Người phụ nữ bí ẩn đang gây rắc rối cho Nvidia

Tháng 6/2024, Jensen Huang, CEO Nvidia gặp một số khách hàng lớn tại Đài Bắc (Đài Loan, Trung Quốc), trong đó có Huang Le, CEO Megaspeed. Đây là công ty trung tâm dữ liệu đặt trụ sở tại Singapore, có kế hoạch mua các sản phẩm AI của Nvidia, trị giá

Bức ảnh chụp Huang và Le trong một quán bar tại Đài Bắc năm 2024. Ảnh: LinkedIn.

Megaspeed là thách thức mà chính phủ Mỹ đối mặt trong nỗ lực ngăn chặn Trung Quốc tiếp cận chip AI tiên tiến. Sau khi tách khỏi một công ty game năm 2023, Megaspeed thành lập công ty con tại Malaysia, mạnh dạn chi 2 tỷ USD cho các sản phẩm tiên tiến của Nvidia.

Theo hồ sơ trên ImportGenius, một nền tảng dữ liệu thương mại, hầu hết số chip của Megaspeed đến từ chi nhánh tại Mỹ của một công ty Trung Quốc, đã bị phạt do cung cấp công nghệ cho quân đội. Megaspeed chuyển chip đến các trung tâm dữ liệu tại Malaysia và Indonesia, bị nghi vấn phục vụ từ xa cho các khách hàng ở Trung Quốc.

Về lý thuyết, hành động này không nhất thiết bất hợp pháp, nhưng có thể bị kết luận ngược lại nếu việc vận chuyển được thực hiện thay mặt công ty Trung Quốc. Các quan chức Mỹ cũng đang điều tra xem Megaspeed có chuyển một số chip sang Trung Quốc hay không.

Phóng viên New York Times đã trực tiếp đến 4 quốc gia, phỏng vấn hơn 30 người để tìm hiểu hoạt động của Megaspeed. Các địa chỉ dẫn đến một trung tâm dữ liệu và trung tâm mua sắm tại Malaysia, một văn phòng vắng vẻ ở Singapore và một cửa hàng hoang tàn bên ngoài Kuala Lumpur.

Người phụ nữ bí ẩn

Đại diện Nvidia khẳng định không có bằng chứng cho thấy chip bị buôn lậu sang Trung Quốc. Theo phát ngôn viên John Rizzo, công ty đã “làm việc với chính phủ Mỹ” liên quan đến Megaspeed. Công ty cũng xác nhận Megaspeed “hoàn toàn thuộc sở hữu và điều hành bởi công ty có trụ sở chính ngoài Trung Quốc, không có cổ đông Trung Quốc”.

Rizzo nhấn mạnh Nvidia đã đến các cơ sở của Megaspeed và không tìm thấy bằng chứng vận chuyển chip sang Trung Quốc. Ông kết luận công ty “vận hành các dịch vụ đám mây thương mại quy mô nhỏ”, tuân thủ quy định kiểm soát xuất khẩu của Mỹ.

Trả lời New York Times qua email, Megaspeed khẳng định công ty đặt trụ sở tại Singapore và “tuân thủ tất cả quy định hiện hành, bao gồm lệnh kiểm soát xuất khẩu của Mỹ”. Các bên liên quan đều từ chối hoặc không phản hồi yêu cầu bình luận.

Công nhân tại khu công nghệ Sedenek (Malaysia), nơi quan chức Mỹ phát hiện sản phẩm Nvidia giao cho Megaspeed. Ảnh: New York Times.

Aaron Bartnick, Phó giám đốc phụ trách an ninh công nghệ dưới thời ông Biden, cho biết Megaspeed có những “dấu hiệu đáng ngờ” với khả năng liên quan một số công ty bị Mỹ trừng phạt. Ông cho rằng Nvidia đang chịu rủi ro lớn khi hợp tác với cái tên này.

Tiền thân của Megaspeed là 7Road, công ty game và điện toán đám mây từ Trung Quốc, từng có quan hệ với các nhà đầu tư do chính phủ hậu thuẫn. Năm 2013, công ty tách mảng kinh doanh nước ngoài và đổi tên thành Megaspeed.

Megaspeed liệt kê Huang Le là CEO trong 8 tháng đầu, trước khi xóa tên bà khỏi các giấy tờ. Giám đốc hiện tại của công ty đến từ Singapore nhưng sống ở Thượng Hải.

Không rõ Jensen Huang và Huang Le, vốn không có quan hệ họ hàng, gặp nhau lần đầu khi nào. Theo lời kể, khi dự tiệc cùng các CEO công nghệ trong một quán bar tại Đài Bắc, Le gọi Huang và ông lập tức có mặt với chiếc áo khoác da quen thuộc. CEO Nvidia đi cùng 2 lãnh đạo khác, đã lên kế hoạch dự tiệc từ trước.

Văn phòng Megaspeed tại Singapore chỉ có 2 nhân viên trong ngày bình thường. Ảnh: New York Times.

“Đội ngũ thực địa của chúng tôi thường xuyên tiếp khách hàng và đối tác tại các hội nghị. Khi Jensen có thời gian, chúng tôi mời ông ấy tham gia để cập nhật tình hình thị trường”, Rizzo giải thích về sự có mặt của Huang tại bữa tiệc.

Sau bữa tiệc vào năm ngoái, Huang và Le tiếp tục được phát hiện đi cùng nhau vào tháng 5. Hình ảnh cho thấy cả 2 rời một nhà hàng tại Đài Loan sau bữa tối với những đối tác.

Hồ sơ của Le trên Internet rất ít. Bà dành phần lớn sự nghiệp tại Trung Quốc đại lục, từng làm phóng viên một đài truyền hình nhà nước và nhân viên ngân hàng, dù chưa rõ tính xác thực. Bà rời vị trí tại Megaspeed cách đây ít lâu, chưa rõ công việc hiện tại.

Liên quan Trung Quốc?

Cả Le và 7Road, công ty Trung Quốc mà Megaspeed tách ra, có quan hệ chặt chẽ với mạng lưới nhà đầu tư, các doanh nghiệp có dự án xây trung tâm dữ liệu tại Trung Quốc.

Chủ sở hữu của 7Road gồm chính quyền trung ương và một số cơ quan địa phương. Trước khi gia nhập Megaspeed, Le là CEO một quỹ tại Thượng Hải, từng đầu tư vào 7Road và có liên hệ với các công ty được nhà nước hậu thuẫn.

Chưa rõ kinh phí mua chip của Megaspeed đến từ đâu. Tuy nhiên sau cuộc gặp với Huang năm ngoái, Megaspeed thường nhận về những con chip tiên tiến của Nvidia.

Điều đó là bất hợp pháp nếu Megaspeed vẫn là công ty con của Trung Quốc. Tuy nhiên, đội ngũ Nvidia xác định đây là công ty Singapore, không thấy dấu hiệu bất thường.

Trong 3 tháng tiếp theo, Megaspeed chi 1 tỷ USD mua công nghệ từ Nvidia, và thêm 1 tỷ USD trong 9 tháng sau đó.

Một trung tâm dữ liệu chứa hạ tầng của Megaspeed tại Johor (Malaysia). Ảnh: New York Times.

Theo hồ sơ nhập khẩu của Malaysia, phần lớn chip Nvidia được mua từ Aivres, công ty con của Inspur tại Mỹ. Đây là doanh nghiệp bị trừng phạt với cáo buộc mua công nghệ Mỹ để chế tạo siêu máy tính cho quân đội Trung Quốc.

Việc bị đưa vào “danh sách đen” đồng nghĩa các hãng như Nvidia cần giấy phép đặc biệt nếu muốn bán chip cho Inspur. Tuy nhiên theo chuyên gia pháp lý, Aivres có trụ sở tại California, hồ sơ ghi nhận là công ty Mỹ nên có thể tự do mua chip Nvidia.

Dữ liệu từ ImportGenius cho thấy các kiện hàng được chuyển cho Speedmatrix, công ty con do Megaspeed thành lập tại Malaysia đầu năm 2024. Địa chỉ Speedmatrix trên hồ sơ dẫn đến một ngôi chợ đổ nát bên ngoài Kuala Lumpur, với biển hiệu một công ty xây dựng.

Tháng 9/2024, quan chức Cục Công nghiệp và An ninh Mỹ đến trung tâm dữ liệu của Megaspeed tại Malaysia. Sau chuyến thăm, họ bày tỏ lo ngại về mối quan hệ giữa Megaspeed với chính quyền Singapore, Malaysia cũng như với Nvidia.

Ngay sau đó, Mỹ gây áp lực để các chính phủ tăng cường giám sát hoạt động trung tâm dữ liệu và mạng lưới buôn lậu chip.

Vào tháng 2, cảnh sát Singapore bắt giữ 9 người, gồm một số CEO gốc Hoa của các công ty công nghệ vì đưa ra “thông tin sai lệch” liên quan điểm đến cuối cùng của máy chủ trang bị chip AI. Đến tháng 7, Malaysia cho biết sẽ yêu cầu giấy phép cho tất cả hoạt động xuất khẩu, chuyển giao chip Nvidia.

"Không rõ" công ty làm gì

Những động thái từ chính quyền Malaysia và Singapore đều trùng thời điểm hoạt động mua chip của Megaspeed bị đình trệ. Đến cuối tháng 7, dữ liệu cho thấy công ty đã ngừng nhận chip tiên tiến của Nvidia.

Đại diện Nvidia xác nhận Megaspeed không gửi đơn hàng mới trong nhiều tháng, nhưng không nêu rõ lý do. Theo Morgan Stanley, công ty này dự kiến mua 3,2 tỷ USD máy tính hiệu suất cao của Nvidia, trang bị chip AI tiên tiến trong năm tới.

Trong tòa nhà văn phòng cao cấp tại Singapore, chỉ có 2 nhân viên làm việc ở Megaspeed. Theo một giám đốc nhân sự, hầu hết lãnh đạo công ty làm việc ở Trung Quốc và hiếm khi đến Singapore, đa số khách hàng của Megaspeed cũng đến từ Trung Quốc. Trong khi đó, James Tan, người được liệt kê giám đốc công ty tại Singapore, chưa từng xuất hiện.

Văn phòng Speedmatrix, công ty con của Megaspeed tại Malaysia. Ảnh: New York Times.

Theo các tài liệu, Megaspeed thuộc sở hữu một công ty vỏ bọc do Tan làm chủ. Địa chỉ công ty này dẫn đến một doanh nghiệp kế toán tại Singapore.

Cách Singapore 2 tiếng lái xe là khu công nghệ Sedenak thuộc Johor (Malaysia), nơi đặt các trung tâm dữ liệu có mối liên hệ riêng với Trung Quốc. Tại đây, các quan chức Mỹ phát hiện nhiều kiện hàng Megaspeed trong thùng giấy.

Speedmatrix, công ty con của Megaspeed, cũng đặt văn phòng tại Johor trong một trung tâm mua sắm. Khi phóng viên New York Times đến đây, 3 nhân viên đều không trả lời dù gõ cửa nhiều lần. Cuối cùng, một phụ nữ tự nhận quản lý xuất hiện, khẳng định không liên lạc với cấp trên.

“Tôi không rõ”, bà trả lời khi được hỏi về hoạt động của Speedmatrix.