Tất cả những thành phần thiết yếu để khởi phát sự sống như chúng ta biết hiện nay đều có mặt trong mẫu vật lấy từ tiểu hành tinh Bennu. Phát hiện này cho thấy các tiểu hành tinh hoàn toàn có thể đã mang toàn bộ những điều kiện cần thiết cho sự sống đến Trái Đất, và thậm chí những "kẻ gieo giống" này có thể đã tạo ra sự sống ở nơi nào khác trong vũ trụ.
Năm 2023, sau khi sứ mệnh OSIRIS-REx đưa 121 gram vật chất từ Bennu về Trái Đất, các phòng thí nghiệm trên khắp thế giới đã bắt tay vào phân tích món quà từ không gian.
Thiết bị lấy mẫu của tàu OSIRIS-REx đã chạm xuống bề mặt tiểu hành tinh Bennu và thu được số mẫu vật vô giá - Ảnh: Erika Blumenfeld & Joseph Aebersold/NASA
Những nghiên cứu đầu tiên cho thấy sự hiện diện của nước, carbon và một số phân tử hữu cơ. Sau đó là việc phát hiện các axit amin, formaldehyde và đầy đủ năm loại nucleobase có trong RNA và DNA, cùng với các phosphate. Tuy nhiên, những thành phần này vẫn chưa đủ để hình thành các phân tử mang thông tin di truyền. Các bậc thang của RNA và DNA còn cần đến đường, cụ thể là ribose trong RNA và deoxyribose trong DNA, và thành phần này đã vắng mặt trong các phân tích ban đầu về vật chất từ Bennu.
Số đất đá này đã được bảo quản kỹ càng để không bị nhiễm tạp chất - Ảnh: NASA,
Giờ đây, Yoshihiro Furukawa tại Đại học Tohoku ở Nhật Bản và các cộng sự đã nghiền một phần nhỏ của mẫu vật, sau đó trộn với axit và nước. Tiếp theo, họ sử dụng kỹ thuật sắc ký khí khối phổ để tách và xác định các thành phần trong hỗn hợp.
Kết quả cho thấy sự hiện diện của ribose, cùng với các loại đường khác như lyxose, xylose, arabinose, glucose và galactose. Tuy nhiên, họ không tìm thấy dấu hiệu của deoxyribose - thành phần tối quan trọng tạo nên DNA.
Số mẫu vật từ Bennu là đối tượng nghiên cứu quan trọng suốt những năm qua - Ảnh: NASA.
Phát hiện này không chỉ xác nhận rằng các tiểu hành tinh chứa đầy đủ nguyên liệu sinh học cơ bản, mà còn củng cố giả thuyết cho rằng RNA xuất hiện trước DNA trong lịch sử sự sống. Các môi trường nước muối trên thiên thể mẹ của Bennu được xem là điều kiện lý tưởng để các phản ứng hóa học phức tạp diễn ra, tạo nên những hợp chất hữu cơ cần thiết.
Khi bằng chứng về các dung dịch nước muối cũng đã được tìm thấy trên Enceladus và Ceres, bức tranh về sự sống trong Hệ Mặt Trời trở nên rộng mở hơn. Những gì được phát hiện trong Bennu cho thấy các nguyên liệu cho sự sống có thể phổ biến hơn nhiều so với những gì chúng ta từng nghĩ, và Trái Đất có thể chỉ là một trong nhiều nơi đã nhận được món quà này từ vũ trụ.
101955 Bennu là một tiểu hành tinh giàu carbon thuộc nhóm Apollo, được phát hiện vào ngày 11 tháng 9 năm 1999. Đây là một thiên thể tiềm ẩn nguy cơ va chạm với Trái Đất: xác suất tích lũy Bennu va chạm với Trái Đất trong giai đoạn từ năm 2178 đến 2290 vào khoảng 1 trên 1.750, với rủi ro cao nhất rơi vào ngày 24 tháng 9 năm 2182. Tiểu hành tinh này được đặt tên theo Bennu, loài chim thần thoại của Ai Cập cổ đại gắn liền với Mặt Trời, sự sáng tạo và tái sinh.
Bức ảnh ghép này của Bennu được tạo ra từ các quan sát do tàu vũ trụ OSIRIS-REx của NASA thực hiện trong hơn hai năm, khi tàu tiến hành tiếp cận và hoạt động ở khoảng cách rất gần với tiểu hành tinh này - Ảnh: NASA/Goddard/Đại học Arizona.
101955 Bennu có đường kính trung bình khoảng 490 mét. Tính đến năm 2022, Bennu quay quanh Mặt Trời với chu kỳ 1,19 năm, tương đương 435 ngày. Quỹ đạo của Bennu có thể tiến gần quỹ đạo Trái Đất tới khoảng 480.000 km, tương đương 0,0032 đơn vị thiên văn.
Vào ngày 22 tháng 9 năm 1999, Bennu đã đi qua Trái Đất ở khoảng cách 0,0147 đơn vị thiên văn, và sáu năm sau, vào ngày 20 tháng 9 năm 2005, nó tiếp cận Trái Đất ở khoảng cách 0,033 đơn vị thiên văn. Những lần tiếp cận gần tiếp theo với khoảng cách dưới 0,04 đơn vị thiên văn sẽ diễn ra vào ngày 30 tháng 9 năm 2054 và ngày 23 tháng 9 năm 2060, và các lần tiếp cận này sẽ gây ra những nhiễu loạn nhỏ đối với quỹ đạo của Bennu.
