Theo phán quyết mới nhất, Google sẽ phải chuyển giao kết quả tìm kiếm và một số dữ liệu của mình cho các công ty đối thủ thay vì tự chia tách bằng cách bán trình duyệt web Chrome, theo The New York Times.
Trong phán quyết dài 223 trang, Thẩm phán Amit P. Mehta của Tòa án Quận Columbia cho biết để giải quyết tình trạng độc quyền trong lĩnh vực tìm kiếm, Google sẽ phải chia sẻ một số dữ liệu tìm kiếm của mình với các công ty là đối thủ cạnh tranh đủ điều kiện. Bộ Tư pháp đã yêu cầu thẩm phán buộc tập đoàn này phải chia sẻ nhiều dữ liệu hơn nữa, với lý do rằng đây là chìa khóa cho sự thống trị của Google.
Thẩm phán Mehta cũng áp dụng các hạn chế đối với các khoản thanh toán mà Google sử dụng để đảm bảo công cụ tìm kiếm của mình được hiển thị ở vị trí hàng đầu trên trình duyệt web và điện thoại thông minh. Tuy nhiên, ông không cấm hoàn toàn các khoản thanh toán đó, đồng thời không chấp thuận yêu cầu của chính phủ về việc buộc Google phải bán Chrome.
“Bất chấp quyền lực này, tòa án phải đưa ra các biện pháp khắc phục khiêm tốn vừa phải”, Thẩm phán Mehta phát biểu trong phán quyết hôm thứ Ba.
Quyết định cải thiện tình trạng độc quyền là nỗ lực quan trọng nhất nhằm cân bằng sân chơi công nghệ kể từ phán quyết chống độc quyền chống lại Microsoft được đưa ra vào hơn 20 năm trước. Google có kế hoạch kháng cáo, và vụ kiện có thể sẽ kéo dài trong nhiều năm.
Phán quyết bảo thủ này là một đòn giáng mạnh vào nỗ lực toàn diện của chính phủ trong những năm gần đây nhằm thách thức sự thống trị của các công ty công nghệ lớn nhất. Google, Apple, Amazon và Meta bị cáo buộc có hành vi phản cạnh tranh nhằm độc quyền một phần internet bất hợp pháp.
Phán quyết mới nhất được đưa ra trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo đang đe dọa thay thế các công cụ tìm kiếm truyền thống. Các công ty khởi nghiệp AI bao gồm OpenAI, Anthropic và Perplexity đã xây dựng các chatbot giống con người, có thể xử lý các truy vấn, tóm tắt khối lượng lớn nghiên cứu và thậm chí lập kế hoạch cho một chuyến đi với các gợi ý từng bước.
“Đây là vụ kiện chống độc quyền quan trọng nhất của thế kỷ 21”, Bill Baer, trợ lý tổng chưởng lý phụ trách chống độc quyền dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Obama, nhận định. “Và dĩ nhiên, cuộc chiến vẫn chưa kết thúc, bởi vì sẽ còn nhiều phiên kháng cáo, kháng cáo, rồi lại kháng cáo”.
Được biết, Google đã chi hàng tỷ đô la mỗi năm để trở thành công cụ tìm kiếm tích hợp trên các trình duyệt như Safari của Apple và Firefox của Mozilla. Google đã chi 26,3 tỷ đô la cho các thỏa thuận đó vào năm 2021, theo bằng chứng được trình bày tại tòa án.
Chính phủ lập luận rằng điều đó đã tạo ra một chu kỳ có lợi cho Google. Vị trí đắc địa đồng nghĩa với việc nhiều người dùng Google hơn, mang lại cho Google nhiều dữ liệu hơn để cải thiện công cụ tìm kiếm so với các đối thủ cạnh tranh, từ đó thu hút nhiều khách hàng.
“Google là một công ty độc quyền và đã hành động như vậy để duy trì thế độc quyền của mình”, Thẩm phán Mehta cho biết trong phán quyết năm ngoái.
Trước đó, Bộ Tư pháp Mỹ cáo buộc Google kiểm soát trái phép thị trường công nghệ quảng cáo, từ máy chủ cho nhà xuất bản đến sàn giao dịch, khiến cả khách hàng lẫn đối tác đều bị thiệt hại. Tháng 4 vừa rồi, thẩm phán cũng ra phán quyết rằng Google thực sự đã thiết lập một “đế chế quảng cáo phi pháp”, gây tổn hại đáng kể cho thị trường.
Chính phủ khi đó cho rằng Google phải bán hoặc tách riêng một số mảng như trình duyệt Chrome, hệ điều hành Android hoặc nền tảng quảng cáo Google Ad Manager. Điều này không chỉ tác động đến cấu trúc của Alphabet – công ty mẹ của Google – mà còn thay đổi cách vận hành của cả ngành công nghệ số.
Một Google bị chia nhỏ có nghĩa là không còn một “người gác cổng” duy nhất kiểm soát luồng thông tin và dòng tiền quảng cáo khổng lồ trên internet. Các công ty khởi nghiệp, các đối thủ nhỏ hơn sẽ có nhiều cơ hội tiếp cận thị trường, trong khi người tiêu dùng được hưởng nhiều lựa chọn hơn, từ công cụ tìm kiếm, nền tảng quảng cáo đến dịch vụ AI.
Tuy nhiên, may mắn cho Google, theo phán quyết chính thức mới nhất, công ty chỉ phải chia sẻ thông tin thay vì bị chia nhỏ. Trong kỷ nguyên mà quyền lực số tập trung trong tay vài “gã khổng lồ”, cuộc chiến pháp lý lần này không đơn thuần là chuyện của một doanh nghiệp, mà là phép thử cho cả thế giới trong việc xác định ranh giới giữa đổi mới công nghệ và độc quyền.
Theo: The NY Times, WSJ
