Phóng viên: Với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực tuyển dụng và đào tạo, chị đánh giá thế nào về mức độ đáp ứng của nhân sự Gen Z – đặc biệt là sinh viên mới ra trường với yêu cầu công việc tại doanh nghiệp hiện nay?
Bà Nguyễn Như Phượng chia sẻ: Theo Newsweek - Báo cáo tháng 8 của hãng nghiên cứu thị trường lao động Intelligent cho thấy các công ty đang cắt giảm nhân sự Gen Z "nhiều đến mức đáng lo ngại" sau vài tháng tuyển dụng.
Trong 1.000 doanh nghiệp được khảo sát, 60% nói đã sa thải nhân viên Gen Z trong năm 2024 và 70% cho biết họ sẽ không tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp vào năm tới. Các công ty nói họ "hoài nghi mạnh mẽ" về khả năng của Gen Z trong vai trò nhân viên.
Giám đốc phát triển giáo dục và nghề nghiệp của Intelligent cho biết nhân viên Gen Z, đặc biệt những người mới tốt nghiệp gặp khó khăn bởi sự khác biệt của môi trường công sở thực tế và những gì được học. "Họ thiếu kinh nghiệm, kỹ năng mềm cần thiết để thành công", ông giám đốc chia sẻ.
Gen Z bị nhiều ông chủ gắn mác "lười biếng" hoặc "không hợp tác" trong công việc. Nhà tuyển dụng có thể dễ dàng nhận thấy vấn đề ở thế hệ lao động này. Cũng theo báo cáo, 75% công ty cho biết một số hoặc tất cả nhân viên Gen Z mới tốt nghiệp đều không đạt yêu cầu. Trong đó, nguyên nhân phổ biến là thiếu động lực với 50%, thiếu tính chuyên nghiệp 46% và kỹ năng giao tiếp kém 39%. Nhà tư vấn tuyển dụng nhân sự Bryan Driscoll cho rằng vấn đề không chỉ nằm ở Gen Z mà còn là hệ thống giáo dục.
Phóng viên: Cụm từ “Môi trường làm việc linh hoạt, cân bằng cuộc sống cá nhân” đối với Gen Z đang được cho là tiêu chuẩn mới khi đi làm. Tuy nhiên việc thiếu các “kỹ năng mềm”, thiếu kinh nghiệm dẫn đến những hạn chế khi cần tương tác hoặc làm việc nhóm. Theo chị điều này vô tình đã hạn chế lao động Gen Z như thế nào?
Bà Nguyễn Như Phượng trăn trở: Mình nghe rất nhiều về thời xưa khi mà các anh chị 7x-8x đi làm với thái độ, kỹ năng, kinh nghiệm đều rất chín muồi. Ít ai bị phàn nàn về giao tiếp, về thái độ và tay nghề thì luôn được nâng cao. Quan trọng là họ cũng rất giàu có cả về vốn tri thức lẫn vốn làm việc, thời nay thì đã khác!
Thực sự người đi làm muốn làm việc tại các doanh nghiệp thì cần đáp ứng được một số những kỹ năng, chuyên môn nhất định. Tại môi trường doanh nghiệp, đây là một nơi đòi hỏi những kỹ năng mà “trường đại học chưa kịp dạy bạn” (cười), nên đào tạo thuộc về một phần công việc mà vô tình doanh nghiệp phải làm. Điều này có một khoảng cách rất lớn để nối lại đầu ra của Trường đại học & đầu vào của doanh nghiệp, khoảng cách này hiện tại là rất lớn.
Tại công ty Phượng Hoàng Linh, chúng tôi thường xuyên nhận thực tập sinh tại các trường đại học thì chắc cho vị trí marketing, nhân viên hành chính thì 12 em thì chỉ có 1 em là có được thái độ làm việc tạm được. Bởi một bên thì tạo ra cái A, bên còn lại thì cần cái Z chẳng hạn. Nói về việc đào tạo thì cũng chưa thời nào như thời nay - “thừa nhưng thiếu”, mỗi khóa học do các nhóm tự mở/giảng viên tự soạn trên quá trình họ thành công với case study của họ rồi đem ra dạy.
Rồi từ đó dẫn đến việc thừa quá nhiều khóa học nhưng những khoá học bài bản - áp dụng được - nhớ lâu hay mang tính hệ thống (nghĩa là tính liên tục) thì lại thiếu; Thừa giảng viên, chuyên gia nhưng người chuyên gia thực hành có kết quả chuyển đổi thực sự thì lại thiếu; Thừa mứa những lựa chọn nhưng người học lại thiếu mất kỹ năng để biết chọn lựa cho đúng, cho phù hợp. Thậm chí công ty thừa suy nghĩ “biết là phải đào tạo” nhưng lại thiếu đi chiến lược đào tạo gì cho phù hợp? Trước sau? Cái gì quyết định cái gì?
Có những loại kỹ năng giúp cho một người biết làm việc (conceptual skills) gần như là chẳng bao giờ cũ (hồi xưa hay gọi chung chung là kỹ năng mềm), thời đó cần, bây giờ vẫn cần và trong tương lai cũng vẫn còn tiếp tục cần và rất cần, ví dụ: Giao tiếp hiệu quả, giải quyết vấn đề, làm việc nhóm, quản lý thời gian, lập kế hoạch công việc, quản lý cảm xúc,… Các kỹ năng này không mới nhưng chẳng bao giờ cũ vì dù có qua nhiều thế hệ cũng đều cần có thì mới bớt thừa người không được việc mà cũng cũng cân bằng được người làm việc hiệu quả.
Quyết tâm đổi mới và học hỏi để phù hợp nhu cầu thực tiễn
Trong vai trò người làm công tác quản trị, bà Như Phượng đồng cảm: “Lãnh đạo cũng thế, cũng thừa mà cũng thiếu. Một bộ phận những bạn trẻ có điều kiện, ra trường là có người lo cho khởi nghiệp, hay do chi phí không đủ, những người “chưa sẵn sàng làm sếp” bị đẩy lên làm sếp, hay kể cả những người đã có kinh nghiệm quản lý - quản trị mà vẫn thiếu đi góc nhìn linh hoạt, sự thay đổi kịp thời thì cũng vẫn không đủ”.
Đôi khi để lãnh đạo (Leadership Mastery) nhưng lại thiếu hẳn những kỹ năng về: Quản trị sự thay đổi, tạo động lực làm việc, tạo ảnh hưởng và sử dụng quyền lực, kèm cặp nhân viên, uỷ thác công việc hiệu quả, giữ chân nhân tài, hoạch định & kiểm soát công việc, đánh giá hiệu quả, trao đổi thông tin trong quản trị,… Nếu trong “thời thế tạo anh hùng”, mà thời thế giờ không giúp tạo ra anh hùng thực sự nữa rồi. Đến sếp còn thiếu sức, thiếu năng lực để đào tạo thì dù có thừa năng lượng cũng khó thành.
Cũng bởi thời nay, sự hiểu biết mơ hồ về “văn hoá” doanh nghiệp, mơ màng về đích đến của việc tạo ra một môi trường làm việc giúp thúc đẩy cho cả sếp, cả nhân viên “Build Up For Vivid Workshop (BVW) XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG LÀM VIỆC SINH ĐỘNG” thì hầu như không phải ai cũng biết. Hoặc có ý tưởng nhưng không biết xây dựng, hoặc cứ chăm chỉ xây (không biết đang xây cái gì), trúng thì gọi là thiên tài - trật thì gọi là thiên tai.
Vì vậy, trách nhiệm để các thế hệ kế tiếp có trở nên được việc hay không? có được hưởng 1 phần tinh thần của các anh chị ngày xưa (từ cổ) và kết hợp thêm phần đổi mới của thời nay (chí kim) hay không? Đây sẽ là một cọng dây xuyên suốt vì và là việc của rất nhiều bên.
Cầu nối cho Trường học với Doanh nghiệp sát lại gần nhau hơn
Bà Như Phượng vui mừng cho biết: “Các chương trình đào tạo được kế thừa và phát triển từ Business Edge mà Phượng Hoàng Linh Company (PHL Co) chính thức được nhận từ Ông Tôn Thất Tuấn. Ông Tôn Thất Tuấn - Nguyên Giảng viên Bussiness Edge, Công ty Liên doanh Cattie Europa, Nguyên Tổng Giám Đốc Trường Việt Úc (2008). Ông từng tham gia giảng dạy trong hệ thống giáo dục của Học viên Doanh nhân PACE, giảng viên thỉnh giảng của Trường Đại học Kinh tế. Hiện tại, ông là Phóng viên đài SBS của Úc và ông đang là Nhà tư vấn cấp cao trong xây dựng hệ thống cho những công ty và nhà máy tại Khu Công Nghiệp Amata.
Các chương trình được công ty TNHH Truyền thông & Đào tạo Phượng Hoàng Linh (PHL Co) được tiếp nhận, kế thừa và phát triển cho giai đoạn mới này. Trong đó:
- Chương trình Business Edge sáng kiến của International Finance Corporation – Ngân hàng Thế giới (IFC) uy tín trên 20 năm, được thiết kế để đáp ứng nhu cầu cấp bách về giáo dục kinh doanh chất lượng cao tại Việt Nam cho các SMEs tại Việt Nam.
- Chương trình “Build up for Vivid Workshop"/ “Xây dựng môi trường làm việc sinh động viết tắt là BVW. Giá trị của việc “xây dựng môi trường làm việc sinh động” nằm ở sự thay đổi góc nhìn của người lao động trong một Công ty. Góc nhìn này từ bên trong (Cá nhân) và bên ngoài (Công ty). Mối tương quan giữa cá nhân và Công ty. Những nguyên tắc làm việc đúng và hiệu quả, tương tác giữa người lao động đối với Công ty.
- Chương trình Lãnh đạo Tinh hoa giúp trợ lực cho những doanh nhân trẻ trong các doanh nghiệp SMEs tại Việt Nam.
“Tôi cùng với cộng sự của mình là Bà Lê Kim Thuỳ Linh, chúng tôi có áp lực nhưng cũng có được cơ hội nhiều hơn cho phần đóng góp vào hiệu quả “học để thành công, học để giàu” cho các doanh nghiệp SMEs trong thời gian sắp tới. PHL Co cũng rất mong được là cầu nối vững chắc cho các Trường học với doanh nghiệp sát lại gần nhau hơn”, Bà Như Phượng khẳng định.
Có thể thấy nhu cầu về nguồn lực thực tế tại các doanh nghiệp là rất khác nhau nên việc nguồn nhân lực có đẩy đủ, kỹ năng, thái độ sẵn sàng cho việc là rất quan trọng để thúc đẩy hiệu quả làm việc của lực lượng lao động tại các doanh nghiệp.
Nếu quý vị có nhu cầu cải thiện chất lượng làm việc của nguồn lực trong doanh nghiệp thông quan Tư vấn và đạo tạo hay Trường học cần thiết kế các chương trình đào tạo cho học sinh – sinh viên vui lòng liên hệ với Công Ty TNHH Truyền Thông và Đào Tạo Phượng Hoàng Linh (PHL Co).
- Số điện thoại: 0988 603 111 – 0922 603 111
- Website:phuonghoanglinh.com
- Email: [email protected]
- Địa chỉ: 619 Đỗ Xuân Hợp, Phước Long B, TP. Thủ Đức, TP. HCM
Minh Anh
