Con người di chuyển nhiều gấp 40 lần toàn bộ động vật hoang dã

12:02 30/10/2025

Một nghiên cứu mới cho thấy con người hiện di chuyển quanh Trái đất nhiều gấp 40 lần so với tổng chuyển động của toàn bộ động vật hoang dã trên cạn.

Con người là 'quán quân' về di chuyển quanh Trái đất - Ảnh: STEVE LUXENBERG

Từ những chuyến bay xuyên lục địa đến việc

Máy bay góp phần nhiều vào chỉ số di chuyển của con người trên Trái đất được nhóm nghiên cứu thống kê - Ảnh: GRUNGE

Vì sao thế?

Sự chênh lệch này phần nào phản ánh sức mạnh cơ học mà con người tạo ra. Các tác giả cho biết, một nhà máy điện lớn hiện nay có thể sản sinh lượng năng lượng tương đương với toàn bộ năng lượng mà động vật hoang dã trên cạn sử dụng cho việc di chuyển.

Ở đại dương, sinh khối cá chiếm ưu thế vượt trội khi chúng di chuyển khoảng 30.000 tỉ tấn x km mỗi năm, cao gấp bảy lần con người. Tuy nhiên phần lớn trong số đó là những loài nhỏ bé, còn các loài cá voi khổng lồ, dù di cư hàng nghìn km, lại chỉ tương đương tổng di chuyển của dân số Đức.

Sinh vật phù du, dù là nhóm có sinh khối lớn nhất Trái đất, di chuyển rất ít nên tổng chuyển động của chúng chỉ bằng khoảng một phần tư con người.

Trước đây, bức tranh từng rất khác. Vào năm 1850, dân số thế giới mới bằng một phần bảy hiện nay và đa số con người cả đời không đi xa khỏi nơi sinh.

Khi đó, sinh khối của động vật hoang dã gấp đôi hiện tại. Nhưng sự săn bắt, phá rừng và đô thị hóa đã khiến quần thể các loài thú lớn và chim di cư sụt giảm nghiêm trọng.

Các nhà khoa học ước tính các chuyến di cư của động vật biển đã giảm 70% kể từ thế kỷ 19, do nạn săn cá voi, đánh bắt quá mức và tai nạn tàu thuyền.

Sự suy giảm này không chỉ là mất mát sinh học mà còn làm xáo trộn chu trình dinh dưỡng tự nhiên: phân cá voi vốn là "phân bón" cho đại dương, nuôi dưỡng vi sinh vật phù du đồng thời giúp hấp thụ carbon trong khí quyển.

Tính từ thời kỳ băng hà Pleistocen đến nay, tổng sinh khối của các loài thú hoang đã giảm xuống chỉ còn một phần mười.

Ngược lại, sinh khối con người và vật nuôi tăng vọt, dù phần lớn gia súc ngày nay bị nuôi nhốt trong các trang trại công nghiệp, hầu như không di chuyển. "Thiên nhiên đã trở thành một biến số nhỏ trên một hành tinh bị con người thống trị", nhóm tác giả viết.

Phát hiện mới về loài người, lịch sử tiến hóa phải viết lại?

Từ hộp sọ 1 triệu năm tuổi được khai quật tại Trung Quốc, giới khoa học nhận định có thể châu Á mới là cái nôi của con người cổ đại, thay vì châu Phi.