Khi Liu Jie, 32 tuổi, quyết định mua một chiếc ô tô điện vào tháng 10, Tesla là lựa chọn đầu tiên. Tuy nhiên, sau khi lái thử một vài chiếc ô tô mang nhãn hiệu Trung Quốc, cô gái trẻ đã chọn Xiaomi.
“Xiaomi thời trang hơn”, Liu nói. “Với tôi, Tesla là một thứ gì đó bình thường. Bạn có thể thấy Tesla Model Y ở khắp mọi nơi”.
Tesla vẫn được coi là một thương hiệu hàng đầu và Elon Musk, giám đốc điều hành của Tesla, vẫn được ngưỡng mộ ở Trung Quốc. Bắc Kinh từng trải thảm đỏ khi vị tỷ phú này khởi công xây dựng nhà máy đầu tiên tại Thượng Hải, từ đó thổi bùng nành công nghiệp xe điện tại địa phương.
Giờ đây, thị trường đó đã trở thành một cuộc chiến đẫm máu. Những tài xế Trung Quốc từng đổ xô đến Tesla lại quay sang yêu thích các thương hiệu cây nhà lá vườn - nơi cung cấp những chiếc xe hiệu quả hơn với công nghệ tốt hơn, đôi khi chỉ bằng một nửa giá.
“Mong muốn sở hữu một chiếc Tesla của mọi người rất cao. Yếu tố hạn chế duy nhất là khả năng chi trả của họ”, Musk nói.
Đối thủ lớn nhất của Tesla, gã khổng lồ xe điện BYD, đã bán được 481.318 xe trong 2 tháng đầu năm nay, nhiều hơn 75% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, Tesla chỉ bán được 60.480 xe, giảm 14% so với cùng thời điểm.
“Sẽ rất khó khăn – nếu không muốn nói là gần như không thể - để Tesla giành được doanh số từ bất kỳ đối thủ cạnh tranh nào nếu không có bất kỳ sản phẩm mới nào”, Tu Le, người sáng lập công ty tư vấn Sino Auto Insights cho biết.
Doanh số bán hàng của Tesla tại Trung Quốc đang lao dốc khi nhà sản xuất ô tô này phải đối mặt với những lời chỉ trích về vai trò của Musk. Tesla đã mất khoảng 25% giá trị trong tháng qua, khi các nhà đầu tư tránh xa cổ phiếu này.
Mối đe dọa mà BYD gây ra cho Tesla tại Trung Quốc đã tích tụ trong nhiều năm. BYD đã bán thêm khoảng 1 triệu chiếc ô tô mỗi năm, liên tiếp trong 3 năm qua. Sự phổ biến một phần do thương hiệu này rẻ hơn.
Cuộc khủng hoảng bất động sản và nền kinh tế tiêu dùng chậm lại nói chung đã ảnh hưởng đến tất cả các hộ gia đình, từ đó hạn chế nhu cầu mua sắm. Mọi thứ trở nên tồi tệ đến mức chính phủ bắt đầu tung trợ cấp để người tiêu dùng đổi xe cũ của họ.
Xe điện của Xiaomi
Ngay cả trong bối cảnh kinh tế suy thoái, vẫn có một thị trường dành cho những chiếc xe sang trọng. Liu, người có ngân sách khoảng 41.000 USD, cho biết Tesla không có những công nghệ tiên tiến như Xiaomi. Một số tài xế Trung Quốc sẵn sàng trả nhiều tiền hơn, miễn là chiếc xe ‘thông minh’ như điện thoại di động.
Dĩ nhiên, phần đông chỉ đổi xe cũ lấy xe mới, thay vì mua một chiếc mới hoàn toàn. Đối với nhiều đại lý, việc bán bất kỳ chiếc xe nào ngày càng trở nên khó khăn.
Chen Jiaming, một nhân viên bán hàng tại một đại lý FAW-Volkswagen ở Thượng Hải, cho biết: “Hai năm trước thì vẫn ổn, nhưng giờ thì thị trường đã bão hòa”.
Chen làm việc tại “New Energy Vehicle Block”, trong tầng hầm của một trung tâm thương mại gần Công viên Trung Sơn của Thượng Hải. Một số trong số gần 10 đại lý ở đây đã rời đi. Đèn bên trong tắt tối đen như mực.
“Tôi nghĩ rằng khả năng cạnh tranh của Tesla tại Trung Quốc sẽ chỉ kéo dài trong 2-3 năm nữa”, Chen, người sở hữu một chiếc BYD, cho biết. “Công nghệ lái xe của Tesla không còn tiên tiến so với các đối thủ địa phương”.
Người mua trẻ tuổi thích các thương hiệu Trung Quốc, theo Xia Lifang, một nhân viên làm việc tại đại lý gần đó cho Arcfox - hãng xe điện Trung Quốc, cho biết. Tesla và BYD vẫn là những thương hiệu đáng tin cậy nhất, song những người sinh năm 2000 cởi mở hơn với việc thử các thương hiệu mới.
“Xe của chúng tôi trông đẹp hơn Tesla”, cô Xia nói với một nụ cười. “Bạn có thể mua 2 chiếc với giá của 1 chiếc Tesla”.
Vị tỷ phú vài năm trước đã quyết định đặt cược vào Trung Quốc - quốc gia tỷ dân nổi tiếng cung cấp phụ tùng giá rẻ và nhân lực đa tài. Đây chính là điểm tựa thích hợp giúp ngành công nghiệp xe điện non trẻ khi đó được khởi động.
Ngược lại, đối với các nhà lãnh đạo Trung Quốc, nhà máy Tesla ngay tại quê hương chính là ‘phần thưởng’. Đây sẽ là lá cờ đầu, đóng góp hơn một nửa lượng giao hàng toàn cầu của Tesla và phần lớn lợi nhuận hãng.
Musk ban đầu dường như chiếm thế thượng phong và giành được nhiều nhượng bộ từ phía Trung Quốc. Tuy nhiên hiện tại, trong bối cảnh Tesla ngày càng gặp khó khăn và mất dần lợi thế trước các đối thủ ‘cây nhà lá vườn’, sự thiên vị nếu có cũng không đáng kể nữa.
“Liệu các công ty Trung Quốc có thể làm nên chuyện chỉ nhờ xe điện? Câu trả lời là có. Ai mà không muốn những xe giá cả phải chăng chứ?”, Bill Russo, cựu giám đốc điều hành của Chrysler kiêm CEO của Automobility, một công ty tư vấn có trụ sở tại Thượng Hải, nói với Insider.
Theo: The New York Times, Reuters
