Chịu ‘đòn giáng’ từ lệnh trừng phạt của Mỹ, châu Âu sắp ‘tranh giành’ với cả thế giới vì ‘đói’ khí đốt Nga, chính trị gia Đức kêu gọi mở van với Moscow để chấm dứt khủng hoảng

Thế giới đang chuẩn bị bước vào “cuộc chiến tranh giành” khí đốt tự nhiên trong năm nay. Theo đó, người tiêu dùng và các nhà máy ở châu Âu đang thiếu năng lượng sẽ phải chịu mức giá cao hơn, trong khi các quốc gia mới nổi ở châu Á và Nam Mỹ sẽ chịu sức ép lớn.

Lần đầu tiên kể từ cuộc khủng hoảng khí đốt xảy ra sau khi Nga và Ukraine xung đột, châu Âu đứng trước nguy cơ không đạt được mục tiêu dự trữ khí đốt cho mùa đông tới. Tình trạng này sẽ dẫn đến việc các quốc gia phải cạnh tranh để có được nguồn cung.

Dù EU có đủ lượng khí đốt dự trữ để vượt qua mùa đông năm nay và giá cũng hạ nhiệt kể từ đầu năm, nhưng kho dự trữ đang bị rút cạn với tốc độ rất nhanh do thời tiết lạnh giá. Trong khi đó, nguồn cung năng lượng đã bị siết chặt do Ukraine không gia hạn thoả thuận trung chuyển khí đốt với Nga.

Francisco Blanch, chiến lược gia hàng hóa tại Bank of America Corp. giải thích EU chắc chắn sẽ có “khoảng trống” năng lượng lớn trong năm nay và khu vực này sẽ tìm kiếm khắp nơi để bù đắp cho việc thiếu hụt khí đốt Nga.

Để đáp ứng nhu cầu, châu Âu có thể sẽ phải nhập khẩu thêm 10 triệu tấn LNG mỗi năm, cao hơn khoảng 10% so với năm 2024. Các dự án khai thác mới ở Bắc Mỹ sẽ giúp xoa dịu tình trạng khan hiếm trên thị trường nhưng lại phụ thuộc vào tốc độ tăng sản lượng của các cơ sở này.

Hiện tại, giá LNG giao ngay tại châu Á cao hơn khoảng 45% so với cùng kỳ năm ngoái, một phần bị tác động bởi giá tại châu Âu. Hợp đồng tương lai khí đốt ở châu Âu đang cao hơn gấp 3 lần so với thời điểm trước khi mâu thuẫn Nga - Ukraine xảy ra.

Việc tìm kiếm nguồn cung thay thế cho Nga sẽ rất khó khăn với các công ty tiện ích và lĩnh vực công nghiệp của châu Âu. Vấn đề này thậm chí còn căng thẳng hơn với Đức - nơi khí đốt Nga chiếm đến hơn 1 nửa nguồn cung.

Lĩnh vực sản xuất của Đức vốn đang chật vật trước tình trạng chi phí khí đốt tăng cao, theo đó an ninh năng lượng là vấn đề trọng tâm trong cuộc bầu cử vào ngày 23/2. Đảng cực hữu Alternative for Germany là ứng viên có tiềm năng thứ 2 trong các cuộc thăm dò tại Đức một phần vì họ muốn khôi phục đường ống khí đốt giá rẻ từ Moscow để thúc đẩy khả năng cạnh tranh trong sản xuất.

Thiếu khí đốt Nga, châu Âu sẽ phải rút bớt nguồn cung mà châu Á cần trong khi đây là châu lục có các nước tiêu thụ nhiều nhất thế giới. Tuy vào nhu cầu, sự cạnh tranh sẽ đẩy giá cao hơn mức các nước như Ấn Độ, Bangladesh và Ai Cập có thể chi trả và gây áp lực lên sự hồi phục của kinh tế Đức.

Nam Mỹ cũng ở tình thế tương tự. Brazil đã gặp nhiều khó khăn trong việc bù đắp sản lượng thuỷ điện sụt giảm do hạn hán, còn Argentina cũng cần LNG cho mùa sưởi ấm sắp tới. Ai Cập cũng bị ảnh hưởng. Năm ngoái, quốc gia này đã khiến thị trường bất ngờ khi chuyển từ nước xuất khẩu LNG sang nước nhập khẩu do thiếu điện vào mùa hè, thúc đẩy lượng mua lên mức cao nhất kể từ năm 2017.

Giá khí đốt cao và thiếu hụt nguồn cung lại cơ hội đối với các nhà xuất khẩu LNG. Do dự án Arctic LNG 2 của Nga bị ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt và Ai Cập ngừng xuất khẩu, Mỹ được dự kiến sẽ được hưởng lợi nhiều nhất và là “cứu tinh” cho châu Âu. Tuy nhiên, sản lượng LNG của Mỹ sẽ tăng tương đối chậm.

Nga hiện vẫn là nhà cung cấp LNG lớn thứ 2 đối với châu Âu và thị trường sẽ đổ dồn sự chú ý vào việc liệu Moscow có thể duy trì khối lượng xuất khẩu hay không, nhất là sau khi Mỹ áp lệnh trừng phạt vào các cơ sở sản xuất LNG vào tuần trước. Theo giới phân tích, nếu xung đột Nga - Ukraine chấm dứt, triển vọng thị trường sẽ thuận lợi hơn và đường ống trung chuyển khí đốt qua Ukraine đến châu Âu có thể được “mở van” vào năm 2025.

Tổng hợp