Để không còn run rẩy trước thiên tai

Hôm qua, hàng trăm chiến sĩ đã lao vào thực hiện "Chiến dịch Quang Trung" thần tốc xây dựng nhà cho người dân vùng lũ theo chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính.

thiên tai - Ảnh 1.

Một nhà dân ở xã Tuy An Đông, Đắk Lắk bị đổ sập hoàn toàn trong đợt lũ vừa qua - Ảnh: B.D.

Người dân phải có nhà ở trước Tết Nguyên đán là một mệnh lệnh nhân văn và đầy chia sẻ với người dân vùng rốn lũ lúc này.

Tuy nhiên nhìn rộng hơn, không chỉ miền Trung mà tất cả cư dân vùng trũng ngập, vùng sạt lở, vùng Bộ đội Quân khu 5 thần tốc lên đường thực hiện 'Chiến dịch Quang Trung'

Cũng từ việc đau đáu với mất mát của cư dân vùng bão lũ mà quỹ cộng đồng phòng tránh thiên tai ra đời. Những căn nhà của quỹ này đã xây dựng những căn nhà chống lũ, chống bão khắp cả nước.

Có những căn nhà tránh trú được gần 100 người khi bão lụt ập tới. Về Đại Hưng (Đại Lộc, Quảng Nam cũ) dễ dàng nhận thấy những căn nhà có gác bê tông, thường cao hơn mực nước lớn nhất đo ở các trận lũ từ 3 - 4m.

Chưa kể khoảng cách từ gác đó lên mái ngói còn cao khoảng chừng ấy nữa. Có nghĩa nước ngập dưới 10m thì cư dân vẫn có chỗ bám trụ trên mái ngói chờ cứu hộ. Và đặc điểm của các căn nhà này là có trụ đế rất vững, có thể chịu được dòng nước chảy xiết.

Về làng Tân Hóa (Minh Hóa, Quảng Bình cũ), ngôi làng quá nổi tiếng với hàng trăm căn nhà phao chống lụt.

Từ sáng tạo của người dân, những chiếc phuy trở thành đế cho căn nhà phao mà nước lên bao nhiêu thì nhà nổi bấy nhiêu. Từ đó họ sống rất an toàn với lương thực dự trữ ngồi chờ lũ qua đi.

Nếu đi ngược lên Tây Giang (Quảng Nam cũ) bạn cũng có thể chứng kiến mô hình những ngôi làng chống sạt lở bằng cách tái định cư trên một ngọn đồi bát úp. Ngôi làng không chỉ đẹp, đầm ấm, đúng phong tục của người Cơ Tu bản địa mà còn tránh được những ngọn núi sạt lở, vùi lấp.

Liệt kê các mô hình chống thiên tai ở trên để thấy trong dân gian, cả trong thực tế đã có những mô hình chống lũ rất hiệu quả.

Nhưng để triển khai nó ở tầm quốc gia thì vai trò của Nhà nước, của người dân, của doanh nghiệp và cộng đồng là rất lớn.

Nguồn lực không chưa đủ, một số quốc gia còn quy định hẳn việc xây dựng nhà ở vào trong luật, đặc biệt tại một số nơi thiên tại thường xuyên diễn ra như động đất, lũ lụt…

Và chỉ khi nào những vấn đề căn cơ như chỗ ở, nhà tránh lũ cho người dân, cho cộng đồng được quy hoạch, đầu tư một cách bài bản, lâu dài thì khi đó những đau đáu mỗi mùa lũ lụt về mới được nhẹ đi.

Chúng ta có thể cảm phục những chiến dịch "thần tốc", những đoàn quân dấn thân giữa gian khó để dựng nhà cho dân. Nhưng nếu mỗi mùa mưa bão đều phải "chạy lũ" trong nỗi bất an thì đó không thể là tương lai mà người Việt xứng đáng có.

Những mô hình nhà chống lũ, làng tái định cư, nhà phao… đã chứng minh người dân hoàn toàn có thể sống an toàn trong vùng thiên tai, nếu được đồng hành bằng chính sách dài hơi và quy hoạch nghiêm túc.

Và đã đến lúc tư duy "cứu trợ" phải chuyển mình thành "kiến tạo", và một quốc gia bền vững phải bắt đầu từ những mái nhà không còn run rẩy trước thiên tai.

Để không còn run rẩy trước thiên tai - Ảnh 1.'Chiến dịch Quang Trung' sẽ xây mới hơn 1.500 căn nhà cho dân vùng lũ

Với tinh thần thần tốc, táo bạo, "Chiến dịch Quang Trung" sẽ xây dựng hơn 1.500 căn nhà mới với chi phí tối thiểu 170 triệu đồng/căn.

Đọc tiếp Về trang Chủ đề