![]() |
Hình minh hoạ tàu Voyager1 đi vào không gian giữa các vì sao năm 2012. Ảnh: NASA. |
NASA phóng hai tàu Voyager 1 và Voyager 2 vào năm 1977 với mục tiêu khám phá các hành tinh ngoài cùng của Hệ Mặt Trời - Sao Mộc, Sao Thổ, Sao Thiên Vương và Sao Hải Vương. Sau khi đi qua các hành tinh này, cả 2 tàu tiếp tục hành trình vào không gian giữa các vì sao, Voyager 1 vào năm 2012 và Voyager 2 vào năm 2018.
2 tàu này trở thành những vật thể nhân tạo đi xa Trái Đất nhất và vẫn tiếp tục truyền dữ liệu khoa học, mặc dù nguồn năng lượng đang dần suy giảm và các nhà khoa học đang tắt dần các thiết bị không thiết yếu để kéo dài tuổi thọ của sứ mệnh.
Các tàu Voyager cũng theo những máy tính cổ nhất còn hoạt động cho đến nay. Mỗi tàu 3 loại máy tính: hệ thống điều khiển lệnh 18-bit, hệ thống dữ liệu chuyến bay 16-bit và hệ thống điều khiển tư thế và chuyển động 18-bit. Cả ba đều do General Electric chế tạo theo yêu cầu của Phòng thí nghiệm Sức đẩy phản lực (JPL) của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA). Mỗi loại lại gồm 2 máy, một máy chính và một máy dự phòng.
Những chiếc máy tính này đang ở cách Trái Đất khoảng 25 tỷ km, gấp hơn 160 lần khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời. Bất chấp những sự cố đã được ghi nhận, máy tính vẫn chạy tốt sau những lần cập nhật phần mềm từ xa.
“CPU có tốc độ xung nhịp chỉ 250 KHz”, NASA cho biết. Đơn vị này đến nay đã quá nhỏ để đo tốc độ xung nhịp của các CPU hiện đại. Chẳng hạn, chip A18 trên iPhone có xung nhịp tối đa 4 GHz. Mỗi GHz tương đương 1 triệu KHz.
![]() |
Bộ ghi kỹ thuật số 8 rãnh là bộ nhớ của máy tính, vẫn còn hoạt động sau nhiều thập kỷ. Ảnh: NASA. |
Bộ nhớ của những chiếc máy tính cũng rất khiêm tốn. Tổng dung lượng lưu trữ là 68 Kb, bằng kích thước một ảnh JPEG nhỏ. Thế nhưng bộ nhớ này vẫn đủ dùng để gửi dữ liệu khoa học từ bên ngoài Hệ Mặt Trời về Trái Đất, bằng cách ghi đè dữ liệu mới lên dữ liệu cũ.
Liên lạc từ Trái Đất đến máy tính mất khoảng 23 giờ. Phần cứng của máy tính Voyager vẫn như ngày phóng, nhưng phần mềm hệ thống dữ liệu chuyến bay từng được các kỹ sư NASA cập nhật từ xa để sửa lỗi.
Ngoài trường hợp máy tính Voyager, việc sử dụng các thiết bị điện tử cũ là phổ biến trong các chính phủ và tổ chức lớn. Ví dụ, quân đội Mỹ mới dừng dùng đĩa mềm để điều khiển vũ khí hạt nhân cách đây không lâu. Hệ thống kiểm soát không lưu của Mỹ vẫn kết hợp đĩa mềm, bản in giấy và Windows 95 để điều hành các chuyến bay chở khách.
Những câu hỏi chúng ta phải đối mặt trong thế giới AI
Chúng ta có rất nhiều câu hỏi về thế giới AI, mà đó đều là những nghi hoặc không dễ có ngay đáp án.
Cuốn sách Thời đại AI - Và tương lai loài người chúng ta trình bày cách AI làm thay đổi mối quan hệ của chúng ta với tri thức, chính trị và xã hội. Mục tiêu tối thượng của cuốn sách này là giải thích về AI và cung cấp cho độc giả những câu hỏi mà chúng ta sẽ phải đối mặt trong những năm tới lẫn bộ công cụ để bắt đầu trả lời chúng.