Quan điểm của Israel
Đề xuất "tiếp quản" Dải Gaza của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã vấp phải phản ứng dữ dội từ cộng đồng quốc tế. Các nhà lãnh đạo Trung Đông và nhiều khu vực khác đã lên tiếng phản đối và cho rằng kế hoạch không khả thi, bất hợp pháp.
Tuy nhiên, ông Trump lại nhận được sự hậu thuẫn lớn từ đồng minh Israel. Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã lên tiếng ủng hộ đề xuất của ông Trump, trong khi quân đội Israel được lệnh chuẩn bị kế hoạch cho lượng lớn người Palestine di dời khỏi vùng lãnh thổ này.
Ông Netanyahu khẳng định rằng kế hoạch - mà ông Trump nói sẽ liên quan đến việc đưa cư dân Gaza đến sinh sống ở các nước láng giềng và Mỹ tiếp quản "lâu dài" khu vực này - là một "ý tưởng đáng chú ý".
"Ý tưởng cho phép người dân Gaza muốn rời đi được rời đi, điều đó có gì sai?", ông Netanyahu nói với Fox News hôm 5/2 và cho biết thêm rằng những người rời khỏi Dải Gaza "có thể quay trở lại".
"Tôi nghĩ ý tưởng này xứng đáng được cân nhắc, theo đuổi và thực hiện bởi tôi cho là nó sẽ tạo ra một tương lai khác biệt cho tất cả mọi người", Thủ tướng Israel nói.
Quân đội Israel được lệnh lên kế hoạch
Ngày 6/2, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Israel Katz đã chỉ đạo Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) chuẩn bị một kế hoạch "để tạo điều kiện cho cư dân Gaza tự nguyện di dời", CNN dẫn tuyên bố Bộ Quốc phòng Israel cho biết.
"Tôi hoan nghênh sáng kiến táo bạo của Tổng thống Mỹ Trump, có thể cho phép một phần lớn dân cư Gaza chuyển đến các địa điểm khác nhau trên khắp thế giới", tuyên bố nêu rõ.
Ông Katz cho rằng kế hoạch của Tổng thống Mỹ "sẽ mất nhiều năm", trong đó người Palestine sẽ gia nhập" vào các nước chủ nhà trong khi tạo điều kiện cho nỗ lực tái thiết lâu dài ở một Gaza phi quân sự và không có mối đe dọa nào trong một kỷ nguyên hậu Hamas".
Bộ trưởng Israel nói rằng, một số quốc gia bao gồm Tây Ban Nha, Ireland và Na Uy - những nước đã cáo buộc Israel vi phạm luật pháp quốc tế trong chiến dịch quân sự ở Gaza - "đều có nghĩa vụ pháp lý chấp nhận bất kỳ cư dân Gaza nào muốn nhập cảnh vào lãnh thổ của họ".
Quân đội Israel hiện diện trên Dải Gaza. Ảnh: Reuters
CNN dẫn lời các nhà phân tích cho hay, gần 2 triệu người sinh sống ở Gaza không muốn rời khỏi quê nhà. Điều này làm dấy lên câu hỏi liệu họ có bị cưỡng chế di dời hay không.
Hiện nay, có khoảng 5,9 triệu người tị nạn Palestine trên toàn thế giới, hầu hết họ là hậu duệ của những người đã rời đi khi Israel lập quốc năm 1948. Theo thông tin từ Liên Hợp Quốc, khoảng 90% cư dân Gaza đã phải đi sơ tán trong cuộc xung đột mới nhất, nhiều người trong số họ phải di chuyển nhiều lần, có người tới hơn 10 lần.
Phần lớn Dải Gaza đã bị phá hủy bởi 15 tháng Israel oanh tạc sau các cuộc tấn công ngày 7/10/2023 của Hamas. Trong cuộc phỏng vấn với Fox, ông Netanyahu nói rằng chính phủ của ông vẫn cam kết triệt tiêu năng lực quân sự và quản trị của Hamas ở Gaza và khẳng định sức mạnh quân sự của Hamas sẽ không còn khi cuộc chiến kết thúc.
Ông Trump đã công bố đề xuất của mình trong một cuộc họp báo chung tại Nhà Trắng với ông Netanyahu hôm 4/2, mở ra một cơn bão chỉ trích. Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đã lên tiếng cảnh báo về nguy cơ thanh lọc sắc tộc ở Gaza.
Nhiều đồng minh phương Tây của Mỹ đã phản đối đề xuất di dời người dân Gaza của ông Trump, trong khi các nhà lãnh đạo ở Trung Đông, gồm cả các quan chức Gaza, tái khẳng định lập trường ủng hộ phương án hai nhà nước.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Qatar Majed Al Ansari cho biết các quốc gia Ả Rập đang lên kế hoạch tái xây dựng Gaza trong khi người Palestine vẫn sinh sống trong khu vực.
Các quan chức Nhà Trắng đã cố gắng phủ nhận một số chi tiết, sau khi các nhà phê bình chỉ ra rằng đề xuất của ông Trump có thể một lần nữa đưa quân đội Mỹ vào trung tâm một cuộc chiến ở Trung Đông.
Một số nhà lập pháp Cộng hòa đã cố gắng làm rõ những bình luận trong một cuộc họp kín với Steve Witkoff, đặc phái viên Trung Đông của Trump. Một nhà lập pháp có mặt trong cuộc họp tiết lộ với CNN rằng, có "rất nhiều bất an".
Thượng nghị sĩ Roger Wicker hỏi liệu có phải kế hoạch đã được tiến hành trong một thời gian rồi hay không. Theo nguồn tin của CNN, ông Witkoff có ý xác nhận. Trước đó CNN đưa tin, nhiều quan chức khác trong chính quyền không hề hay biết về kế hoạch cho đến khi ông Trump tuyên bố trong cuộc họp báo 4/2.
Ngày 6/2, ông Trump tiếp tục đề cập tới ý tưởng này. Đăng tải trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump cho biết, Dải Gaza "sẽ được Israel chuyển giao cho Mỹ sau khi kết thúc giao tranh" và khẳng định không cần tới sự tham gia của bất cứ binh lính Mỹ nào.
Ông Trump không tiết lộ thêm chi tiết về cách thức thực thi kế hoạch.
