Dân khó được chọn nhà cung cấp điện, EVN vẫn là 'duy nhất'

09:30 09/09/2025

Dù có nhiều nhà cung cấp tham gia, thị trường điện vẫn thiếu cạnh tranh khi EVN giữ vai trò người mua trung gian duy nhất, độc quyền bán buôn và bán lẻ.

Ba cấp độ của thị trường điện chưa được thực hiện theo kế hoạch và EVN hiện vẫn đang là nhà mua trung gian duy nhất trên thị trường - Ảnh: H.HIỆP

Thị trường phát điện cạnh tranh đã có sự tham gia của nhiều nhà cung cấp nhưng không đồng nghĩa là người tiêu dùng được quyền lựa chọn các đơn vị cung ứng theo nhu cầu, khi

Tái cơ cấu ngành điện để người dân lựa chọn đơn vị cung ứng điện là nhiệm vụ được đặt ra trong nghị quyết 70 - Ảnh: NAM TRẦN

TS Nguyễn Huy Hoạch cho rằng có thể tính tới việc tách biệt các tổng công ty phân phối điện, là những tổng công ty điện lực của ba miền để tách bạch nhiệm vụ phân phối, bán lẻ.

"Khi đó các tổng công ty điện lực miền sẽ hoàn toàn độc lập với EVN, thực hiện vai trò là nhà mua điện từ các nguồn điện, trong đó có nguồn điện của EVN và bán lại cho các khách hàng có nhu cầu sử dụng mà không phụ thuộc vào địa giới hành chính.

Như vậy một hộ tiêu dùng điện của Hà Nội có thể mua điện từ nhà máy điện ở miền Trung hoặc miền Nam, tức là được lựa chọn đơn vị cung ứng điện", ông Hoạch gợi ý.

Ông Trần Anh Thái, nguyên giám đốc A0, cho rằng việc thực hiện thị trường điện có nhiều yếu tố phức tạp, đòi hỏi thị trường bán buôn cần minh bạch và không chỉ có một người mua là Công ty Mua bán điện - đang trực thuộc EVN như hiện nay. Cùng với đó, EVN cần phải tách phần bán lẻ ra khỏi phần dịch vụ lưới phân phối của các tổng công ty điện lực.

Nhà nước cũng phải có cơ chế điều tiết giá bán lẻ phù hợp có tính đến biến động của thị trường bán buôn tự do, cũng như có cơ chế bán lẻ cho các hộ nghèo và vùng sâu, vùng xa có thể do các công ty công ích thực hiện. Đặc biệt, cần đảm bảo tính độc lập của lưới truyền tải điện và các nhà máy điện được sử dụng mà không có sự phân biệt đối xử.

"Công ty NSMO sau khi được thành lập công ty, tách biệt độc lập ra khỏi EVN cần phải vận hành như là công ty cổ phần với cổ đông là các tập đoàn năng lượng và tổng công ty truyền tải và phân phối lớn - tức là hoạt động như công ty phi lợi nhuận thì mới đảm bảo vai trò độc lập, khách quan trên thị trường", ông Thái khẳng định.