Trước 'cuộc khủng hoảng văn hóa đọc' đang ngày càng nghiêm trọng ở Đan Mạch, quốc gia Bắc Âu này đã đưa ra các biện pháp cấp bách nhằm khuyến khích người dân quay trở lại thói quen đọc sách.
Hình ảnh người dân đọc sách tại Copenhagen, Đan Mạch - Ảnh: AFP
Theo báo Guardian ngày 20-8, Bộ trưởng Văn hóa Đan Mạch Jakob Engel-Schmidt công bố chính phủ có kế hoạch bỏ thuế giá trị gia tăng (VAT) 25% đang áp dụng với sách. Đây được xem là một bước đi quyết liệt nhằm vực dậy Kệ sách cho thuê - Mô hình độc đáo giúp khôi phục văn hóa đọc tại Nhật BảnĐỌC NGAY
Để hiện thực hóa mục tiêu đó, chính phủ đã phân bổ ngân sách để mở rộng hợp tác giữa các thư viện công và trường học, với kỳ vọng tạo ra một hệ sinh thái tiếp cận văn học ngay từ cấp tiểu học.
Mặc dù đề xuất được ngành xuất bản hoan nghênh, chính phủ vẫn giữ thái độ thận trọng. Ông Engel-Schmidt khẳng định chính phủ sẽ theo dõi chặt chẽ tác động của việc miễn thuế. "Nếu miễn thuế chỉ khiến lợi nhuận của nhà xuất bản tăng mà giá sách không giảm thì chúng tôi sẽ phải đánh giá lại tính hiệu quả của chính sách này" - ông nói.
Bên cạnh đó nhóm công tác văn học của chính phủ cũng đang xây dựng các chiến lược dài hơi nhằm phát triển thị trường sách, từ số hóa nội dung cho đến thúc đẩy xuất khẩu văn học Đan Mạch và bảo đảm thu nhập ổn định cho các tác giả.
"Khuyến khích người dân đọc sách không chỉ là vấn đề giáo dục. Đó là nền tảng để xây dựng bản sắc dân tộc, khả năng tư duy độc lập và sự thấu cảm - những giá trị không thể thay thế bằng công nghệ" - ông Engel-Schmidt nói.
Kinh nghiệm từ châu Âu
Tại châu Âu, nhiều quốc gia đã sớm có hành động cụ thể để khuyến khích văn hóa đọc, như chính sách ưu đãi hoặc miễn hoàn toàn thuế cho sách.
Hiện Đan Mạch là quốc gia đang áp mức VAT cho sách cao nhất châu Âu với 25%. Trong khi đó Na Uy và Anh đã miễn hoàn toàn thuế cho sách in từ lâu, Phần Lan thu thuế 14% và Thụy Điển chỉ 6%.
Ngoài ra trong thời kỳ đại dịch COVID-19, nhiều nước như Đức, Áo, Bulgaria, Tây Ban Nha đã giảm thuế cho cả sách in, sách nói lẫn sách kỹ thuật số.
Bà Christine Bodtcher-Hansen - giám đốc Nhà xuất bản Danske Forlag - đánh giá kế hoạch giảm thuế của Chính phủ Đan Mạch có tính khả thi, là sự "công nhận mang tính chính trị đối với giá trị lâu dài của sách và vai trò không thể thay thế của một nền văn hóa đọc mạnh mẽ". Bà cũng dự đoán giá sách có thể giảm từ 16 đến 20% nếu chính sách được thông qua.
Theo phân tích năm 2024 của Phòng Thương mại Đan Mạch, gần 25% người dân nước này cho biết họ sẽ mua nhiều sách hơn nếu giá giảm khoảng 20%. Đặc biệt trong nhóm tuổi từ 18 đến 24, mức độ quan tâm đến việc mua sách tăng mạnh khi giá được điều chỉnh.
Tuy nhiên các nghiên cứu lại chỉ ra rằng phần lớn người mua vẫn là những người vốn đã có thói quen đọc, cho thấy việc giảm thuế không đủ để thay đổi hành vi đại chúng.
Theo trang Aldus - Mạng lưới Hội chợ sách châu Âu, nhiều quốc gia như Slovakia, Đức, Tây Ban Nha, Áo, Hungary bên cạnh ưu đãi thuế đã chọn áp dụng các chính sách phụ trợ đa dạng hơn như phát hành voucher sách, đầu tư cho ngành xuất bản và hệ thống thư viện công.
Giáo sư Mads Rosendahl Thomsen - chuyên gia văn học tại Đại học Aarhus, đồng thời là người đứng đầu nhóm xây dựng chính sách - cũng nhấn mạnh việc miễn thuế sẽ là một phần quan trọng trong chiến lược tổng thể. Tuy nhiên chính phủ cần đầu tư thêm cho thư viện, mở rộng khả năng tiếp cận văn học trong trường học và nuôi dưỡng cộng đồng yêu sách bền vững.
"Sách không chỉ giúp nâng cao năng lực ngôn ngữ mà còn có tác động sâu sắc đến sức khỏe tinh thần, sự đồng cảm và tư duy phản biện. Chúng ta cần sách để học cách suy nghĩ sâu sắc và hiểu người khác. Một xã hội quay lưng với sách sẽ phải đối mặt với hậu quả lớn", ông Thomsen đánh giá.
Văn hóa đọc ở Đan Mạch suy giảm
Tờ The New York Times dẫn một một khảo sát năm 2021 cho biết gần 25% học sinh lớp 4 tại Đan Mạch thuộc nhóm "đọc yếu". Song song đó, tờ The Brussels Times dẫn báo cáo mới nhất của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) cũng cho thấy 24% học sinh 15 tuổi ở Đan Mạch "thiếu kỹ năng đọc hiểu cơ bản".
Giáo sư Mads Rosendahl Thomsen nhận định rằng nguyên nhân sâu xa đến từ lối sống kỹ thuật số với sự thống trị của các nội dung ngắn, nhanh và thiếu chiều sâu trên mạng xã hội.
Bộ trưởng Văn hóa Jakob Engel-Schmidt cũng bày tỏ lo ngại rằng sách - dù là bản in hay điện tử - đang dần mất chỗ đứng trước các nền tảng giải trí trực tuyến. Do đó các chuyên gia cho rằng đây là lúc cần đến những chính sách mạnh mẽ và bền vững nhằm phục hồi văn hóa đọc trong xã hội hiện đại.
Người Đan Mạch sắp có bản quyền khuôn mặt và giọng nói của chính mình?
Trong bối cảnh AI deepfake ngày càng tinh vi và lan rộng, Đan Mạch đang xem xét một bước đi táo bạo: trao quyền pháp lý cho người dân đối với chính hình ảnh, giọng nói và khuôn mặt của họ.
Trong chương trình "Mái ấm gia đình Việt", người phụ nữ bịt kín mặt lên sân khấu trao tiền và quà cho các em nhỏ khó khăn rồi vội vàng bỏ chạy, khiến nhiều khán giả tò mò.
Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu các Tiểu ban chuẩn bị Đại hội XIV của Đảng rà soát, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các nhiệm vụ chuẩn bị, phục vụ tổ chức tốt Đại hội XIV của Đảng, trước mắt tập trung chuẩn bị các nội dung tham mưu trình Hội nghị Trung ương 13 theo chương trình đề ra.
Wang Zhenxi, một "chuyên gia xua đuổi nhân tình" đến từ tỉnh Hà Nam (Trung Quốc), đã cùng các cộng sự giúp nhiều nữ khách hàng đuổi tình nhân khỏi mối quan hệ với chồng họ.
Ngày 23-8, phía Nga cho biết Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc dự kiến họp khẩn vào ngày 26-8 tới về vụ phá hoại đường ống dẫn khí Dòng chảy phương Bắc, theo yêu cầu của Nga.
() - Tân Giám đốc Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình TPHCM được lãnh đạo Sở Y tế kỳ vọng sẽ đưa đơn vị đột phá thêm nhiều kỹ thuật mới, đặc biệt là kỹ thuật robot để chăm sóc sức khỏe nhân dân tốt hơn.
Gần đây, mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng có tới 55 triệu người nước ngoài đang sinh sống tại Mỹ theo diện có visa. Tuy nhiên, thông tin này là hoàn toàn sai lệch.