1. Trang chủ
2. Quốc tế

• Trang chủ
• Bình luận
• 0 Thích
• Chia sẻ
• Gửi mail

Châu Âu trở lại cuộc đua không gian, 'đối đầu' GPS Mỹ

14:00 19/12/2025

Tên lửa Ariane 6 của châu Âu vừa phóng thành công hai vệ tinh Galileo lên quỹ đạo, đánh dấu bước tiến quan trọng giúp 'lục địa già' tự chủ trong cuộc đua công nghệ vũ trụ toàn cầu và duy trì hệ thống định vị đối trọng với GPS của Mỹ.

Tên lửa Ariane 6 của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) đã phóng thành công hai vệ tinh Galileo từ Trung tâm Vũ trụ Kourou, thuộc Guyane của Pháp ngày 17-12 - Ảnh: ESA

Các chuyên gia nhận định sự kiện này không chỉ là cột mốc kỹ thuật mà còn khẳng định vị thế của châu Âu trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu về công nghệ và năng lực Châu Âu chi kỷ lục 22 tỉ euro cho cuộc đua vũ trụ, tuyển phi hành gia lên Mặt trăngĐỌC NGAY

Hệ thống Galileo được Liên minh châu Âu (EU) tài trợ và do Ủy ban châu Âu (EC) quản lý. Các dịch vụ của chương trình được vận hành bởi Cơ quan Chương trình không gian EU (EUSPA), với sự hỗ trợ phát triển kỹ thuật từ ESA và các đối tác công nghiệp khác. Theo trang web chính thức của EC, hai vệ tinh này sẽ trải qua vài tháng thử nghiệm và hiệu chuẩn trên quỹ đạo trước khi chính thức đi vào hoạt động.

Đây là sứ mệnh thương mại thứ tư của hệ thống phóng Ariane 6, kể từ khi dòng tên lửa dùng một lần này chính thức đi vào hoạt động năm ngoái. Trước đó, các vệ tinh Galileo chủ yếu được phóng bằng tên lửa Ariane 5 và Soyuz của Nga. Tuy nhiên, sau khi Nga xung đột với Ukraine, châu Âu đã chấm dứt hợp tác không gian với Matxcơva. 

Việc mất khả năng tiếp cận tên lửa Soyuz cùng với những chậm trễ trong việc hoàn thiện Ariane 6 đã khiến châu Âu rơi vào tình trạng thiếu phương tiện phóng độc lập trong thời gian dài. Thậm chí, ESA đã phải thuê SpaceX của tỉ phú Elon Musk để phóng hai vệ tinh Galileo vào tháng 9-2024.

Sứ mệnh tiếp theo, dự kiến diễn ra trong quý 1-2026, sẽ đánh dấu lần đầu tiên Ariane 6 sử dụng cấu hình bốn tên lửa đẩy thay vì hai như hiện nay. Bên cạnh đó, hệ thống cũng sẽ chuyển sang triển khai thế hệ vệ tinh thứ hai từ cuối năm 2027 với độ bền cao và công nghệ tiên tiến hơn.

Vị thế và thách thức

Galileo là sáng kiến trọng điểm trong Chương trình Không gian EU và được xem là dự án cơ sở hạ tầng lớn nhất do EU từng thực hiện. EU khẳng định Galileo là hệ thống định vị vệ tinh chính xác nhất thế giới với sai số chỉ khoảng 1m, chính xác gấp bốn lần GPS của Mỹ.

Hiện hệ thống Galileo được ước tính phục vụ khoảng 4,5 tỉ người trên toàn cầu, hỗ trợ nhiều ứng dụng quan trọng từ định vị giao thông (ô tô, tàu thủy, drone) đến điều phối thời gian cho viễn thông và các giao dịch tài chính. 

Bên cạnh chức năng dẫn đường, Galileo còn tham gia mạng lưới tìm kiếm - cứu nạn quốc tế, hỗ trợ hàng không, hàng hải và cung cấp chuẩn thời gian chính xác cao nhờ đồng hồ nguyên tử.

ESA nhấn mạnh trên X rằng vụ phóng thành công này tiếp tục củng cố "khả năng tự chủ và sức chống chịu của châu Âu trong không gian". Ông David Cavaillolès, Giám đốc điều hành Công ty phóng vệ tinh thương mại Arianespace, tuyên bố: "Là lần phóng đầu tiên của Ariane 6 cho chương trình Galileo, tên lửa đã đưa thành công các vệ tinh Galileo SAT 33 và SAT 34 vào quỹ đạo, một lần nữa chứng minh độ tin cậy và chính xác của nó".

Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định vẫn tồn tại thách thức đáng kể. Theo AFP, trong bối cảnh SpaceX vươn lên thống trị thị trường phóng thương mại toàn cầu nhờ phát triển các tên lửa có khả năng tái sử dụng - công nghệ mà Ariane 6 hiện vẫn chưa sở hữu, ông Josef Aschbacher hứa hẹn: "Chúng tôi thực sự phải bắt kịp và bảo đảm châu Âu sớm đưa ra thị trường loại tên lửa tái sử dụng".

Hiện nhiều công ty hàng không - vũ trụ châu Âu đang tham gia đấu thầu để phát triển hệ thống tên lửa tái sử dụng cho ESA - điều được kỳ vọng sẽ giúp châu Âu thu hẹp khoảng cách với các đối thủ trong cuộc đua không gian toàn cầu.

Châu Âu tham vọng bắt kịp Mỹ - Trung về siêu máy tính

Với sức mạnh vượt trội và khả năng thực hiện một tỉ tỉ phép tính mỗi giây (exascale), sự xuất hiện của Jupiter được kỳ vọng sẽ giúp châu Âu thu hẹp khoảng cách công nghệ với các cường quốc.