Phát hiện khối vàng trong công viên gây rúng động
Suichang Gold Mine nằm giữa dãy núi của tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc là mỏ vàng cổ có lịch sử khai thác kéo dài từ thời Đường – Tống đến Minh – Thanh. Đến cuối thập niên 1990, khi chính quyền bắt đầu chương trình phục dựng hệ thống hầm mỏ và mở rộng khảo sát địa chất, một nhóm công nhân bất ngờ đụng phải một khối quặng vàng khổng lồ nằm sâu trong lòng núi.
Bề mặt khối quặng phản chiếu sắc vàng kim dưới ánh sáng. Tổng trọng lượng của nó lên tới 45 tấn, khiến nó trở thành quặng vàng lớn nhất từng được phát hiện trên thế giới thời điểm đó.
Một nhóm công nhân bất ngờ đụng phải một khối vàng khổng lồ nằm sâu trong lòng núi. (Ảnh: Inzhejiang)
Thông tin về phát hiện bất thường lập tức khiến cơ quan quản lý mỏ phải vào cuộc. Chính quyền huyện Suichang ngay sau đó ra lệnh phong tỏa khu vực để bảo đảm an toàn và bảo tồn nguyên trạng của quặng vàng. Các chuyên gia địa chất được điều động tới hiện trường để đo đạc cấu trúc địa tầng, kiểm tra hàm lượng vàng và bạc trong quặng, đồng thời đánh giá mức độ ổn định của vách núi trước khi đưa khối quặng ra khỏi hang. Nhiều đơn vị kỹ thuật phải phối hợp để gia cố đường hầm, lắp đặt hệ thống cẩu thép và đường ray tạm thời.
Việc vận chuyển một khối quặng nặng hàng chục tấn ra khỏi lòng núi lúc bấy giờ được xem là nhiệm vụ chưa từng có trong khu vực.
Công viên mỏ vàng quốc gia Suichang. (Ảnh: Inzhejiang)
Một chuyên gia tham gia khảo sát, theo ghi chép của ban quản lý công viên, từng nhận định rằng suốt nhiều năm làm nghề, ông chưa bao giờ chứng kiến một khối quặng vàng lớn đến vậy. Ông cho rằng đây là mẫu vật mà "một đời người có lẽ chỉ gặp một lần". Sau nhiều ngày nỗ lực, khối quặng được đưa ra ngoài thành công và đặt tại khu trưng bày của công viên, mở ra hành trình mới cho việc nghiên cứu dòng mạch vàng cổ từng tồn tại ở Suichang.
Bí mật dưới lòng đất và hệ thống khai khoáng cổ khó tin
Khối quặng khổng lồ chỉ là phần nổi của cả một quần thể di tích khai khoáng nghìn năm tuổi. Theo giới thiệu của trang InZhejiang, Suichang vẫn còn giữ lại hàng trăm đường lò cổ chạy sâu vào núi, nhiều khẩu hầm rộng đến mức có thể cho xe vận chuyển hiện đại đi qua. Dấu vết đục đá thạch anh nguyên thủy còn nguyên vẹn, cho thấy kỹ thuật đào vàng thời xưa đạt đến mức độ chính xác mà khoa học hiện đại cũng khó lý giải.
Việc vận chuyển một khối quặng nặng hàng chục tấn ra khỏi lòng núi lúc bấy giờ được xem là nhiệm vụ chưa từng có trong khu vực. (Ảnh: Inzhejiang)
Một nhà khảo cổ được truyền thông địa phương dẫn lại cho biết các đường hầm cổ của Suichang cho thấy người xưa từng có khả năng định vị mạch vàng với độ chính xác đáng kinh ngạc. Ông cho rằng việc những người thợ cổ đại đào sâu vào núi, tìm thấy đá thạch anh giàu khoáng vàng mà không có bất kỳ thiết bị dò địa chấn nào là "điều khiến giới khoa học ngày nay không khỏi bối rối".
Các chuyên gia địa chất cho rằng chính lịch sử khai khoáng lâu dài và sự tồn tại của những đường lò cổ quy mô lớn đã tạo nên giá trị văn hóa đặc biệt cho Suichang. Mỗi đường hầm, mỗi lối mở trong lòng núi đều chứa đựng dấu ấn về quá trình khai khoáng thủ công trải dài hàng thế kỷ.
Số phận của khối vàng 45 tấn ra sao?
Hơn ba thập kỷ sau phát hiện, Suichang Gold Mine National Mine Park không chỉ là một công viên du lịch mà đã trở thành trung tâm nghiên cứu địa chất và bảo tồn khoáng sản quy mô lớn. Theo CGTN, công viên hiện vận hành như một bảo tàng khai mỏ sống, nơi du khách có thể chứng kiến quy trình khai thác vàng hiện đại, đồng thời trực tiếp bước vào hệ thống hầm mỏ cổ thời Đường – Tống đã được gia cố an toàn.
Trong toàn bộ khu công viên, khối vàng khổng lồ được trưng bày ngay lối vào là điểm thu hút lớn nhất. (Ảnh: Sina)
Các chuyên gia địa chất vẫn tiếp tục quay lại Suichang trong những năm gần đây. Một nghiên cứu công bố năm 2024 ghi nhận mỏ Suichang đã chuyển đổi từ kỹ thuật khai thác thu hẹp truyền thống sang công nghệ lấp bù, một phương pháp giúp giảm nguy cơ sụt lún, bảo vệ địa hình tự nhiên và hạn chế tối đa ảnh hưởng đến những đường lò cổ nằm đan xen trong lòng núi. Báo cáo này đánh giá Suichang là mô hình tiêu biểu trong việc kết hợp giữa bảo tồn di sản công nghiệp và khai thác khoáng sản hiện đại.
Một chuyên gia từng trả lời CGTN nhận xét rằng Suichang là một trong những địa điểm hiếm hoi trên thế giới nơi người ta có thể quan sát toàn bộ quá trình phát triển của công nghệ khai khoáng, từ công cụ thủ công đến dây chuyền máy móc cấp tiến. Theo ông, chính sự chuyển dịch qua nhiều thời kỳ đã biến Suichang thành "cầu nối sống động giữa quá khứ và hiện tại".
Trong toàn bộ khu công viên, khối vàng khổng lồ được trưng bày ngay lối vào là điểm thu hút lớn nhất. Dưới ánh nắng, bề mặt quặng ánh lên sắc vàng rực rỡ khiến nhiều du khách tưởng rằng đây là vàng nguyên chất. Tuy nhiên, giá trị thật của nó nằm ở cấu trúc khoáng học độc đáo, cũng như vai trò của nó trong việc hé mở lịch sử khai khoáng cổ đại của Suichang. Nhiều nhà nghiên cứu gọi đây là "biểu tượng vàng" của công viên, không chỉ vì kích thước mà còn bởi những câu hỏi mà nó để lại cho thế hệ sau.
Du khách tham quan Công viên mỏ vàng quốc gia Suichang. (Ảnh: Sina)
Một chuyên gia địa chất địa phương từng nhận xét rằng Suichang không chỉ giàu vàng trong núi, mà còn chứa những bí ẩn chưa có lời giải về kỹ thuật khai khoáng cổ. Theo ông, khối quặng vàng khổng lồ là minh chứng rõ nhất cho sự tinh xảo và khả năng thích ứng của người xưa trong môi trường tự nhiên khắc nghiệt.
Ngày nay, khối quặng vàng nặng hàng chục tấn mà công nhân phát hiện năm xưa đã trở thành biểu tượng không thể thay thế của Suichang Gold Mine National Mine Park. Câu chuyện về phát hiện gây rúng động, quyết định phong tỏa khẩn cấp và hành trình đưa khối quặng ra ánh sáng vẫn được kể lại mỗi ngày, tạo nên sức hút bền bỉ cho khu mỏ vàng nghìn năm tuổi.
