Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương, Phó trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận
Chiều 7-11, phát biểu thảo luận ở hội trường về Luật Điện lực (sửa đổi), một số đại biểu Quốc hội bày tỏ ủng hộ chủ trương phát triển điện hạt nhân nêu trong dự luật.
Theo đại biểu Hoàng Đức Chính (đoàn Hòa Bình), về chính sách phát triển điện hạt nhân quy định tại khoản 14 Điều 5, dự thảo Luật đã đưa nội dung về điện hạt nhân, đây là một bước quan trọng trong định hướng năng lượng quốc gia.
Ông Chính nhìn nhận việc đưa điện hạt nhân vào dự thảo luật thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước trong việc đa dạng hóa các nguồn cung năng lượng nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu thụ ngày càng tăng khoảng 10%/năm và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Các dự án điện hạt nhân đảm bảo cung cấp năng lượng sạch, dài hạn cho sản xuất, nhất là đối với các ngành sản xuất công nghệ cao đòi hỏi nguồn điện ổn định.
Tại Việt Nam đã từng có kế hoạch phát triển điện hạt nhân nhằm đáp ứng nhu cầu về năng lượng và giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Tuy nhiên, vào năm 2016, Chính phủ đã quyết định tạm dừng các dự án điện hạt nhân, đặc biệt là dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận do có lo ngại về an toàn, chi phí đầu tư cao, vấn đề về công nghệ cũng như các diễn biến về tình hình năng lượng toàn cầu vào thời điểm đó.
Để đưa điện hạt nhân phát triển bền vững, đại biểu Chính đề nghị xây dựng các điều khoản rõ ràng về đầu tư, quản lý và vận hành nhà máy điện hạt nhân, tạo cơ sở pháp lý để phát triển điện hạt nhân trong thời gian tới.
Đại biểu Hoàng Đức Chính (đoàn Hòa Bình) phát biểu
Cùng với đó, cần bổ sung những quy định về quản lý chất thải phóng xạ và các biện pháp đảm bảo an toàn cho cộng đồng và môi trường khi thực hiện các dự án nhà máy điện hạt nhân. Điều này nhằm tránh những lo ngại của người dân và tăng sự đồng thuận trong xã hội. Đồng thời, bổ sung các điều khoản về khuyến khích đào tạo, phát triển nguồn nhân lực và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực điện hạt nhân.
Theo đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận, tại khoản 14 Điều 5 dự thảo luật có nhiều quy định về phát triển điện hạt nhân, như về quy hoạch phát triển điện hạt nhân, về đối tượng đầu tư, về xây dựng, về vận hành, về chấm dứt hoạt động và bảo đảm an toàn nhà máy điện hạt nhân, quy định về sử dụng công nghệ của dự án điện hạt nhân.
Nhưng điều đáng nói, tất cả các quy định này chỉ nêu có hàm ý vài dòng, còn quy định được thực hiện như thế nào thì không rõ, cho nên bà Hương rất băn khoăn. "Phát triển điện hạt nhân, đầu tư xây dựng nhà máy điện hạt nhân mà chỉ quy định có mấy điểm tại một khoản ở một điều, như vậy rất lo ngại" - bà Hương bày tỏ.
Để việc nghiên cứu phát triển điện hạt nhân đảm bảo vững chắc an ninh năng lượng của quốc gia và phát triển bền vững, đáp ứng mục tiêu phát thải ròng bằng 0 năm 2050, đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương đề nghị cần nghiên cứu xây dựng, hoàn thiện các quy định của pháp luật về điện hạt nhân đầy đủ, chặt chẽ, đồng bộ, thống nhất quy định các cơ chế, chính sách đặc thù để đảm bảo cơ sở pháp lý cho việc phát triển điện hạt nhân sao cho thành công, đạt hiệu quả cao.
Cùng với đó, bà Hương đề nghị cần phải có lộ trình phát triển điện hạt nhân cụ thể, tránh làm lãng phí nguồn lực nhà nước đã đầu tư nguồn lực đất đai tại 2 vị trí điện hạt nhân mà năm 2009 Quốc hội đã có Nghị quyết chủ trương đầu tư, xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2.
"Việc đầu tư phát triển điện hạt nhân cần có chủ trương thống nhất triển khai thực hiện, đảm bảo tính nhất quán, đồng bộ, hiệu quả, tạo niềm tin cho nhân dân" - bà Hương nêu quan điểm.
Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp)
Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng việc phát triển điện hạt nhân là một trong những xu thế của thế giới. Một số quốc gia trước đó đóng cửa nhưng bây giờ đã tái khởi động do nhu cầu sử dụng điện rất lớn.
Ông Hòa đề nghị Bộ Công Thương đề xuất tham mưu cho Chính phủ báo cáo cấp thẩm quyền đề nghị khởi động lại dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận trong thời gian sớm nhất. Đây là một vấn đề rất hệ trọng vì năng lượng của Việt Nam hiện nay đang rất thiếu.
