Việc Trung Quốc chấm dứt miễn thuế giá trị gia tăng (VAT) với công cụ tránh thai, gồm bao cao su, đánh dấu một sự chuyển dịch chính sách mang tính biểu tượng sau 30 năm: từ kiểm soát sang khuyến sinh.
Trung Quốc sẽ áp thuế VAT đối với thuốc tránh thai, bao cao su, thuốc tiêm tránh thai, que cấy dưới da và vòng tránh thai kể từ 1-1-2026 Ảnh: CFP
Đây chỉ là động thái điều chỉnh ưu đãi nếu xét về thuế, nhưng khi xét về nhân khẩu học, câu hỏi trọng tâm là liệu tăng chi phí cho công cụ tránh thai có thể tác động đáng kể đến tỉ lệ sinh, hay chỉ là một mắt xích rất nhỏ trong chiến lược khuyến sinh đang mở rộng qua từng năm.
Chuẩn hóa ưu đãi thuế
Tháng 10-2024, Văn phòng Quốc vụ viện ban hành văn bản số 48 về các biện pháp hoàn thiện hệ thống chính sách hỗ trợ sinh, tập trung vào giảm chi phí sinh - nuôi - giáo dục và phát triển mạng lưới dịch vụ hỗ trợ gia đình theo vòng đời.
Cùng năm, Ủy ban Thường vụ Nhân đại khóa 14 thông qua Luật VAT mới có hiệu lực từ 2026, tiếp tục miễn thuế cho nông sản, y tế và phúc lợi xã hội nhưng loại bỏ thuốc và
Bao cao su - Ảnh chụp màn hình CBC News
Phản ứng xã hội và khoảng cách niềm tin
Dù vậy, nhiều học giả và ý kiến trên mạng nhấn mạnh rằng việc có sinh con hay không vẫn phụ thuộc chủ yếu vào kỳ vọng kinh tế, mức độ hỗ trợ phúc lợi, chất lượng dịch vụ công và sự ổn định của thị trường lao động.
Theo bản tin ngày 4-12 của Đài ABC, các chuyên gia nhân khẩu - xã hội học như bà Daria Impiombato từ Viện Nghiên cứu Trung Quốc Mercator và bà Châu Vận từ Đại học Michigan cho rằng việc tăng giá công cụ tránh thai ở Trung Quốc là một "bước lùi" đối với phụ nữ, giới trẻ và nhóm thu nhập thấp, khiến việc tiếp cận tránh thai khó khăn hơn và bỏ qua các vấn đề bình đẳng giới cũng như quyền sinh sản.
Ngay trong Trung Quốc, dư luận cũng phản ứng với mọi động thái khuyến sinh. Trang HK01 ngày 4-12 ghi nhận nhiều người dùng Weibo mỉa mai rằng việc tăng giá bao cao su không thể tăng tỉ lệ sinh, ngược lại nó càng khiến họ cân nhắc kỹ hơn và nghiêng về quyết định không sinh con.
Độ nhạy cảm của xã hội Trung Quốc với các tín hiệu khuyến sinh còn thể hiện rõ qua tranh luận quanh một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y khoa Trung Quốc bản tiếng Anh của nhóm học giả Đại học Bắc Kinh cho rằng tuổi thọ của phụ nữ cao hơn nếu sinh từ 3 đến 4 con, còn nam giới cứ mỗi thêm một con thì rủi ro tử vong giảm 4%.
Nghiên cứu này sau đó đã lập tức bị một bộ phận cư dân mạng gắn nhãn là "chiêu thức" thúc sinh mới và đặt câu hỏi về độ tin cậy trong phương pháp nghiên cứu.
Phản ứng mang tính châm biếm đối với cả nghiên cứu này lẫn việc áp thuế tránh thai cho thấy khoảng cách ngày càng lớn giữa diễn ngôn khuyến sinh của chính phủ và trải nghiệm thực tế của một bộ phận người trẻ Trung Quốc.
Thay đổi sau hơn 3 thập niên
Từ năm 1993, thuốc và công cụ tránh thai ở Trung Quốc được miễn thuế VAT nhằm giảm chi phí sử dụng, phù hợp với mục tiêu kiềm chế tăng dân số trong giai đoạn đỉnh điểm của chính sách kế hoạch hóa gia đình. Ưu đãi này được giữ hơn ba thập niên, bất chấp nhiều lần sửa đổi luật thuế.
Khi xu hướng dân số bắt đầu đảo chiều vào giữa những năm 2010, Trung Quốc lần lượt bãi bỏ chính sách một con và chuyển sang hai con năm 2016. Đến năm 2021, quyết định về tối ưu hóa chính sách sinh đẻ cho phép sinh ba con và yêu cầu xóa bỏ các biện pháp xử phạt sinh vượt kế hoạch.
Có một nơi vừa đánh thuế bao cao su để đối phó đà giảm dân số
Từ miễn thuế suốt ba thập kỷ để hạn chế sinh con, Trung Quốc giờ 'quay xe' thu 13% VAT cho bao cao su và thuốc tránh thai, với hy vọng dân tình… đẻ nhiều hơn.
Hàn Quốc chỉ định toàn bộ 17 kim loại đất hiếm là khoáng sản quan trọng, mở rộng hợp tác và dự trữ để tăng an ninh tài nguyên trước rủi ro chuỗi cung ứng.
() - Bác sĩ cho biết, hội chứng này dù phổ biến và ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và hạnh phúc gia đình nhưng thường bị bỏ qua, vì phụ nữ còn ngại chia sẻ hoặc chưa được tư vấn đúng cách.
Từ một dự án bị hoài nghi, Inter Miami đã trở thành nhà vô địch MLS Cup và hiện tượng toàn cầu. Messi mang phép màu trên sân, còn Beckham kiến tạo mọi thứ phía sau, tạo nên hành trình đổi đời hiếm có trong bóng đá hiện đại.
Có một nơi vừa đánh thuế bao cao su để đối phó đà giảm dân số
