11 năm sau khi chuyến bay MH370 của Malaysia Airlines biến mất vào năm 2014 với 239 người trên khoang, đây vẫn là một trong những bí ẩn lớn nhất của ngành hàng không.
Vào ngày 30 tháng 12, một cuộc tìm kiếm đáy biển lần thứ 4 ở Ấn Độ Dương ngoài khơi Tây Úc sẽ bắt đầu. Cuộc tìm kiếm này được thực hiện bởi công ty thăm dò hàng hải Ocean Infinity có trụ sở tại Mỹ. Trong khi việc chờ đợi câu trả lời vẫn tiếp tục, chuyên gia an ninh hàng không uy tín, Philip Baum, đã cung cấp cho tờ The Independent 5 kịch bản có khả năng xảy ra nhất theo quan điểm của ông. Dưới đây là đánh giá về từng giả thuyết:
1. Giả thuyết phi công tự sát
Nhiều người tập trung sự chú ý vào cơ trưởng của chiếc máy bay, ông Zaharie Shah. Ông 53 tuổi khi điều khiển MH370 cất cánh từ Kuala Lumpur với điểm đến là Bắc Kinh. Trên máy bay lúc đó có 227 hành khách và 11 thành viên phi hành đoàn khác.
Một giả thuyết phổ biến là Cơ trưởng Shah đã khóa cơ phó bên ngoài buồng lái. Ông tắt các hệ thống liên lạc được thiết kế để giữ MH370 kết nối với kiểm soát không lưu, đeo mặt nạ dưỡng khí và giảm áp suất trong máy bay. Ở độ cao cao hơn đỉnh Everest, hành khách và các thành viên phi hành đoàn khác sẽ sớm tử vong do thiếu oxy (hạ oxy huyết).
Sau đó, theo giả thuyết, viên cơ trưởng lái máy bay dọc theo biên giới giữa Thái Lan và Malaysia để tránh sự chú ý của quân đội hai bên, trước khi rẽ về phía nam đến một địa điểm mà ông tin rằng sẽ không bao giờ được tìm thấy.
Tuy nhiên, báo cáo chính thức nêu rõ về cơ trưởng: "Không có tiền sử về sự thờ ơ, lo lắng hay cáu kỉnh. Không có thay đổi đáng kể nào trong lối sống, mâu thuẫn cá nhân hoặc căng thẳng gia đình của ông."
Cơ phó là Fariq Abdul Hamid, 27 tuổi. Đây là nhiệm vụ bay chiếc Boeing 777 đầu tiên của anh mà không có cơ trưởng huấn luyện viên giám sát, và anh chỉ mới bay loại máy bay này 5 lần trước đó. Các nhà điều tra cho biết "khả năng và thái độ chuyên nghiệp đối với công việc của anh được đánh giá là tốt." Có vẻ không chắc rằng một người có kinh nghiệm hạn chế về máy bay như Hamid có thể thực hiện một kế hoạch như vậy.
Cơ trưởng (trái) và cơ phó chuyến bay
2. Bị phi công cướp với ý định hạ cánh, sống sót và trốn thoát
Mặc dù khó tìm thấy tiền lệ cho giả thuyết này, nhưng việc một trong các phi công có ý định hạ cánh hoặc cho máy bay đáp xuống mặt nước trong tình trạng có thể sống sót, nhưng đã thất bại và bị mất khả năng hoạt động do hạ oxy huyết cùng với những người khác trên máy bay là điều hợp lý. Tuy nhiên, khó có thể hình dung được động cơ khả thi cho một nhiệm vụ táo bạo như vậy.
Bên cạnh đó, các nhà điều tra đã kết luận: "Không có bằng chứng nào cho thấy PIC [phi công chỉ huy, tức cơ trưởng] và FO [cơ phó] đã trải qua những thay đổi hoặc khó khăn gần đây trong các mối quan hệ cá nhân hoặc có bất kỳ mâu thuẫn hay vấn đề nào giữa họ."
"Không có căng thẳng tài chính hay nguy cơ mất khả năng thanh toán sắp xảy ra, bảo hiểm mua gần đây hoặc bổ sung, hoặc thay đổi hành vi gần đây nào đối với phi hành đoàn."
Các nhà điều tra cũng phân tích các cuộc đàm thoại vô tuyến của cả hai phi công và cho biết họ không phát hiện "bằng chứng nào về sự lo lắng hoặc căng thẳng."
Ngoài ra, báo cáo cuối cùng lưu ý: "Không thể vô hiệu hóa việc triển khai mặt nạ dưỡng khí tự động từ buồng lái." Mặt nạ dưỡng khí được cài đặt tự động bung ra trong trường hợp áp suất cabin giảm nghiêm trọng, điều này lẽ ra đã cho hành khách và phi hành đoàn một chút thời gian để cố gắng liên lạc với mặt đất.
3. Bị hành khách hoặc thành viên phi hành đoàn cướp
Với số lượng lớn hành khách trên máy bay, cũng như 10 thành viên phi hành đoàn, có một loạt các động cơ có thể xảy ra. Các biện pháp an ninh hàng không tiêu chuẩn đã được áp dụng tại Sân bay Quốc tế Kuala Lumpur. Như những sự kiện bi thảm ngày 11/9 đã cho thấy, việc đã đi qua trạm kiểm soát không có nghĩa là hành khách không gây ra mối đe dọa đối với máy bay và những người trên khoang.
Có tổng cộng 227 hành khách (bao gồm ba trẻ em và hai trẻ sơ sinh) trên máy bay, với đa số đến từ Trung Quốc, tiếp theo là Malaysia.
Hai hành khách người Iran đã đi bằng hộ chiếu bị đánh cắp lần lượt từ một người Ý và một người Áo, nhưng họ dường như là những người di cư bất hợp pháp đang mong muốn đến phương Tây hơn là có bất kỳ ý đồ xấu nào.
Tất cả 10 thành viên phi hành đoàn đều đã kết hôn và có con, điều mà một số người cho rằng ngụ ý họ không có khả năng cướp máy bay.
4. Bị cướp từ xa trong một hành động khủng bố mạng tinh vi
Đây là nơi các giả thuyết khả thi và các thuyết âm mưu phi thực tế bắt đầu hội tụ.
Năm 2003, Boeing đã đăng ký "Bằng sáng chế về việc tiếp quản điều khiển máy bay từ xa," được thiết kế để ngăn chặn các nỗ lực cướp máy bay. "Hệ thống lái tự động 'không thể ngắt' được hình dung bởi bằng sáng chế có thể được kích hoạt, hoặc bởi phi công, cảm biến trên máy bay hoặc từ xa thông qua liên kết vô tuyến hoặc vệ tinh bởi hãng hàng không hoặc các cơ quan chính phủ nếu có nỗ lực giành quyền kiểm soát buồng lái bằng vũ lực.
"Hệ thống này một khi được kích hoạt sẽ không cho phép phi công nhập lệnh và ngăn chặn bất kỳ ai trên máy bay làm gián đoạn việc tiếp quản tự động. Do đó, nhân viên trên máy bay không thể bị ép buộc thực hiện yêu cầu của bất kỳ người trái phép nào."
Điều ngược lại là bọn tội phạm trên mặt đất có thể được công nghệ như vậy tạo điều kiện để chiếm quyền điều khiển máy bay.
Nhưng nhà sản xuất máy bay đã nói với các nhà điều tra: "Boeing đã xác nhận rằng họ chưa triển khai hệ thống được cấp bằng sáng chế hoặc bất kỳ công nghệ nào khác để điều khiển máy bay thương mại từ xa và không biết về bất kỳ máy bay thương mại Boeing nào đã tích hợp công nghệ đó."
Báo cáo kết luận: "Không có bằng chứng nào ủng hộ niềm tin rằng quyền kiểm soát máy bay 9M-MRO (hoạt động với tên MH370) có thể đã bị hoặc đã bị chiếm đoạt từ xa vì công nghệ này không được triển khai trên máy bay thương mại."
5. Bị kẻ đột nhập bí mật chiếm đoạt
Liệu có ai đó đã lên máy bay trước hành khách và phi hành đoàn, với ý định tự sát hoặc với ý định hạ cánh tại, chẳng hạn như Đảo Christmas, cách Tây Úc 1.600 kilômét về phía tây bắc?
Đây là một giả thuyết mà Philip Baum coi là có khả năng xảy ra thứ hai sau giả thuyết phi công tự sát. Ông đã chứng minh rằng có một khu vực dưới sàn ngay bên ngoài cửa buồng lái có thể giấu được một người. Một kẻ đột nhập bí mật như vậy cũng có thể vô hiệu hóa bộ phát đáp, khiến máy bay "biến mất."
Có nhiều trường hợp trong ngành hàng không về các cựu nhân viên có ác cảm nhắm vào các hãng hàng không. Có thể một cá nhân như vậy là người chịu trách nhiệm. Nhưng có nhiều lập luận chống lại kịch bản như vậy và xác suất dường như cực kỳ thấp.
Thủ phạm sẽ cần phải có quyền tiếp cận máy bay trước khi nó được chuẩn bị để khởi hành từ Kuala Lumpur. Họ sẽ cần phải khống chế phi hành đoàn, 227 hành khách và hai phi công để chiếm quyền điều khiển máy bay. Và họ sẽ cần phải không bị phát hiện khi họ biến mất cùng lúc với MH370.
Ngoài ra, rất khó để đưa ra một động cơ. Không có nhóm khủng bố nào đưa ra tuyên bố nghiêm túc rằng đã kiểm soát MH370 vì mục đích chính trị hay tuyên truyền.
Chỉ khi và nếu chiếc máy bay được tìm thấy, những giả thuyết này mới có thể được kiểm chứng.
Nguồn: The Independent
