Ngoại giao thỏa hiệp của ông Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump tuần trước đã có những trao đổi riêng với Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, qua đó đưa ra một "kế hoạch hòa bình" mà ông chủ Nhà Trắng tin có thể chấm dứt xung đột.

Ngoại giao thỏa hiệp của ông Trump - Ảnh 1.

Ông Trump và ông Zelensky tại cuộc gặp ở Nhà Trắng ngày 17-10 - Ảnh: AFP

Tuy nhiên, nội dung của kế hoạch này, theo tiết lộ từ các nguồn thạo tin, đang khiến Kiev lo ngại: thuyết phục Ukraine chấp nhận nhượng lại một phần lãnh thổ cho Nga, cũng như bất ngờ từ chối cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk dù trước đó ông Trump đã "bật đèn xanh".

Công nhận hiện trạng?

Nhiều nguồn tin của cả tờ Telegraph và Financial Times cho biết cuộc gặp giữa ông Trump và ông Zelensky tại Nhà Trắng cuối tuần qua diễn ra trong không khí gay gắt hiếm thấy. 

Ông Trump, chỉ một ngày sau cuộc điện đàm kéo dài với ông Putin, đã Ngoại giao thỏa hiệp của ông Trump - Ảnh 3.Lý do Budapest được chọn làm địa điểm thượng đỉnh Trump - Putin sắp tớiĐỌC NGAY

"Ông Putin đã học cách "xoa dịu cái tôi" của ông Trump" - ông Alexander Gabuev, Giám đốc Trung tâm Nga - Á - Âu của Viện Carnegie, nhận xét. "Chỉ cần có thêm một tháng, thì với Matxcơva, đó đã là khoản đầu tư có lời".

Dù việc nhượng bộ lãnh thổ được xem là "lằn ranh đỏ" với Ukraine, nhiều chuyên gia cảnh báo rằng trong trường hợp tệ nhất buộc Kiev phải chấp thuận các điều khoản do ông Trump đưa ra, hệ quả sẽ vượt xa phạm vi lãnh thổ và đặt ra thách thức đối với toàn bộ cấu trúc an ninh châu Âu.

Trước hết, việc "dừng lại ở vị trí hiện nay" đồng nghĩa với việc Kiev buộc phải công nhận quyền kiểm soát thực tế của Nga tại các vùng đang do lực lượng Matxcơva nắm giữ, qua đó hợp thức hóa kết quả của chiến dịch quân sự đặc biệt mà Nga phát động. Điều này chẳng khác nào biến những nỗ lực chiến đấu bảo vệ chủ quyền đất nước của Ukraine trở thành vô nghĩa.

Một số chuyên gia quốc phòng cũng lo ngại rằng việc Washington từ chối cung cấp tên lửa Tomahawk, cùng khả năng hạn chế viện trợ trong tương lai, có thể khiến Kiev mất lợi thế chiến thuật quan trọng. 

Không có vũ khí tầm xa, Ukraine sẽ khó duy trì khả năng răn đe và buộc phải ở thế phòng thủ, phụ thuộc vào thiện chí của Matxcơva trong việc duy trì ngừng bắn. Nếu Nga tận dụng thời gian hòa hoãn để củng cố lực lượng, Kiev có nguy cơ đối mặt với đợt tấn công mới trong vị thế yếu hơn.

Trên bình diện chính trị nội bộ, việc nhượng lãnh thổ là một rủi ro khổng lồ. Tổng thống Zelensky có thể đánh mất uy tín và đối mặt với làn sóng phản đối dữ dội trong nước, hoặc tệ hơn nữa là buộc phải từ chức. 

Ngay cả trong kịch bản lạc quan nhất khi thỏa thuận hòa bình được ký kết, khả năng duy trì hòa bình lâu dài vẫn đáng nghi ngờ. Nếu Nga không thực sự tôn trọng cam kết, còn Ukraine đã mất đất và giảm viện trợ, "hòa bình" có thể chỉ là một giai đoạn tạm nghỉ trước khi xung đột bùng phát trở lại.

"Không thể đổi đất lấy hòa bình"

Tổng thống Zelensky đã tuyên bố quốc gia này sẽ không bao giờ từ bỏ bất kỳ phần lãnh thổ nào để đổi lấy hòa bình, sau khi ông Trump được cho là đề nghị Ukraine nhượng vùng Donbass cho Nga, báo Kyiv Post đưa tin.

"Thế giới thấy rằng Nga chỉ lùi bước khi đối mặt với sức mạnh, vì vậy hòa bình thông qua sức mạnh là điều khả thi. Ukraine sẽ không dâng tặng bất kỳ tấc đất nào cho những kẻ khủng bố", nhà lãnh đạo Ukraine nhấn mạnh trong phát biểu ngày 19-10.

Ngoại giao thỏa hiệp của ông Trump - Ảnh 2.Ông Zelensky bác đề nghị của ông Trump, tuyên bố 'không nhượng lãnh thổ'

Ông Zelensky nhấn mạnh chỉ có áp lực mới buộc Nga dừng lại, đồng thời cảnh báo mọi sự nhân nhượng sẽ chỉ khiến Matxcơva càng thêm lấn tới.

Đọc tiếp Về trang Chủ đề