Trong bối cảnh Washington không ngừng gia tăng áp lực buộc các nền kinh tế lớn giảm phụ thuộc vào năng lượng từ Nga, Trung Quốc vẫn kiên định duy trì quan hệ thương mại dầu mỏ với Moscow.
Dữ liệu hải quan mới nhất cho thấy, Nga tiếp tục giữ vững vị trí nhà cung cấp dầu thô lớn nhất của Trung Quốc trong tháng 9, với khối lượng nhập khẩu đạt 8,29 triệu tấn, tăng 4,3% so với tháng 8 và chiếm tới 17,5% tổng lượng dầu nhập khẩu của nước này.
Đáng chú ý, Trung Quốc đã ngừng hoàn toàn việc nhập khẩu dầu thô từ Mỹ kể từ tháng 6, dù trước đó nguồn cung từ Mỹ cũng chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong cơ cấu nhập khẩu của Bắc Kinh. Giới phân tích nhận định việc gia tăng nhập dầu Nga vào thời điểm này là động thái có tính toán của Trung Quốc trước các vòng đàm phán thương mại sắp tới với Mỹ.
Trung Quốc nhập khoảng 108,5 triệu tấn dầu thô từ Nga trong năm 2024, tương đương với khoảng 2,17 triệu thùng/ngày và với giá xấp xỉ 62,59 tỷ USD trong năm 2024. Trong khi đó, theo dữ liệu từ Reuters, trong năm 2024, lượng nhập khẩu dầu thô từ Trung Quốc đối với dầu Mỹ khá khiêm tốn, chỉ chiếm khoảng 1.7% tổng lượng nhập khẩu dầu thô của nước này, tương đương khoảng 6 tỷ USD.
Chuyên gia kinh tế Xu Tianchen thuộc tổ chức Economist Intelligence Unit cho rằng: “Tôi không thấy lý do gì để Trung Quốc từ bỏ dầu Nga, trừ khi ông Trump dỡ bỏ toàn bộ thuế quan và trừng phạt đối với các công ty Trung Quốc.”
Hôm 2/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rằng Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã cam kết chấm dứt nhập khẩu dầu từ Nga và tiếp tục gây sức ép buộc Trung Quốc cũng phải làm điều tương tự. Ông đồng thời cảnh báo New Delhi sẽ tiếp tục phải đối mặt với “các mức thuế khổng lồ” nếu còn tiếp tục giao dịch với Nga.
Trong một động thái song song, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã trực tiếp yêu cầu người đồng cấp Nhật Bản Katsunobu Kato chấm dứt nhập năng lượng Nga, đồng thời xác nhận các phái đoàn Mỹ - Trung sẽ gặp nhau tại Malaysia trong tuần này để thảo luận về căng thẳng thương mại đang leo thang.
Đáp lại, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiến ngày 3/10 khẳng định, Bắc Kinh duy trì “hợp tác năng lượng hợp pháp và bình thường với Nga cũng như các quốc gia khác”, và chỉ trích các biện pháp của Mỹ là hành vi “chèn ép đơn phương và cưỡng ép kinh tế”, gây rối loạn chuỗi cung ứng toàn cầu.
Ngoài dầu thô, Trung Quốc cũng ghi nhận mức tăng nhẹ 1,9% về khối lượng nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Nga trong tháng 9, phản ánh sự mở rộng hợp tác song phương trong các dự án đường ống xuyên biên giới.
Cùng thời điểm, nhập khẩu dầu từ Indonesia bất ngờ tăng vọt, cao hơn gấp 73 lần so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi lượng dầu nhập từ Brazil cũng tăng mạnh tới 156%, cho thấy Trung Quốc đang đa dạng hóa nguồn cung trong khi vẫn không từ bỏ dầu Nga.
Tham khảo SCMP
