Đừng phí tiền cho thứ linh kiện này

Khi chọn lựa SSD, nhiều người đầu tư cho loại tốc độ cao, với quan điểm "càng nhanh càng tốt". Tuy nhiên, theo Howtogeek, không có sự khác biệt rõ ràng khi sử dụng loại SSD tốc độ siêu nhanh trong phần lớn tình huống thông thường.

Chọn đúng loại SSD

Trước khi nghĩ đến tốc độ, người dùng cần biết chính xác về những loại SSD hiện có trên thị trường.

Ổ cứng HDD lưu dữ liệu trên các đĩa từ quay, sử dụng một đầu đọc cơ học để đọc và ghi thông tin. Nếu bạn vẫn đang sử dụng HDD để chạy chương trình thì thay thế bằng bất kỳ ổ SSD nào cũng giúp cải thiện rõ rệt hiệu năng.

SSD SATA vẫn giữ kết nối tương tự HDD nhưng thay thế đĩa từ bằng bộ nhớ flash. Chúng có tốc độ tối đa khoảng 550 MB/s vì vẫn sử dụng cổng SATA cũ và giao thức AHCI được thiết kế cho ổ cứng, không phải bộ nhớ flash.

Có nhiều loại SSD với tốc độ khác nhau. Ảnh: Howtogeek.

SSD NVMe là lựa chọn hàng đầu hiện nay. Loại thiết bị lưu trữ này sử dụng chuẩn PCIe nhanh hơn đáng kể so với SATA. Ngay cả các ổ đĩa cũ, dùng phiên bản PCIe 3.0 cũng có tốc độ đọc tuần tự 3.500 MB/s, trong khi SSD PCIe 5.0 mới nhất có thể đạt đến 14.900 MB/s.

Mặc dù có sự chênh lệch lớn giữa 3.500 MB/s và 14.900 MB/s, sự khác biệt vẫn không lớn như khi nâng cấp từ HDD lên SSD.

Mức giá đắt đỏ của SSD siêu nhanh

Tham khảo giá trên sàn thương mại điện tử Amazon, ổ SSD PCIe Gen 3 M.2 NVMe 1 TB có giá khoảng 75 USD, tốc độ từ 3.200 - 3.600 MB/s, cao hơn rõ rệt so với SSD SATA có mức giá và dung lượng tương đương.

Giá cao hơn một ít, trong khoảng gần 100 USD, người dùng có thể chọn SSD PCIe 4.0 dung lượng 1 TB. Nếu bo mạch chủ hỗ trợ chuẩn này, bạn nên mua SSD PCIe 4.0 để được tốc độ tuần tự tối đa gấp đôi PCIe 3.0 trong khi mức giá lại chênh lệch nhỏ.

Mọi thứ trở nên phức tạp hơn khi chọn lựa SSD chuẩn PCIe Gen 5.0 mới nhất. Có rất nhiều lựa chọn về tốc độ và giá cả. Ở phân khúc thấp, bạn sẽ tìm thấy các ổ đĩa như Crucial P510 có thể đạt tốc độ 11.000 MB/s, giá khoảng 90 USD. Để so sánh, phiên bản Crucial P310 cũ (PCIe Gen 4.0) đạt tốc độ tối đa 7.100 MB/s và có giá 80 USD.

SSD cao cấp nhất của Samsung có tốc độ lên đến 14.700 MB/s. Ảnh: Howtogeek.

Nhưng ở phân khúc cao hơn, nhiều tên tuổi danh tiếng như Samsung 9100 Pro với tốc độ đọc lên đến 14.700 MB/s. WD_Black SN8100 cung cấp tốc độ 14.900 MB/s, tương tự Crucial T710. Cả 3 đều có giá khoảng 200 USD, chưa bao gồm các chương trình khuyến mãi.

Điều quan trọng là người dùng thông thường sẽ không nhận thấy nhiều sự khác biệt nếu nâng cấp từ Crucial P310 lên Samsung 9100 Pro.

Khó nhận ra khác biệt

Việc chuyển từ ổ cứng HDD sang bất kỳ SSD nào đều là bước nâng cấp lớn. Thay SSD SATA bằng NVMe cũng tăng hiệu năng rõ rệt. Nhưng người dùng sẽ không thể cảm nhận nhiều khác biệt khi chuyển từ ổ SSD NVMe này sang ổ SSD NVMe khác.

Mặc dù khoảng chênh lệch giữa 3.500 MB/s và 14.900 MB/s trông có vẻ rất lớn, hiệu quả thực tế mang lại cho người dùng hầu như không đáng kể. Có thể nói, tốc độ SSD chịu tác động rõ rệt của hiện tượng "lợi suất giảm dần". Có nghĩa là càng nâng cấp thêm thì hiệu năng tăng lên lại không tương xứng với giá tiền.

Trong tình huống thông thường, có cảm nhận khác biệt giữa tốc độ các ổ SSD NVMe. Ảnh: Howtogeek.

Màn hình tải game giảm xuống chỉ còn vài giây sẽ không mang đến cảm giác nâng cấp mạnh mẽ như việc thời gian khởi động Windows giảm từ 3 phút xuống 20 giây.

Nhiều bài benchmark, bao gồm cả bài benchmark của Howtogeek, cho thấy SSD nhanh hơn hầu như không ảnh hưởng gì đến việc chơi game. NVMe hiện đại quá nhanh đến mức người dùng không thể nhận thấy. Ngoài ra, việc giảm được vài giây ở màn hình load game cũng chẳng đáng để bỏ thêm 25-125 USD.

Chỉ một số người dùng với nhu cầu đặc biệt mới có thể tận dụng hết tốc độ của các SSD PCIe 5.0 cao cấp chẳng hạn như nhà sản xuất, biên tập video chất lượng cao. Tương tự, những ai có công việc liên quan đến hệ thống AI cục bộ nặng, thao tác với file dữ liệu lớn hàng ngày cũng là đối tượng thích hợp để sử dụng loại linh kiện đắt đỏ này.

Những lựa chọn tốt hơn

Thay vì chi quá nhiều tiền cho SSD tốc độ cao mà không mang lại tác dụng thực tế nào, người dùng nên xem xét nâng cấp những yếu tố thiết thực hơn.

Đầu tiên, nên chọn dung lượng lớn hơn thay vì tốc độ cao hơn. Bạn không nên dùng một ổ SSD dung lượng lớn cho tất cả mọi thứ. Có thể mua 2 SSD PCIe 4.0 dung lượng 1 TB mà vẫn tiết kiệm tiền so với việc mua một ổ 1 TB 14.900 MB/s. Bên cạnh đó, SSD di động cũng là một lựa chọn hữu ích cho nhu cầu sao lưu dữ liệu.

Người dùng có thể nâng cấp nhiều thành phần khác của máy tính thay vì đầu tư vào SSD siêu nhanh. Ảnh: Howtogeek.

Nếu bạn không muốn mua thêm SSD, có thể xem xét bổ sung RAM, mặc dù hiện tại giá khá cao do tình trạng khan hiếm hàng. Cần lưu ý rằng tốc độ RAM cũng chịu tác động của hiện tượng "lợi suất giảm dần" tương tự SSD, vì vậy, bạn nên mua RAM trung bình thay vì RAM tốt nhất.

Bộ nguồn tốt hơn là một nâng cấp thông minh khác. Người dùng nên chọn bộ nguồn có công suất cao hơn so với nhu cầu thực tế hoặc một bộ nguồn hiệu suất cao. Bên cạnh đó, nâng cấp từ bộ nguồn đạt chứng nhận "Bronze" lên "Gold" hoặc cao hơn bạn sẽ nhận được với linh kiện có khả năng tản nhiệt tốt hơn và hoạt động êm ái hơn.