Trong một nhà kho lớn tại Flowery Branch, Georgia, một cặp robot hình người do Agility Robotics chế tạo rón rén đi trên sàn bê tông đánh bóng, khom người lấy những thùng đầy đồ định hình Spanx, sau đó mang đến một băng chuyền. Công việc nghe có vẻ đơn giản và tầm thường, song những con robot “Digit” này có thể thay thế một lượng lớn sức lao động.
Theo cách này, một robot hình người như Digit đại diện cho bước tiếp theo trong việc tăng tốc và tự động hóa quy trình thiết yếu đối với thương mại điện tử, sản xuất, nông nghiệp…Khoa học viễn tưởng từ lâu đã tràn ngập những con robot có hình hài, cách di chuyển hay thậm chí là suy nghĩ giống con người.
Khi nhu cầu toàn cầu về các loại robot mới tăng vọt, sản xuất hàng loạt và chi phí linh kiện giảm đang khiến chúng trở nên rẻ hơn. Quan trọng không kém, các loại AI mới đang hoạt hình hóa cơ thể robot theo những cách mà chỉ vài năm trước đây tưởng chừng như không thể.
Hơn một chục công ty khởi nghiệp trên toàn thế giới hiện đang cung cấp robot hình người. Không giống như hầu hết các thiết bị tự động hóa hiện nay, robot hình người có thể làm được rất nhiều việc.
“Robot hình người là loại robot đầu tiên có thể thực hiện các nhiệm vụ hoàn toàn khác nhau dựa trên nhu cầu của doanh nghiệp hoặc thời gian ca làm việc”, Adrian Stoch, giám đốc tự động hóa của GXO Logistics, đơn vị sở hữu và vận hành trung tâm phân phối của Spanx, nơi các robot Digit của Agility hiện đang hoạt động, cho biết. “Trong tương lai, chúng tôi có thể để Digit dỡ hàng từ xe kéo vào buổi sáng, lấy hàng vào buổi chiều và chất hàng lên xe tải vào buổi tối”.
Không có công ty nào cung cấp robot hình người nào tiết lộ chi phí. Tất cả đều sẽ nói rằng theo thời gian, chi phí sẽ giảm và đây là chìa khóa cho việc ứng dụng dày dặn hơn trong tương lai.
“Thách thức đối với ngành robot luôn là vấn đề kinh tế”, Jeff Cardenas, giám đốc điều hành của Apptronik có trụ sở tại Austin, Texas, cho biết. Công ty này hiện đang bắt đầu thử nghiệm robot hình người của riêng mình tại một nhà kho GXO. Kể từ khi tách ra từ phòng thí nghiệm robot của Đại học Texas gần một thập kỷ trước, vị CEO này đã nỗ lực chế tạo robot với giá cả phải chăng nhất có thể.
Nhưng ngay cả cơ thể robot rẻ tiền và đáng tin cậy nhất cũng chẳng là gì nếu không có bộ não.
Tại những công ty có giá trị nhất thế giới, chẳng hạn như nhà sản xuất chip Nvidia và nhà phát triển ChatGPT OpenAI, những khoản cược lớn nhất vào các trung tâm dữ liệu trị giá hàng tỷ USD đều liên quan đến robot. Rev Lebaredian, người đứng đầu nỗ lực của Nvidia nhằm cho phép mô phỏng môi trường thế giới thực, chìa khóa để xây dựng bộ não robot, cho biết: “Chúng tôi tin rằng công nghệ hỗ trợ cho robot tự động cũng chính là công nghệ đằng sau mọi thứ chúng tôi đang thực hiện với AI và các mô hình ngôn ngữ lớn”.
Một số người tin rằng khi chatbot sớm đạt đến trình độ có thể thực hiện những tác vụ không cần sự giám sát của con người, robot sẽ là mục tiêu tiếp theo.
“Thời điểm ChatGPT dành cho robot nói chung đang đến rất gần”, Giám đốc điều hành Nvidia Jensen Huang phát biểu.
Làn sóng công nghệ trí tuệ nhân tạo mới nhất—cả phần cứng và phần mềm—đang cho phép robot, và đặc biệt là robot hình người, hành xử theo những cách vượt xa trình độ tiên tiến nhất. “Chúng ta đã tiến hóa đến mức bộ não robot mạnh mẽ hơn nhiều—tôi cực kỳ tự tin về điều đó”, Ayanna Howard, một chuyên gia về robot đã nghiên cứu về robot hình người trong nhiều thập kỷ, nói.
Boston Dynamics, công ty nổi tiếng chuyên đăng tải video về những chú robot hiện đại, chính là hiện thân của xu hướng này.
Khi Boston Dynamics tách ra khỏi MIT vào năm 1992, các hệ thống điều khiển cho robot—nói cách khác là bộ não của chúng—là nguyên thủy theo tiêu chuẩn ngày nay. Kể từ đó, AI đã được đưa vào ngày càng nhiều phần mềm chỉ đạo robot Boston Dynamics, theo Aaron Saunders, giám đốc công nghệ.
Robot là một lĩnh vực cần “mắt thấy tai nghe” mới tin. Bất kỳ ai cũng có thể dễ dàng đánh giá được sự thành công hay thất bại của những sáng tạo này. Với tinh thần đó, Melonee Wise, giám đốc công nghệ của Agility, nhanh chóng chỉ ra rằng công ty của bà là công ty đầu tiên tại Mỹ có robot hình người làm việc thực sự trong môi trường sản xuất thực tế.
Tuy nhiên, bất kể tốc độ tiếp quản lao động chân tay của robot hình người như thế nào, khả năng của chúng hiện tại khá hạn chế. Bên trong kho Spanx, vẫn chỉ có 2 con robot Digit và để robot thực sự phát triển trong ngành, chúng ta sẽ cần nhiều loại robot hình người khác nhau nữa.
Không chỉ có robot hình người, thế giới cũng đang tiếp nhận rất nhiều loại cánh tay robot hữu ích trong các nhà kho. Tại bến tàu xuất hàng của nhà kho Amazon gần Nashville, có một cánh tay robot tên Cardinal thoăn thoắt xếp các gói hàng vào chiếc xe đẩy. Sau đó, Proteus, một nền tảng tự động, sẽ di chuyển chúng đến khu vực xếp chồng - nơi các đồng nghiệp là con người đang đợi sẵn.
Khi robot ngày càng có thêm năng lực, nhiều tác vụ khác nhau được thực hiện trong các nhà kho và trung tâm giao hàng. Máy móc có thể xếp và dỡ hàng lên xe tải. Chúng cũng có thể đặt hàng lên pallet, nhặt đơn và sắp xếp chúng trên sàn kho. Mọi thứ được thực hiện trơn tru mà không cần người giám sát hướng dẫn từng động tác.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tác vụ mà robot không giỏi. Nhiều nhà kho vẫn tuyển dụng lao động là con người.
Theo bà Sally Miller, giám đốc thông tin toàn cầu tại DHL Supply Chain, dòng vốn đầu tư mạo hiểm gần đây đổ xô vào các robot giống người - mục tiêu tối thượng trong lĩnh vực khoa học viễn tưởng, song bản thân chúng lại chưa sẵn sàng cho công việc kho vận. Dĩ nhiên, không thể phủ nhận những hiệu suất tuyệt vời mà robot có thể mang lại.
“Nó không gọi điện báo ốm và có thể hoạt động trong nhiều giờ. Đây là một giải pháp tuyệt vời”, một nhân viên nói.“Những công việc tầm thường, nhàm chán, lặp đi lặp lại sẽ được thay thế bằng tự động hóa. Điều đó có thể khiến mọi người hoảng sợ, nhưng sẽ giúp tất cả tập trung hơn vào những gì quan trọng nhất”.
Báo cáo nghiên cứu của hãng tư vấn McKinsey Global Institute cảnh báo tới năm 2030 sẽ có khoảng 800 triệu lao động toàn cầu sẽ mất việc làm vào tay robot. Chỉ tính riêng tại Mỹ, tới năm 2030 sẽ có từ 39-73 triệu việc làm mất đi, song khoảng 20 triệu trong số những lao động bị thay thế đó có thể dễ dàng được chuyển đổi sang các ngành công nghiệp khác. 30% lực lượng lao động tại các nước phát triển như Đức và Mỹ sẽ cần phải được đào tạo lại để đảm nhiệm đa dạng loại hình công việc hơn.
Trước đó, cuộc khảo sát gần 300 doanh nghiệp toàn cầu của WEF cho thấy 4/5 giám đốc điều hành doanh nghiệp đang đẩy nhanh kế hoạch số hóa việc làm và triển khai các công nghệ mới. Giám đốc điều hành WEF Saadia Zahidi nhận định đại dịch COVID-19 đã thúc đẩy sự xuất hiện tương lai của công việc.
Nghiên cứu trên cũng nêu rõ để tiếp tục giữ vai trò của mình trong 5 năm tới, gần 50% lực lượng lao động trên thế giới cần phải học hỏi các kỹ năng mới. Người sử dụng lao động sẽ phải chia đều công việc giữa con người và máy móc vào năm 2025.
Theo: WSJ, The New York Times
