Tại Đại hội cổ đông ngày 7/11/2025, lãnh đạo VCI cho biết đã dừng dự án lập sàn giao dịch tài sản số từ tháng 8/2025. Lý do được đưa ra là yêu cầu vốn điều lệ 10.000 tỷ đồng vượt khả năng của công ty, ngay cả khi có kế hoạch tăng vốn lên 8.500 tỷ đồng.
Động thái "lắc đầu" của một trong những công ty chứng khoán hàng đầu thị trường đã cho thấy sự thận trọng lớn trước một cuộc chơi không dành cho số đông.
Sự rút lui này diễn ra trong bối cảnh khung pháp lý cho thị trường tài sản mã hóa vừa được định hình. Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP ban hành ngày 9/9/2025 đã chính thức khởi động cơ chế thí điểm 5 năm, nhưng cũng đặt ra những điều kiện tham gia rất cao.
Trọng tâm là yêu cầu vốn điều lệ đã góp tối thiểu 10.000 tỷ đồng , cùng các quy định chặt chẽ về cơ cấu cổ đông. Cụ thể, phải có trên 35% vốn do ít nhất hai tổ chức là ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán hoặc công ty bảo hiểm... góp vốn. Đáng chú ý, Bộ Tài chính sẽ phối hợp lựa chọn tối đa chỉ 5 tổ chức để cấp phép thí điểm.
Nhìn vào thực tế, "tấm vé" 10.000 tỷ đang tạo ra một khoảng cách lớn. Trước khi Nghị quyết 05 ra đời, một loạt "ông lớn" trong ngành tài chính đã có động thái "đặt chỗ" bằng cách thành lập các pháp nhân chuyên biệt.
Tuy nhiên, quy mô vốn ban đầu của các đơn vị này còn rất khiêm tốn, như CTCP Sàn giao dịch tài sản số Techcom (TCEX) có vốn 101 tỷ đồng, CTCP Sàn giao dịch Tài sản số mã hóa Việt Nam Thịnh Vượng (CAEX) của VPBankS có vốn 25 tỷ đồng, hay CTCP Sàn giao dịch Tài sản số HD (HDS) cũng có vốn 25 tỷ đồng.
Tương tự, CTCP Đầu tư HVA cũng công bố thành lập DNEX với mục tiêu "quy mô hợp tác 10.000 tỷ đồng", trong khi vốn chủ sở hữu của công ty mẹ tại 30/9/2025 mới đạt 151 tỷ đồng, cho thấy sự chênh lệch rất lớn so với yêu cầu pháp định.
Động thái chuẩn bị nguồn lực mạnh mẽ nhất được ghi nhận tại CTCP Công nghệ Số SSI (SSI Digital). Doanh nghiệp này vừa nâng vốn điều lệ từ 200 tỷ lên 1.000 tỷ đồng vào giữa tháng 10, ngang bằng với CTCP Sàn giao dịch Tài sản số VIX (VIXEX) của Chứng khoán VIX. Dù vậy, con số 1.000 tỷ vẫn còn cách rất xa so với yêu cầu pháp lý.
Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng vốn không phải là rào cản duy nhất. Một báo cáo từ Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhận định, đối với các ngân hàng mẹ hay định chế tài chính lớn, 10.000 tỷ có thể không phải là vấn đề lớn nhất. " Nút thắt" thực sự nằm ở năng lực công nghệ, hạ tầng blockchain, bảo mật an ninh mạng (đáp ứng tiêu chuẩn cấp độ 4) và nhân lực trình độ cao.
Điều này lý giải cho các động thái hợp tác quốc tế, như MBBank ký MoU với Dunamu (đơn vị vận hành sàn Upbit của Hàn Quốc) hay SSI Digital được cho là có hợp tác với các đối tác công nghệ toàn cầu. Trong khi đó, TCEX của Techcombank được kỳ vọng có lợi thế từ nền tảng công nghệ "in-house".
Thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, với quy mô giao dịch ước tính 120 tỷ USD vào năm 2023 (theo Chainalysis) và tỷ lệ dân số sở hữu tiền số cao thứ hai thế giới, rõ ràng là một "mỏ vàng" tiềm năng. Dù vậy, quyết định của Vietcap và thực trạng chuẩn bị của các đơn vị khác cho thấy, đây là một sân chơi đòi hỏi tiềm lực tài chính "khủng" và năng lực công nghệ vượt trội. Cuộc đua giành 5 "suất" thí điểm đầu tiên sẽ chỉ dành cho số ít những "tay chơi" mạnh nhất.
