
Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại căn cứ Elmendorf-Richardson, Alaska, hôm 18-8 - Ảnh: WSJ
Hơn một tuần đã trôi qua kể từ Ông Trump 'không hài lòng' sau khi Nga tấn công nhà máy Mỹ ở UkraineĐỌC NGAY
Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại căn cứ Elmendorf-Richardson, Alaska, hôm 18-8 - Ảnh: WSJ
Hơn một tuần đã trôi qua kể từ Ông Trump 'không hài lòng' sau khi Nga tấn công nhà máy Mỹ ở UkraineĐỌC NGAY
Khác biệt lớn nhất nằm ở khả năng gây áp lực của ông Trump đối với từng bên. Với Nga, ông Trump và phương Tây có ảnh hưởng hạn chế. Những năm qua đã chứng minh cả lệnh trừng phạt lẫn viện trợ vũ khí ồ ạt cho Ukraine đều không làm thay đổi lập trường của Điện Kremlin. Washington cũng loại trừ can thiệp quân sự trực tiếp do mối đe dọa chiến tranh hạt nhân.
Ông Trump vẫn còn một số lựa chọn chưa sử dụng, như áp thuế quan đối với các quốc gia mua tài nguyên năng lượng Nga. Tuy nhiên, ngay cả trước khi "tối hậu thư" 10 ngày hết hạn, rõ ràng Ấn Độ và Trung Quốc đều không có ý định từ chối mua dầu Nga.
Việc áp thuế quan có thể gây ra cuộc chiến thương mại với các cường quốc ngoài phương Tây, tạo ra mặt trận chống Mỹ toàn cầu. Có thể đây là lý do khiến ông Trump rút lại tối hậu thư và nối lại đàm phán với Nga.
Trung Quốc tuy có ảnh hưởng đối với Nga, nhưng suốt những năm xung đột Nga - Ukraine, nước này chưa bao giờ sử dụng ảnh hưởng đó để thúc đẩy Matxcơva đáp ứng yêu cầu của Ukraine và phương Tây. Trong bối cảnh đối đầu ngày càng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc, Bắc Kinh khó có thể gây áp lực mạnh lên Matxcơva.
Ngược lại, với Ukraine, Mỹ có "kho ảnh hưởng khổng lồ" mà Kiev không thể chống cự lâu dài. Theo Politico ngày 22-8, một quan chức cấp cao Nhà Trắng cho biết ông Trump "vẫn ngần ngại gây sức ép với Vladimir Putin và tin rằng ông có nhiều ảnh hưởng hơn đối với Ukraine và các đồng minh châu Âu".
Ông Trump "từ lâu đã tin rằng Nga có lợi thế trong cuộc chiến và cần được thuyết phục để đàm phán hòa bình. Mặt khác, Ukraine phụ thuộc rất nhiều vào Mỹ về vũ khí và nguồn cung tình báo".
Áp lực không nhất thiết phải dưới hình thức các bước đi quyết liệt công khai, mà có thể thực hiện âm thầm, dần dần nhưng không kém đau đớn. Báo Wall Street Journal (WSJ) đưa tin hôm 23-8 rằng, kể từ cuối mùa xuân 2025, Lầu Năm Góc đã ngăn chặn Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga bằng tên lửa do Mỹ cung cấp.
"Ít nhất một lần, Washington được cho là đã từ chối yêu cầu của Ukraine về việc tấn công một mục tiêu trên lãnh thổ được quốc tế công nhận của Nga", tờ WSJ viết, liên hệ sự thay đổi chính sách này với nỗ lực của ông Trump nhằm "lôi kéo" Matxcơva trong các cuộc đàm phán hòa bình.
Kiev và châu Âu hy vọng ông Trump sẽ không dám "hợp tác với Putin" quá mức vì lo ngại phản ứng tiêu cực từ dư luận Mỹ. Tuy nhiên, nếu việc chấm dứt chiến tranh ở Ukraine và khôi phục quan hệ với Nga vẫn là trọng tâm chiến lược của ông Trump, thì không thể loại trừ bất kỳ lựa chọn nào.
"Đòn bẩy" nào của ông Trump?
Quá trình đàm phán hiện tại vẫn đang diễn ra, dù không nhanh chóng. Kiev đã chính thức xác nhận đang thảo luận về các đảm bảo an ninh với Mỹ và châu Âu, hứa sẽ trình bày mô hình vào cuối tuần tới.
Nếu mô hình này không bao gồm điều khoản về việc đưa quân đội nước ngoài vào Ukraine, thì về mặt lý thuyết, ít nhất Matxcơva cũng có thể bắt đầu ngồi vào bàn thảo luận. Điểm mấu chốt vẫn là những "đòn bẩy" nào ông Trump sẵn sàng sử dụng để đưa các cuộc đàm phán ra khỏi bế tắc.