở đây không đến từ một phát minh đột phá nào, mà hình thành từ cách các hãng xe tổ chức lại quá trình phát triển sản phẩm: dùng chung nhiều nền tảng xe và linh kiện hơn, triển khai các khâu thiết kế và phát triển song song thay vì làm tuần tự, tận dụng thử nghiệm ảo để rút ngắn thời gian, và xử lý một số vấn đề bằng cách cập nhật phần mềm từ xa (OTA) sau khi xe ra mắt.
Trao đổi với Financial Times, nhiều lãnh đạo trong ngành ô tô toàn cầu nhấn mạnh tốc độ phát triển không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc trong bối cảnh công nghệ, chuỗi cung ứng và địa chính trị biến động nhanh.
Điều mà các hãng xe phương Tây đang tiếp thu từ Trung Quốc không dừng ở việc áp dụng thêm công cụ số hay thiết kế ảo mà nằm ở cách tổ chức công việc. Các hãng Trung Quốc đạt tốc độ cao bằng việc tái sử dụng linh kiện ở quy mô lớn hơn, tiêu chuẩn hóa nền tảng sản phẩm và tập trung phần lớn đổi mới vào phần mềm, thay vì liên tục thiết kế lại phần cứng.
Cách làm này thể hiện rõ trong mô hình mà Renault đang áp dụng, khi hãng này xây dựng một trung tâm phát triển tại Thượng Hải với khoảng 150 kỹ sư địa phương, kết nối trực tiếp với các nhà cung ứng có khả năng phản hồi nhanh.
Các nhóm kỹ thuật viên và thiết kế làm việc song song ngay từ đầu, thay vì chờ từng giai đoạn hoàn tất như trong quy trình truyền thống. Nhờ đó, những quyết định từng mất hàng tháng để đi qua các tầng phê duyệt có thể được đưa ra trong vài ngày.
Va chạm giữa tốc độ và an toàn
Tuy nhiên tốc độ R&D nhanh cũng làm lộ ra một "vùng xám" mà ngay cả các chuyên gia trong ngành cũng đã thừa nhận. Theo chuyên gia từ công ty tư vấn quản trị doanh nghiệp AlixPartners Stephen Dyer, các hãng xe điện Trung Quốc có cách tiếp cận linh hoạt hơn với các thử nghiệm độ bền và quy trình xác nhận sản phẩm.
Quãng thử nghiệm độ bền trung bình của họ thường rơi vào khoảng 600.000km, so với khoảng 3 triệu km thường được các nhà sản xuất nước ngoài áp dụng.
Thay vì trì hoãn việc ra mắt cho đến khi mọi khâu xác nhận được hoàn tất, các hãng Trung Quốc có xu hướng đưa sản phẩm ra thị trường khi những yêu cầu an toàn cốt lõi đã được đáp ứng, rồi tiếp tục hoàn thiện các tính năng phần mềm thông qua cập nhật OTA trong quá trình sử dụng.
Trong bối cảnh ô tô ngày càng trở thành một sản phẩm dựa nhiều vào phần mềm, việc chậm đưa xe ra thị trường có thể đồng nghĩa với việc công nghệ đã mất đi lợi thế cạnh tranh.
Tuy nhiên, theo một cố vấn lâu năm của hãng xe Nhật Bản được Financial Times dẫn lời, khi các hãng xe phương Tây áp dụng cách tiếp cận này, họ phải đối mặt với sự va chạm trực diện giữa tốc độ ra mắt xe và chuẩn mực "an toàn trên hết" - vốn coi việc hoàn tất mọi khâu thử nghiệm trước khi cho sản phẩm ra mắt là điều không thể thỏa hiệp.
EU nới lỏng mục tiêu phát thải
Trong khi nhiều hãng xe châu Âu đang tái cấu trúc hoạt động để tăng tốc phát triển sản phẩm theo cách làm của Trung Quốc, định hướng chính sách của Liên minh châu Âu (EU) lại trở nên kém rõ ràng hơn.
Theo trang Euronews ngày 18-12, Ủy ban châu Âu mới đây đã có đề xuất chuyển mục tiêu phát thải xe mới sau năm 2035 từ mức giảm 100% CO2 xuống 90%, qua đó mở thêm dư địa cho các công nghệ chuyển tiếp như xe hybrid sạc điện và nhiên liệu thay thế.
Dẫu vậy, theo nhiều ý kiến phân tích, sự thay đổi này tạo ra một tín hiệu không thật sự rõ ràng, nhất là khi không ít hãng xe đã đầu tư lớn vào lộ trình điện hóa dựa trên một mục tiêu cấm xe phát thải mang tính dứt khoát trước đó.
Tổ chức phi chính phủ Transport & Environment cảnh báo rằng việc nới lỏng mục tiêu phát thải có thể khiến các hãng xe thiếu một quỹ đạo công nghệ rõ ràng để đi theo.
Cách Trung Quốc muốn vượt mặt Mỹ về đổi mới sáng tạo
Từng là 'công xưởng thế giới', Trung Quốc đã không ngừng đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D), qua đó giúp quốc gia tỉ dân này trở thành 'phòng thí nghiệm của thế giới'.
Chính phủ Lào cho biết, sau khi hoàn thành, đường dây truyền tải điện 500kV giữa Lào và Trung Quốc sẽ là nền tảng trong kế hoạch định vị Lào như một trung tâm năng lượng sạch.
Hai dự án hàng hiệu thuộc dòng Noble Crystal của Sunshine Group vừa được vinh danh ở hạng mục "Dự án tiềm năng" tại Lễ trao chứng nhận "Dự án Đáng sống" 2025, diễn ra ngày 25/12 tại Hà Nội.