Những ngày trung tuần tháng 3, khu vườn nhà chị Lê Thị Thu Luy (39 tuổi, Thanh Khê, Đà Nẵng) nhuộm đủ sắc màu. Trên giàn, cà chua sai trĩu trịt, trái cam, trái đỏ đẹp mắt. Phía dưới, những cây súp lơ trắng, tím to, tròn như bông hoa, xung quanh là bắp ngô, củ cải, chanh, ớt và rất nhiều loại rau ăn lá tươi tốt.
Thi thoảng, chị Luy đón đoàn "nông dân nhí" từ các trường mẫu giáo tới tham quan. Các bé thích thú reo hò khi được tự tay tưới cây, bắt sâu, hái cà chua. Cuối tuần, nhiều bạn bè, người thân của gia đình cũng tìm tới để trải nghiệm thu hoạch rau trái ở khu vườn giữa thành phố, chụp ảnh check-in.
Khu vườn là thành quả gây dựng và chăm sóc trong suốt 4 năm qua của chị Luy.
  |
Khu vườn rực rỡ sắc màu của gia đình chị Luy. |
Chị Luy tâm sự, năm 2019, khi con gái thứ 2 bắt đầu ăn dặm, chị nhen nhóm ý tưởng tự làm vườn. Bên cạnh đó, con trai đầu lòng có một chút khiếm khuyết trí tuệ. Chị cảm thấy có lỗi với con. Chị muốn tự tay thực hiện một không gian để hai con tìm hiểu thiên nhiên, vui chơi bên bố mẹ và có nguồn thực phẩm ngon, sạch.
"Bạn lớn nhà mình như một tờ giấy trắng, một hành động phải lặp đi lặp lại nhiều lần bạn mới ghi nhớ. Trước đây, bạn không thể nhận biết các loại rau, cây trái. Mình làm vườn, thường xuyên đưa con lên đây, giới thiệu cho con.
Tới một ngày, con chủ động hỏi: "Mẹ ơi, rau gì?". Chỉ vậy thôi, mình đã thấy mừng rơi nước mắt. Dần dần con tò mò, hỏi nhiều hơn. Còn bé thứ hai thì vô cùng thích thú với khu vườn", chị Luy nói.
"Vườn có hệ thống tưới nước tự động nhưng mình vẫn thường cùng các con tưới trực tiếp. Ban đầu con trai lớn không thích nhưng sau này, con chủ động nói muốn tưới cây. Hay lúc khác thì hái quả, hái rau giúp mẹ, cùng mẹ lột vỏ chuối làm phân bón, trộn đất.
Bây giờ, cuối tuần nào, vợ chồng mình và hai con cũng lên vườn chăm cây, vui chơi", chị Luy kể.
  |
Chị Luy không tiếc công làm vườn để có rau trái sạch cho gia đình. |
Từ khi xây nhà, chị Luy đã có ý tưởng làm vườn. Do đó, chồng chị hỗ trợ làm chống thấm sân thượng rất kỹ.
Ngôi nhà hoàn thiện đúng giai đoạn dịch Covid-19 bùng phát năm 2021. Chồng đi làm "ba tại chỗ", chị Luy ở nhà vừa chăm con vừa tranh thủ làm vườn.
Sân thượng rộng 80m2 nhưng trừ diện tích đặt pin năng lượng mặt trời, téc nước, chị Luy còn khoảng 35m2 để làm vườn. Không gian dưới các tấm pin hay ban công tầng 2 sẽ được tận dụng để trồng rau xanh.
"Thời điểm làm vườn, mình khá còi, chỉ khoảng 40kg. Mình tự bê từng túi đất tầm 10kg lên sân thượng tầng 3. Vài ngày một túi, hai túi. Mất khoảng 1 năm mới đầy đất trồng như hiện giờ", chị Luy kể.
"Khi đặt mua phân, giá thể, giao hàng tới nơi nhìn thấy mình còi, chân tay bé tí, mọi người thương nên bê lên giúp", chị nói thêm.
Năm đầu làm vườn, chị chủ yếu trồng các loại rau xanh ăn lá như rau cải, muống, mùng tơi và bầu, bí, mướp, khổ qua, dưa chuột. Nhờ đọc và học kinh nghiệm trong các hội nhóm làm vườn nên ngay lần đầu, người mẹ Đà Nẵng đã có vườn rau tươi tốt, sum sê, đủ để gia đình ăn trong mùa dịch.
 |
| Khu vườn đa dạng các loại cây trồng khác nhau. |
Sau đó, chị trồng đa dạng hơn các loại rau xanh như cải cay, cải mù tạt, bó xôi, càng cua, các loại rau thơm, gừng, nghệ... và thử chinh phục cây ăn trái như ổi, táo, dưa lưới, dưa hấu, sung Mỹ, nho...
"Trồng rau lứa đầu với đất mới nên sum sê, xanh tốt lắm. Mình không ngờ sau đó, cây cứ héo dần. Xới đất lên phát hiện cả trăm con sùng đất. Chúng ăn sạch rễ cây. Lí do là bởi mình dùng phân chưa hoai mục hẳn", chị Luy kể.
Lần khác, cũng do xử lý đất không kĩ nên cả chục cây dưa bị bệnh tuyến trùng rễ, cứ sáng còn xanh, trưa đã héo rũ, trái không thể lớn.
"Sau này mình rút kinh nghiệm, luôn ủ phân hoai mục kỹ rồi mới dùng. Hỗn hợp đất trồng của mình chỉ gồm 30% đất, còn lại 40% là các loại giá thể cho tơi xốp như xơ dừa đã xử lý, trấu hun, trấu tươi, vỏ đậu xay, 30% phân hữu cơ hoai mục các loại.
Sở dĩ mình sử dụng ít đất là để giảm độ nặng cho mái nhà và đất cũng tơi xốp hơn", chị Luy chia sẻ kinh nghiệm.
Ngoài phân dê, phân bò, phân trùn quế ủ vi sinh, cám gạo, chị Luy còn tự ủ phân từ bánh dầu, đỗ tương, chuối, trứng, sữa, đạm cá tôm hay ủ rác nhà bếp. Gốc cây, lá cây sau khi dọn vườn chị đều thu vào ủ để giảm lượng rác thải ra môi trường.
Sáng sớm, chị Luy đều lên vườn "thăm bệnh". Chị bắt sâu bằng tay, tỉa lá già, úa để vườn sạch sẽ. Chị dùng dầu Neem ngừa nhện, sâu bọ, dùng dịch tỏi ớt, trộn bánh dầu Neem vào đất ủ kỹ để ngừa bệnh tuyến trùng. Thỉnh thoảng, chị phun phòng sâu bọ cho cây bằng men vi sinh, phòng bệnh bằng chế phẩm sinh học.
Từ ngày có khu vườn, gia đình chị Luy không phải đi chợ mua rau, thậm chí còn thu hoạch tặng bạn bè, hàng xóm, đồng nghiệp. "Bình thường mọi người hay mang rau từ quê lên phố, còn nhà mình có lúc gửi rau từ phố về quê vì quá nhiều", chị kể.
Mùa nắng, chị ưu tiên không gian để trồng các loại dưa
Nói về chi phí làm vườn, chị Luy cho biết: Hồi năm 2021, chi phí đầu tư làm giàn, đất trồng, tiền công khoảng 9 triệu đồng. Chị được hai đồng nghiệp hỗ trợ làm giúp trong mấy ngày cuối tuần.
Hệ thống chậu lúc ấy tận dụng từ thùng xốp, thùng sơn bỏ đi. Sau này, chậu trồng cây chị mua sắm dần. Năm 2022 và 2023, chị đầu tư thêm hệ thống tưới tự động 10 triệu đồng và mái che 9 triệu đồng.
"Từ ngày có khu vườn, mình thấy yêu đời, vui vẻ hơn hẳn, tăng được 4kg, sức khỏe tốt. Gia đình thì có không gian hoạt động chung. Chồng mình ban đầu chưa thích làm vườn lắm đâu nhưng sau này nhìn vườn sum sê, tươi tốt cũng dần yêu thích. Cứ cuối tuần, mấy bố con lên phụ mẹ chăm vườn, hái quả, quay video", chị Luy kể.
Cuốn sách viết cho mẹ
Có những tình yêu không cần nói thành lời, nhưng vẫn luôn hiện diện, dịu dàng và vĩnh cửu. Trong Triệu lá thư gửi mẹ, mỗi trang sách là một phong thư nhỏ, chứa đựng lời nhắn gửi chân thành và sâu sắc để dành tặng những người phụ nữ quan trọng trong cuộc đời mỗi chúng ta.
