Nhìn con đường kinh tế báo chí từ Tuổi Trẻ: Tập đoàn báo chí - 'đường băng' mới cho báo chí Việt Nam

13:00 23/08/2025

Đến nay, mô hình tập đoàn báo chí không chỉ được nhắc lại mà còn được xác lập như một chiến lược phát triển báo chí Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

“Đỏ - Trẻ - Sài Gòn” là bản sắc Tuổi Trẻ bước vào kỷ nguyên vươn mình cùng đất nước - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng định hướng: phát triển các cơ quan,

50 năm phát triển, Tuổi Trẻ có đội ngũ làm báo chuyên nghiệp sẵn sàng dấn thân phụng sự Tổ quốc và bạn đọc - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Tránh một kịch bản "thử - sai"

Thực tế một số cơ quan báo chí Việt Nam đang vận hành theo mô hình "tổ hợp" hay "tập đoàn" với mức độ phát triển khác nhau. Trong đó, "tổ hợp" Tuổi Trẻ có các loại hình báo chí đa dạng (báo in, báo điện tử, truyền hình số, podcast) nhắm đến nhiều đối tượng bạn đọc mục tiêu khác nhau, bên cạnh mảng kinh doanh phục vụ cho hoạt động báo chí như tổ chức sự kiện, đào tạo truyền thông, cho thuê văn phòng...

Các cơ quan báo chí vừa làm tốt nhiệm vụ truyền thông chính sách, vừa hoạt động như doanh nghiệp nhà nước khi chủ động kinh doanh các sản phẩm báo chí - truyền thông - tổ chức sự kiện... là kết quả của một quá trình phát triển từ "đêm trước đổi mới" đến nay. 

Họ luôn được khuyến khích tự chủ tài chính và yêu cầu tăng dần mức độ tự chủ để bảo đảm sự phát triển bền vững gắn với nhu cầu của bạn đọc lẫn nhu cầu của thị trường. Từ đó có thể thấy việc xây dựng mô hình tập đoàn báo chí ở Việt Nam là một xu hướng đương nhiên, một cách phát triển chính danh đối với các cơ quan báo chí có tiềm lực, có bề dày gắn với tự chủ tài chính.

Báo chí cần làm sâu sắc hơn vai trò phản biện xã hộiĐỌC NGAY

Trong cuốn sách Xây dựng tập đoàn truyền thông - Giải pháp chiến lược trong phát triển nền báo chí Việt Nam do NXB Chính trị Quốc gia xuất bản năm 2013, TS Lê Hải - ủy viên ban biên tập, trưởng ban Tạp chí Cộng sản điện tử - cho rằng "Sự phát triển của tập đoàn truyền thông không nằm ngoài sự phát triển chung của tập đoàn kinh tế" - nghĩa là muốn báo chí mạnh thì tổ chức báo chí cũng phải mang dáng dấp của những thực thể kinh tế có khả năng tập trung, tích lũy, đổi mới và phát triển.

Điều này càng đúng trong bối cảnh báo chí hôm nay: làm báo chất lượng, đa nền tảng, có tác động xã hội lớn... đều đòi hỏi nguồn lực mạnh mẽ và cơ chế quản trị hiện đại. 

Mô hình báo chí mới sẽ là một mô hình tích hợp nhiều chức năng: sản xuất nội dung báo chí đa phương tiện, tổ chức sự kiện, tư vấn - truyền thông - quảng cáo, thương mại điện tử, kinh doanh dữ liệu, đào tạo báo chí, thậm chí phát triển sản phẩm công nghệ (CMS, app, nền tảng quảng cáo số...). Mỗi bộ phận là một mắt xích trong chuỗi giá trị tổng thể, giúp tổ hợp có sức chống chịu cao với biến động thị trường và thay đổi hành vi của bạn đọc.

Nếu hoạt động theo mô hình này, theo TS Huỳnh Văn Thông - trưởng bộ môn truyền thông, khoa báo chí và truyền thông Trường ĐH KHXH&NV (ĐHQG TP.HCM), các tổ hợp có thể thực hiện cân bằng chéo giữa các nguồn thu để lấy doanh thu ở nguồn này bù đắp cho nguồn kia, lấy các giá trị lợi nhuận bù đắp cho các nhiệm vụ phi lợi nhuận.

"Thách thức lớn nhất cần cân nhắc là khung pháp lý liệu có đủ hoàn thiện và đồng bộ, thực sự tạo được đột phá với mô hình mới; đội ngũ làm làm báo ở Việt Nam liệu đã được chuẩn bị sẵn sàng về nhận thức cũng như về năng lực quản trị để vận hành các tổ hợp, tập đoàn kiểu này hay chưa? Tất cả phải được chuẩn bị, đánh giá, thẩm định thật kỹ, thay vì chúng ta phải chấp nhận một kịch bản thử - sai" - TS Huỳnh Văn Thông bày tỏ.

Nhà báo Trần Trọng Dũng cũng cho rằng: "Việc hoàn thiện khung pháp lý cho mô hình tập đoàn báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện ở trung ương và hai thành phố lớn (Hà Nội và TP.HCM) là yêu cầu rất cấp bách hiện nay".

Nhìn con đường kinh tế báo chí từ Tuổi Trẻ - Kỳ 7: Tích lũy nguồn lực, phụng sự xã hội

Trong một thời gian dài, câu hỏi 'Báo chí có nên làm kinh tế? Làm kinh tế để làm gì?' đã từng là chủ đề tranh luận sôi nổi.