Liên tiếp tai nạn đuối nước thương tâm
“Giá như hôm đó bố mẹ để ý hơn, giá như có tấm rào chắn, giá như con biết bơi…”.
Những câu “giá như” muộn màng sau những tai nạn đuối nước thương tâm, khiến gia đình nạn nhân rơi vào nỗi ám ảnh và day dứt.
Chiều 31/7, trao đổi với phóng viên , lãnh đạo UBND xã An Khánh (Hà Nội) cho biết, trên địa bàn đã xảy ra sự việc 2 bé trai bị đuối nước thương tâm.
Vào khoảng 17h ngày 30/7, hai bé trai là anh em ruột (một cháu 9 tuổi và một cháu 6 tuổi) ra sân chơi gần khu nhà trọ. Trong lúc vui chơi, cả 2 cháu không may rơi xuống giếng làng gần đó.
Khu vực xảy ra vụ đuối nước khiến 2 anh em ruột tử vong (Ảnh: Thành Công).
Sau khi phát hiện sự việc, người dân cùng gia đình nhanh chóng đưa các cháu lên khỏi mặt nước và chuyển đến bệnh viện cấp cứu. Dù được các y bác sĩ nỗ lực cứu chữa, nhưng khoảng 2 giờ sau, cả 2 cháu nhỏ đều không qua khỏi.
Cũng trong chiều 31/7, tại hồ Vực Mấu (thị xã Hoàng Mai, Nghệ An) vừa xảy ra vụ đuối nước khiến 3 nữ sinh lớp 7 và 9 tử vong.
Trước đó, nhóm 5 học sinh rủ nhau ra hồ tắm, trong lúc vui đùa, 3 em không may trượt chân vào vùng nước sâu và bị đuối nước.
2 em còn lại bơi được vào bờ và kêu gọi người dân ứng cứu. Người dân gần khu vực đã kịp thời chạy đến các em đưa lên bờ, tuy nhiên, cả 3 em đã tử vong.
Theo thống kê của Cục Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế), từ năm 2021 đến nay, trung bình mỗi năm có khoảng 1.900 trẻ em tử vong do đuối nước.
Tỷ lệ tử vong do đuối nước ở trẻ em tại Việt Nam cao gấp 8 lần so với các nước có thu nhập cao. Các vụ đuối nước xảy ra chủ yếu tại cộng đồng (76,6%), tại gia đình (22,4%) và rất ít xảy ra trong trường học (1%). Trẻ em ở khu vực nông thôn có nguy cơ cao gấp đôi so với trẻ em ở thành phố.
Vì sao bi kịch vẫn tái diễn?
Anh Phạm Quốc Việt - Đội trưởng đội hỗ trợ sơ cứu FAS Angel, người có nhiều năm làm công tác phòng tránh tai nạn và trang bị kỹ năng sinh tồn cho trẻ em chỉ ra hai nguyên nhân.
Thứ nhất, do tâm lý chủ quan của cả người lớn và trẻ em. Phần lớn trẻ em hiện nay rất ít được trang bị kỹ năng bơi cơ bản, càng không được huấn luyện cách xử lý tình huống khi rơi xuống nước, bị chuột rút, đuối sức hay hoảng loạn.
“Trong những tình huống khẩn cấp, sự hoảng loạn khiến các em mất khả năng phản ứng, nhanh chóng chìm xuống mà không kêu cứu được”, Anh Việt thông tin.
Anh Phạm Quốc Việt - Đội trưởng đội hỗ trợ sơ cứu FAS Angel hướng dẫn sơ cấp cứu (Ảnh: Nhân vật cung cấp).
Thứ hai, ở nhiều vùng nông thôn Việt Nam, giếng làng, ao hồ còn là nơi sinh hoạt thường ngày của người dân.
Chính điều đó khiến các em nhỏ dễ tiếp cận khu vực nguy hiểm. Nhiều nơi hoàn toàn không có rào chắn, biển cảnh báo nguy hiểm.
Còn tại các khu vực đô thị hoặc ven đô, nhiều ao hồ được lắp đặt rào chắn và gắn biển cảnh báo nguy hiểm. Tuy nhiên, những cảnh báo này phần lớn chỉ mang tính hình thức.
“Rào chắn có, nhưng vẫn chừa lối mở để người dân lên xuống. Biển cảnh báo có nhưng không hề được ai để ý, cho đến khi tại nạn thương tâm đã thật sự xảy ra.
Theo quan sát của tôi, hồ nơi xảy ra vụ việc đau lòng của 2 cháu nhỏ tại Hà Nội thực tế cũng có rào chắn. Tuy nhiên, vẫn tồn tại lối mở để người dân lên xuống”, anh Việt cho biết.
Những nỗ lực cứu người chưa đúng cách
Theo anh Việt, đa phần người dân vẫn chưa được trang bị đầy đủ kỹ năng sơ cứu đuối nước theo đúng kỹ thuật và quy trình.
Trong nhiều trường hợp, nạn nhân có biểu hiện co giật, thở ngáp cá nhưng không thể nôn được chất dịch ra ngoài.
Người xung quanh dù có ý định cứu giúp nhưng thường sơ cứu sai cách, ép tim không đúng vị trí, hô hấp nhân tạo sai nhịp, hoặc chỉ thực hiện một trong hai thao tác trong kỹ thuật hồi sinh tim phổi (CPR).
“Tôi từng xem nhiều đoạn video ghi lại phương pháp vác nạn nhân lên vai rồi chạy hoặc xốc mạnh cho nước ộc ra.
Tinh thần cứu người là rất đáng trân trọng, nhưng cách sơ cứu này lại tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng.
Việc dốc ngược một người bị đuối nước sẽ làm trì hoãn cấp cứu ngưng tim ngưng thở, rút ngắn thời gian vàng cung cấp oxy cho cơ quan quan trọng như não, tăng tỷ lệ tử vong và di chứng tổn thương não thiếu oxy không hồi phục.
Cách xử trí này không làm nước trong phổi chảy ra ngoài, đồng thời có thể làm dịch trong dạ dày trào ra ngoài, tăng nguy cơ hít sặc”, anh Việt giải thích.
Thời gian vàng để cứu nạn nhân đuối nước là 4-6 phút tính từ khi nạn nhân bị ngừng thở. Chậm trễ hoặc sơ cứu sai có thể khiến nạn nhân mất cơ hội sống sót.
Đừng chờ đến lúc hoảng loạn mới học kỹ năng sinh tồn
"Điều quan trọng nhất là chủ động phòng ngừa, trang bị kỹ năng từ sớm, không chỉ cho trẻ em mà cả người lớn”, anh Việt nhấn mạnh.
Khi nạn nhân có dấu hiệu thở ngáp cá, tức là đã ngưng thở và cần tiến hành hồi sinh tim phổi (CPR) ngay lập tức.
Quy trình là 30 nhịp ép tim xen kẽ 2 lần thổi ngạt. Với người lớn, độ sâu ép khoảng 5-7 cm, còn với trẻ em là hơn 4 cm, tốc độ thực hiện là 120 nhịp/phút.
"Đây không phải là kỹ năng có thể học qua loa trên mạng. CPR cần thực hành trực tiếp và huấn luyện bài bản, vì thao tác sai có thể khiến cơ hội sống sót bị bỏ lỡ trong thời gian vàng", anh Việt giải thích.
Cũng theo anh Việt, tâm lý chủ quan khiến nhiều người cho rằng tai nạn sẽ không xảy ra với mình và những người thân.
"Một số khác lại tin rằng có thể tìm hiểu trên mạng khi cần, mà quên mất kỹ năng sinh tồn cần rèn luyện từ trước, đặc biệt là trong những tình huống hoảng loạn.
Do đó, việc đưa kỹ năng bơi, kỹ năng phòng tránh và cứu đuối nước vào các buổi sinh hoạt ngoại khóa, tiết học kỹ năng sống trong trường học là vô cùng cần thiết”, anh Việt khẳng định.
