Trong vài năm qua, Trung Quốc đã vượt Nhật Bản để trở thành quốc gia nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) lớn nhất thế giới, chiếm hơn 40% tăng trưởng nhập khẩu LNG toàn châu Á. Tuy nhiên, vị thế thống trị này đang lung lay khi nhập khẩu LNG của nước này liên tục giảm sâu.
Theo dữ liệu theo dõi tàu biển của Kpler, Trung Quốc nhập khoảng 5 triệu tấn LNG trong tháng 6/2025, giảm 12% so với cùng kỳ năm ngoái và đánh dấu tháng giảm thứ 8 liên tiếp. Trong 4 tháng đầu năm 2025, tổng lượng nhập khẩu LNG chỉ đạt 20 triệu tấn, thấp hơn nhiều so với mức 29 triệu tấn của cùng kỳ năm 2024. Dự báo cả năm 2025, nhập khẩu LNG của Trung Quốc có thể giảm 6–11% xuống còn khoảng 76,65 triệu tấn.
Xu hướng này trái ngược hoàn toàn với các dự báo trước đó về việc nhu cầu LNG của Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng đến năm 2035. Diễn biến này, cùng với những thay đổi trong nhập khẩu dầu thô, đang tái định hình dòng chảy năng lượng toàn cầu.
Năm 2023, Trung Quốc nhập khẩu trung bình 9,5 tỷ feet khối (268 triệu m³) khí LNG mỗi ngày, chủ yếu từ Australia (34%), Qatar (23%), Nga (11%) và Malaysia (10%).
Một số yếu tố thúc đẩy xu hướng này. Thứ nhất, Trung Quốc đang tăng cường nhập khẩu khí đốt qua đường ống từ Nga và Trung Á, đồng thời tăng 6% sản lượng khí trong nước. Năm 2023, khí đốt đường ống chiếm tới 41% tổng nhập khẩu khí của Trung Quốc, với các nguồn chính gồm Nga (qua đường ống Power Siberia 1), Turkmenistan và Myanmar.
Nga đang tích cực gia tăng xuất khẩu khí sang Trung Quốc như một phần của chiến lược xoay trục khỏi châu Âu. Đường ống Power Siberia 1 dự kiến đạt công suất tối đa 38 tỷ m³ vào năm 2025, trong khi dự án Power Siberia 2 sẽ bổ sung thêm 50 tỷ m³ mỗi năm. Ngoài ra, Nga còn đang nghiên cứu tuyến đường ống mới qua Kazakhstan.
Thứ hai, kể từ tháng 3/2025, Trung Quốc đã ngừng nhập LNG từ Mỹ sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế 125% lên hàng hóa Trung Quốc. Điều này buộc Bắc Kinh chuyển hướng sang các nhà cung cấp châu Á như Qatar và Indonesia.
Thứ ba, nhu cầu công nghiệp yếu ảnh hưởng đến nhu cầu khí đốt. Các lĩnh vực công nghiệp và hóa chất - vốn chiếm tỷ trọng lớn trong tiêu thụ khí - đang suy giảm do nhiều yếu tố như tăng trưởng kinh tế chậm lại, bất động sản trì trệ, xuất khẩu yếu, đầu tư nước ngoài giảm. Ngoài ra, mùa đông năm nay cũng ấm hơn, khiến nhu cầu sưởi ở miền bắc Trung Quốc giảm.
Việc Trung Quốc giảm nhập khẩu LNG làm dịu áp lực nguồn cung LNG ở châu Á và châu Âu. Ngoài ra, việc Trung Quốc ngừng nhập LNG còn khiến các hợp đồng dài hạn trị giá khoảng 20 triệu tấn/năm với các nhà cung cấp Mỹ bị đe dọa. Các công ty Trung Quốc đang bán lại khí đốt Mỹ cho châu Âu và tích cực tìm kiếm đối tác mới tại Trung Đông và châu Á – Thái Bình Dương, tác động tới triển vọng tăng trưởng xuất khẩu LNG của Mỹ.
Cùng với LNG, nhu cầu nhiên liệu vận tải của Trung Quốc cũng đang giảm. Năm 2024, tiêu thụ xăng, dầu diesel và nhiên liệu hàng không tại nước này đạt 8,1 triệu thùng/ngày – giảm 2,5% so với năm 2021 và chỉ nhỉnh hơn mức của năm 2019. Sự chuyển dịch sang xe điện, xây dựng trầm lắng và tiêu dùng yếu là các nguyên nhân chính.
Tham khảo: Oil Price
