Vấn đề của Intel còn lớn hơn những gì chúng ta đã biết. Ảnh minh họa: WSJ. |
Theo kết quả kinh doanh quý III/2024, doanh thu mảng kinh doanh chip trung tâm dữ liệu của AMD vượt qua Intel. Đây được xem là cú “lội ngược dòng” ấn tượng, bởi doanh thu từ mảng trung tâm dữ liệu của Intel năm 2022 vẫn cao gấp 3 lần AMD.
Từng là công ty sáng tạo hùng mạnh của Mỹ, Intel đang đánh mất thị phần tại nhiều lĩnh vực quan trọng. Các đối thủ như AMD tăng cường thâm nhập vào thị trường cốt lõi của Intel là bộ xử lý trung tâm (CPU).
Trong thời đại AI bùng nổ, bộ xử lý đồ họa (GPU) là thành phần không thể thiếu tại trung tâm dữ liệu. Trong khi đó, Intel chiếm thị phần rất nhỏ với những con chip cao cấp này.
Intel đang làm gì?
Bằng cách tập trung vào thông số quan trọng là hiệu năng trên mỗi đơn vị năng lượng tiêu thụ, AMD từ số 0 trở thành cái tên lớn trên thị trường chip máy chủ, theo chia sẻ của Mark Papermaster, Giám đốc Công nghệ AMD.
Khi các trung tâm dữ liệu ngày càng tiêu thụ nhiều năng lượng, việc nhấn mạnh vào hiệu quả trở thành lợi thế lớn của AMD.
Đáng chú ý khi Intel vẫn chiếm khoảng 75% thị trường CPU trung tâm dữ liệu. Theo WSJ, sự khác biệt giữa thị phần riêng mảng CPU và tổng doanh thu trung tâm dữ liệu làm nổi bật vấn đề lớn của Intel.
Doanh thu mảng chip cho trung tâm dữ liệu của AMD và Intel. Ảnh: SemiAnalysis. |
Tình hình thậm chí có thể tệ hơn khi nhiều công ty tăng cường đầu tư xây dựng trung tâm dữ liệu, sử dụng chip không phải kiến trúc x86, thay vào đó là kết hợp ARM với thiết kế tùy chỉnh.
Phát ngôn viên Intel cho rằng công ty đang tập trung đơn giản hóa và củng cố danh mục sản phẩm, đồng thời vừa cải thiện khả năng sản xuất, đúc chip vừa tối ưu hóa chi phí.
Theo đồng CEO tạm quyền Michelle Johnston Holthaus, 2025 sẽ là “năm ổn định hóa” với Intel. Công ty đang tìm kiếm lãnh đạo lâu dài sau khi CEO Pat Gelsinger nghỉ việc vào tháng 12/2024.
Lợi thế nhỏ của Intel
Dù thị phần giảm sút, Intel vẫn duy trì vị thế nhờ các nhà phát triển liên tục viết phần mềm chip trong hàng chục năm. Điều này có thể hạn chế tốc độ giảm doanh thu của Intel trong tương lai.
Các nhà phân tích ước tính doanh thu năm 2024 của Intel khoảng 55 tỷ USD, chỉ thấp hơn so với Nvidia (60 tỷ USD). Theo Mercury Research, Intel vẫn chiếm thị phần lớn nhất trong thị trường CPU máy tính để bàn và laptop, khoảng 76%.
Gần đây, AMD còn hợp tác với Intel nhằm phát triển hệ sinh thái x86. Theo Papermaster, công ty vẫn tiếp tục đầu tư cho x86 kể cả khi AMD cũng phát triển chip ARM cho một số ứng dụng, chẳng hạn như mạng và thiết bị nhúng.
Cựu CEO Intel Pat Gelsinger. Ảnh: Shutterstock. |
Ví dụ về thách thức của Intel là Amazon, nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây lớn nhất thế giới. Dave Brown, Phó chủ tịch dịch vụ điện toán và mạng tại Amazon, cho biết hơn một nửa CPU trong các trung tâm dữ liệu của công ty sử dụng chip tùy chỉnh trên kiến trúc ARM.
Nhiều công ty cung cấp dịch vụ đám mây lớn dần từ bỏ Intel. Microsoft và Google cũng tùy chỉnh CPU ARM. Khả năng tinh chỉnh giúp đáp ứng tốc độ, mức tiêu thụ năng lượng mà công ty mong muốn.
CPU tùy chỉnh cũng được dùng cho xử lý AI, lĩnh vực Intel bị tụt lại phía sau. Nhiều hệ thống AI của Nvidia vẫn dùng CPU Intel, song ARM ngày càng chiếm ưu thế trong các phần cứng tiên tiến.
Intel có nên cố chấp?
Doug O'Laughlin, nhà phân tích tại SemiAnalysis, cho rằng sai lầm liên tục của Intel khi thâm nhập các thị trường mới là ví dụ về một công ty quy mô lớn rơi vào tình trạng “khó khăn của nhà cải tiến” (innovator’s dilemma).
Cụm từ trên chỉ các công ty mạnh, lợi nhuận cao không muốn tự hủy hoại nguồn doanh thu quan trọng, cuối cùng bị vượt qua bởi những đối thủ mới thành lập.
Năm 1988, cựu CEO Intel Andy Grove xuất bản sách Only the Paranoid Survive, nói rằng các công ty cần cảnh giác trước những bước ngoặt, sẵn sàng vượt qua giới hạn để theo đuổi công nghệ mới. Không may khi chính Intel rơi vào tình cảnh ấy.
“Cuốn sách thực sự nói về tầm quan trọng của việc không bỏ lỡ những bước ngoặt chiến lược, cuối cùng Intel lại liên tiếp để tuột mọi bước ngoặt”, O'Laughlin nhấn mạnh.
Năm 2024, laptop ARM được phổ cập nhờ Microsoft. Công ty thuyết phục nhiều nhà phát triển tối ưu phần mềm, cung cấp công cụ giả lập cho phép hầu hết ứng dụng chạy trên kiến trúc mới.
Những con chip này do Qualcomm sản xuất, hiệu năng đủ cạnh tranh với dòng chip M của Apple, cũng dựa trên kiến trúc ARM kết hợp thiết kế nội bộ.
“Thành trì” khác của Intel là thị trường máy tính chơi game cũng đang lung lay. Những thiết bị như Steam Deck, Lenovo Legion Go sử dụng chip AMD. Trong tương lai, các model dùng hệ điều hành tùy chỉnh cũng có thể tích hợp kiến trúc ARM.
Một mẫu laptop dùng chip xử lý Snapdragon. Ảnh: Bloomberg. |
Cấu trúc tích hợp dọc của Intel cũng là gánh nặng lên lợi nhuận ròng và khả năng đổi mới. Khác với những công ty chỉ thiết kế hoặc sản xuất chip, Intel lại chọn cả 2, mô hình được xem là lỗi thời.
Intel thông báo khoản lỗ 16 tỷ USD trong quý gần nhất, một phần đến từ khoản đầu tư lớn cho mô hình sản xuất gia công tương tự TSMC.
Dù ước tính Intel có lãi trong năm 2025, giới phân tích cho rằng vẫn cần nhiều năm để kết luận mức hiệu quả từ các khoản đầu tư. Một trong số đó là công nghệ 18A, hứa hẹn giúp Intel nắm giữ con chip tiên tiến, nhanh nhất hành tinh năm 2026.
Kể cả khi giành lại vị trí dẫn đầu, thị trường CPU x86 vẫn đang thu hẹp. Theo O'Laughlin, việc loại bỏ CEO Gelsinger chứng tỏ hội đồng quản trị Intel nhận thấy công ty không thể dẫn đầu thế giới trong mọi lĩnh vực.
Sự xung đột giữa thách thức và mâu thuẫn dẫn đến khả năng Intel tách mảng sản phẩm và sản xuất. Tất nhiên, viễn cảnh tồi tệ hơn vẫn có thể xảy ra.
Rene Haas, CEO ARM, cho rằng Intel là “ông lớn” về đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên trong lĩnh vực chip, một số công ty không đổi mới đủ nhanh và không còn tồn tại nữa.
Những câu hỏi chúng ta phải đối mặt trong thế giới AI
Chúng ta có rất nhiều câu hỏi về thế giới AI, mà đó đều là những nghi hoặc không dễ có ngay đáp án.
Cuốn sách Thời đại AI - Và tương lai loài người chúng ta trình bày cách AI làm thay đổi mối quan hệ của chúng ta với tri thức, chính trị và xã hội. Mục tiêu tối thượng của cuốn sách này là giải thích về AI và cung cấp cho độc giả những câu hỏi mà chúng ta sẽ phải đối mặt trong những năm tới lẫn bộ công cụ để bắt đầu trả lời chúng.