Tinh thần sẻ chia đồng bào
Lúc này, các con đường đã bị hư hỏng khá nặng nên đoàn không thể tiếp cận khu vực trung tâm nơi xảy ra động đất mạnh 7,6 độ. Chỉ có xe của Cơ quan phòng vệ Nhật Bản và các thiết bị cứu hộ chuyên dụng đang khẩn trương triển khai các công tác cứu hộ cứu nạn và khôi phục hạ tầng tại đây.
Theo chính quyền Ishikawa, trong số khoảng 5.000 người Việt Nam sinh sống, lao động và học tập tại đây, có khoảng 600 người ở bán đảo Noto - tâm chấn của trận động đất lớn vừa qua. Thống kê đến 15h ngày 4-1 cho thấy đã có 80.906 căn nhà bị hư hại, 12 cơ sở xử lý rác và nước bẩn đã bị phá hỏng mà chưa biết khi nào có thể khôi phục.
Động đất cũng làm hỏng các đường ống dẫn nước nên nhu cầu về nước sạch sinh hoạt đang rất cấp thiết tại các địa phương bị ảnh hưởng thiên tai. Hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện lợi đã nối lại hoạt động và cung cấp nhu yếu phẩm cần thiết. Số trạm xăng hoạt động ổn định lại cũng đã tăng từ 38 lên 73 trạm.
Các nhóm thiện nguyện người Việt đã mau chóng tổ chức vận chuyển nhu yếu phẩm tới hỗ trợ đồng bào ở vùng tâm chấn. Tại đây, tình nguyện viên người Việt đang thành lập các nhóm phân phát với mỗi nhóm có từ 15 - 20 thành viên. Những nhóm này sẽ tiếp tục làm việc với các nghiệp đoàn để có nơi tập kết hàng hóa cứu trợ ở gần khu vực xảy ra thiên tai, giúp nhu yếu phẩm được phân phát nhanh nhất, hiệu quả nhất đến đồng bào.
Tại tỉnh Niigata, theo báo cáo nhanh, cộng đồng người Việt ở đây tuy không có tổn thất lớn về người nhưng thiệt hại nhiều về tài sản. Một số người bị thương nhẹ song may mắn không đe dọa tính mạng.
Hưởng ứng lời kêu gọi của Đại sứ quán Việt Nam và Tổng lãnh sự quán tại Osaka (Nhật Bản), các nhà hảo tâm từ Osaka đã chuẩn bị 600 suất quà, vật dụng cần thiết trong ngày 6-1. Ngoài ra, các tổ chức thiện nguyện vẫn đang tiếp tục kêu gọi đóng góp để chuẩn bị cứu trợ thêm sau các dư chấn.
Đại diện Hội người Việt tại tỉnh Saitama đã ủng hộ 2.000.000 yen (gần 14.000 USD) để khắc phục thiệt hại về trang thiết bị và hạ tầng sinh hoạt sau động đất. Hội phật tử tại Nhật Bản dự kiến sẽ phát tâm ủng hộ cộng đồng người Việt bằng hiện kim thiết thực nhất.
Trong thời gian tới, một ban điều phối thông tin của người Việt cũng sẽ được thành lập để kết nối hỗ trợ, xây dựng bản đồ cộng đồng gặp khó khăn tại tâm chấn, duy trì mạng lưới cộng tác viên, tình nguyện viên để tiếp tục giúp đỡ đồng bào.
Hiệu quả từ hệ thống cảnh báo sớm
Trận động đất này có cường độ mạnh thứ hai sau trận động đất - sóng thần năm 2011, nhưng thật may khi số thương vong về người không quá lớn. Điều này một phần nhờ vào hệ thống cảnh báo sớm đã được kích hoạt rất nhanh chóng và kịp thời, cập nhật liên tục theo thời gian thực tới người dân.
Theo thạc sĩ - kỹ sư xây dựng và môi trường Nguyễn Hoài Thanh tại Tokyo (Nhật Bản), chính nhờ có hệ thống cảnh báo sớm động đất từng giây từng phút nên mọi người có thể tránh được thảm họa và hành động ngay lập tức. Ví dụ cảnh báo bằng tin nhắn điện thoại đến trước, khoảng 1-2 phút sau mới có động đất nên người dân có sự chủ động.
Hệ thống cảnh báo sớm động đất sử dụng máy đo địa chấn và máy đo cường độ địa chấn của Cơ quan khí tượng Nhật Bản tại khoảng 690 địa điểm trên toàn quốc. Cùng với đó là mạng lưới quan sát động đất (khoảng 1.000 điểm trên toàn quốc) của Cơ quan nghiên cứu và phát triển quốc gia, Viện Nghiên cứu quốc gia về khoa học Trái đất và phòng chống thiên tai.
Bằng cách sử dụng dữ liệu từ nhiều điểm quan sát, hệ thống có thể nhanh chóng phát hiện khi xảy ra động đất. Ngoài ra, các cơ sở lánh nạn an toàn khi thiên tai xảy ra luôn có ở khắp nơi, tại các cơ quan cộng đồng như trường học, trung tâm y tế... Từ đó giúp việc sơ tán được triển khai nhanh nhất và giúp nhiều người có thể tiếp cận nhất, qua đó giảm thiệt hại về người và tài sản.
Dù giảm được thương vong về người nhưng các doanh nghiệp địa phương vẫn đã bị ảnh hưởng nặng nề về cơ sở vật chất, nhất là các nhà máy sản xuất, chế tạo.
Công ty sản xuất chất bán dẫn Kaga Toshiba Electronics ở thành phố Nomi cho biết đường ống cung cấp, xả thải không khí để đưa vào phòng sạch tuyệt trùng để sản xuất vi mạch của họ đã bị hư hỏng nặng và đang được ưu tiên sửa chữa. Đồng thời họ cũng đang gấp rút kiểm tra, đánh giá lại tình trạng của thiết bị. Việc khôi phục một số quy trình sản xuất đang được tiến hành với mục tiêu đưa nhà máy hoạt động trở lại vào ngày 10-1 tới.
Nguyên nhân động đất
Theo PGS Inukai Naoyuki - Đại học Công nghệ Nagaoka, ông đã tính toán độ dịch chuyển của mảng địa chất dựa vào thông số Viện Địa lý đất đai Nhật Bản như sau: Tầng địa chất đứt gãy phía tây F43 và tầng địa chất đứt gãy F43 đã chuyển động va chạm nhau.
Các điểm va chạm kéo dài từ đông sang tây, làm cho các mảng địa chất có nơi bị nâng lên cao nhất tới 1,4m và có nơi bị sụp lún khoảng 0,4m. Ngoài ra, người ta cho rằng những biến động ở phía đứt gãy F42 xảy ra ở phía biển có ảnh hưởng mạnh đến sóng thần.
Động đất lại xảy ra ở bán đảo Noto
Các dư chấn tiếp tục làm rung chuyển bán đảo Noto (tỉnh Ishikawa) sau trận động đất mạnh 7,6 độ vào hôm 1-1. Tính đến 4h sáng 6-1, tại tỉnh Ishikawa đã ghi nhận tổng cộng 1.033 dư chấn, đặc biệt có 5 dư chấn lớn với cường độ lên tới mức 5. Vào sáng 6-1, một trận động đất mạnh 5,3 độ lại xảy ra tại khu vực này, theo Hãng tin Kyodo.
Tính đến ngày 6-1, chính quyền địa phương xác nhận có khoảng 126 người chết và 210 người còn mất tích. Tại thành phố Wajima (tỉnh Ishikawa), ước tính có khoảng 100 điểm còn người bị mắc kẹt. Hiện có 2.080 nhân viên, quân nhân đang tham gia công tác cứu hộ.
Những nỗ lực cứu hộ vẫn đang tiếp tục nhưng bị cản trở vì thời tiết xấu và đường sá sạt lở. Khu vực miền Trung dự kiến sẽ có mưa suốt ngày 7-1 và sau đó tuyết sẽ rơi.
Đường sá hư hại cũng đang cản trợ việc đưa hàng cứu trợ vào tỉnh Ishikawa - nơi có khoảng 31.000 người đang sơ tán tại 357 nơi trú ẩn. Chính quyền tỉnh đang có kế hoạch xây dựng những ngôi nhà tạm cho người dân bị ảnh hưởng.