Kinh tế bừng lên những gam màu sáng

Kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát dưới 4%, tăng trưởng kinh tế được thúc đẩy, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm.

Bứt phá mạnh mẽ

Quy mô nền kinh tế Việt Nam lần đầu tiên được ghi nhận đạt mốc 400 tỉ USD vào cuối năm 2022, tăng hơn 10 lần so với năm 2000. Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam hiện được kỳ vọng tiếp tục thuộc nhóm cao trong khu vực và thế giới. Theo Tổng cục Thống kê (Bộ KH-ĐT), quy mô kinh tế của Việt Nam năm 2024 ước đạt 465 tỉ USD. Với tốc độ tăng trưởng duy trì từ 6,5%-7%, quy mô GDP năm 2025 sẽ vào khoảng 500 tỉ USD. Với mức này, Việt Nam sẽ vươn lên xếp thứ 32 thế giới và thứ tư khu vực ASEAN.

Nhắc lại quy mô nền kinh tế Việt Nam năm 2023 đạt 430 tỉ USD, đến nay theo dự kiến nêu trên là 465 tỉ USD, TS Nguyễn Quốc Việt, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR), nhấn mạnh đây là thành tựu to lớn sau gần 40 năm đổi mới. Từ một nền kinh tế có trình độ phát triển thấp, chúng ta đã có sự bứt phá mạnh mẽ, đạt được quy mô nền kinh tế rất ấn tượng, với hàng loạt điểm sáng trên hầu hết các lĩnh vực kinh tế - xã hội.

Cũng theo TS Nguyễn Quốc Việt, trong thời điểm đại dịch COVID-19, hậu đại dịch và những khó khăn, thách thức do nền kinh tế thế giới suy yếu, Việt Nam vẫn thể hiện "phong độ" khi đạt các con số tăng trưởng ấn tượng, quy mô nền kinh tế liên tục mở rộng. Ông Nguyễn Quốc Việt nhấn mạnh các yếu tố như địa - chính trị hấp dẫn, ổn định, môi trường đầu tư kinh doanh ngày càng được cải thiện theo hướng thông thoáng, minh bạch, bắt kịp xu thế, hội nhập sâu rộng... đã góp phần giúp kinh tế Việt Nam có những bước tiến mạnh mẽ trong các năm qua.

Nhấn mạnh kinh tế Việt Nam năm 2024 đã tăng tốc bứt phá, lấy lại đà tăng trưởng, một báo cáo mới đây của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho biết nếu so với các nước ASEAN, dự kiến Việt Nam sẽ tăng trưởng cao nhất khu vực. Điểm quan trọng của nền kinh tế năm 2024 là tăng trưởng đồng đều trên cả 3 khu vực: Nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản; Công nghiệp, xây dựng; Dịch vụ.

Xuất khẩu tăng trưởng ấn tượng

Trong bối cảnh tình hình thế giới tiếp tục biến động phức tạp và khó lường với nhiều rủi ro, bất ổn, các chính sách đồng bộ của Chính phủ nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ sản xuất trong nước, xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường xuất khẩu, hoạt động xuất - nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam đạt kết quả tích cực, duy trì mức tăng khá cao và là một trong những điểm sáng của nền kinh tế năm 2024.

Theo Tổng cục Thống kê, trong 11 tháng năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu đã đạt 369,93 tỉ USD, vượt qua kim ngạch xuất khẩu cả năm 2023 là 354,72 tỉ USD và chỉ kém mức kỷ lục năm 2022 gần 2 tỉ USD (kim ngạch xuất khẩu năm 2022 đạt 371,72 tỉ USD). "Đến thời điểm này, có thể khẳng định kim ngạch xuất khẩu năm 2024 sẽ đạt kỷ lục mới là vượt mức 400 tỉ USD" - Tổng cục Thống kê cho hay. 

Đáng chú ý, Mỹ đứng ở vị trí thứ 2 về quan hệ thương mại hai chiều với Việt Nam, khi đạt 122,4 tỉ USD, tăng 21,8% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, xuất khẩu đạt 108,9 tỉ USD, tăng 23,9%. Mỹ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Xuất siêu sang thị trường Mỹ đứng ở vị trí dẫn đầu với 95,4 tỉ USD, tăng 26,7%.

Bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, đánh giá năm 2024, kinh tế thế giới đã khởi sắc hơn năm 2023, lạm phát tại nhiều nền kinh tế lớn có xu hướng giảm khiến nhu cầu thế giới tăng lên. Đây là nguyên nhân quan trọng nhất giúp xuất khẩu của Việt Nam đạt kết quả tích cực. "Các doanh nghiệp đều có sự chuẩn bị kỹ lưỡng ngay ở thời điểm còn khó khăn để sẵn sàng đón nhận cơ hội. Khi nhu cầu thế giới tăng trở lại trong năm nay, doanh nghiệp lập tức đẩy mạnh xuất khẩu" - bà Hương phân tích.

Theo Bộ Công Thương, đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã ký kết, thực thi 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với các nước và khu vực, như EVFTA, CPTPP, UKVFTA... Bà Phạm Quỳnh Mai, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương), cho biết từ khi thực thi các FTA, đặc biệt là các FTA thế hệ mới, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tăng trưởng ấn tượng, cán cân thương mại Việt Nam duy trì đà xuất siêu. Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu là dệt may, da giày, sản phẩm cơ khí, thủy sản...

Về phía hiệp hội, ngành hàng, theo ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam, đến nay, ngành dệt may Việt Nam đã vươn lên vị trí cường quốc xuất khẩu thứ 3 thế giới, chỉ sau Trung Quốc và Bangladesh. Năm 2024, sự chuyển dịch mạnh đơn hàng giúp doanh nghiệp trong nước có đơn hàng dồi dào trong quý III và IV đã giúp ngành dệt may cán đích ngoạn mục với kim ngạch lên tới 44 tỉ USD.

Dòng vốn FDI ngày càng chất lượng

Năm 2024, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vừa là trụ cột quan trọng trong tăng trưởng kinh tế vừa là động lực để thúc đẩy cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam. Trong 11 tháng năm 2024, tổng vốn FDI "rót" vào nước ta đạt gần 31,4 tỉ USD, tăng 1% so với cùng kỳ năm 2023. Vốn thực hiện của dự án đầu tư nước ngoài ước đạt khoảng 21,68 tỉ USD, tăng 7,1% so với cùng kỳ năm 2023. Theo Bộ KH-ĐT, kết quả thu hút vốn FDI đang tiến dần đến mốc 39-40 tỉ USD như mục tiêu đã đề ra cho năm 2024.

Theo Cục Đầu tư nước ngoài, nhiều dự án lớn ở các lĩnh vực bán dẫn, năng lượng như sản xuất pin, tế bào quang điện, thanh silic, sản xuất linh kiện, sản phẩm điện tử, sản phẩm nhiều giá trị gia tăng được đầu tư mới và mở rộng vốn trong năm nay. Đến nay, Samsung, LG và nhiều "ông lớn" công nghệ khác đã lần lượt coi Việt Nam là "cứ điểm" sản xuất, triển khai hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D). 

Trong chuyến thăm Việt Nam hồi tháng 4-2024, Tim Cook, CEO Apple, khẳng định Apple muốn đẩy mạnh đầu tư tại Việt Nam, nhất là phát triển sản phẩm công nghệ cao và các ứng dụng để tham gia vào App Store. 

Mới đây, Chính phủ Việt Nam và Tập đoàn NVIDIA cũng đã ký kết Thỏa thuận hợp tác về thúc đẩy nghiên cứu và phát triển trí tuệ nhân tạo. Việt Nam xác định AI là một trong những lĩnh vực ưu tiên trong chiến lược phát triển quốc gia, đồng thời cam kết tạo ra môi trường thuận lợi để các tập đoàn công nghệ hàng đầu như NVIDIA, có thể đầu tư và phát triển lâu dài tại nước ta.