Những trận bão lũ khủng khiếp - Kỳ 6: Hậu Lộc - vùng đất nhiều giỗ chung vì bão biển - Doanh nhân và Đầu tư

Hậu Lộc là một trong những vùng đất ven biển có nhiều ngày giỗ chung nhất Việt Nam, như giỗ 344 ngư dân thiệt mạng vì bão năm 1931, 50 ngư dân năm 1996, 9 ngư dân năm 2010...

Lộc biển và tai ương

Huyện Hậu Lộc (cũ) là vùng biển đánh bắt lớn nhất nhì tỉnh Thanh Hóa, cuộc sống người dân nơi đây từ xưa đã gắn liền với biển. Nguồn lợi biển đã tạo nên một vùng trù phú, trong đó xã Ngư Lộc như một thành phố thu nhỏ, nhà cửa san sát, đất chật, người đông.

Trong lịch sử, Ngư Lộc còn có tên gọi khác là Diêm Phố, muốn nói người dân sống bằng nghề làm muối và đánh cá. Nhưng về sau nghề cá mới là nghề chính của họ khi "ngừng chèo treo niêu". Biển lặng trời êm, đại dương là nguồn sống, hạnh phúc của họ. Nhưng khi biển giận dữ, dông bão nổi lên là nỗi sợ hãi chết chóc, vùi dập đau thương.

"Đã là người con Ngư Lộc không một ai có thể quên được nỗi sợ hãi kinh hoàng trong

Anh Nguyễn Văn Lân bên bàn thờ bố và hai em trai vì đắm thuyền cá năm 1996 - Ảnh: T.LÊ

Theo các nghiên cứu về khí tượng thủy văn, nguyên nhân chính gây bão lũ miền Trung là do các cơn bão hình thành từ Biển Đông và gió mùa Đông Bắc. Hậu Lộc ở bắc miền Trung, trở thành nạn nhân của các cơn bão sớm, chịu thiệt hại nặng nề từ thiên tai.

Ông từ Phạm Văn Nắm cho chúng tôi biết người dân nơi đây kỵ nhất câu: "Bạc gia con ơi!", vì câu nói này sẽ gặp rủi, nghề đi biển thì không nói trước điều gì sẽ xảy ra. Chính ông Nắm thoát chết trong trận bão năm 1996, thuyền ông bị cuốn theo dòng chảy, đi từ 11h trưa đến 23h mới vào được bờ.

Anh Nguyễn Văn Lân - 59 tuổi, thôn Trung, ngư dân trong gia đình mất tới ba thành viên gồm bố và hai em trai - kể: "Tôi là con cả, lẽ ra chuyến đó tôi đi. Nhưng trước chuyến đi tôi bị đau bụng, khám bác sĩ yêu cầu ở viện điều trị. Tôi ở nhà 10 hôm, bố tôi xót ruột nói để bố đi thay, tàu mua về rồi đang thiếu người.

Bố đi cùng hai em trai, tàu của nhà tôi có bảy người, gặp nạn chỉ còn hai người sống sót. Ngày gặp nạn vào mùng 1-7 âm lịch. Đó là một cơn áp thấp nhiệt đới chứ chưa thành bão nhưng thuyền nhà tôi đi xa, gặp gió lớn bị nhấn chìm chỉ trong vài giây".

Người còn sống là anh rể Trung ngoài 30 tuổi và một ngư dân được thuê cũng hơn 40 tuổi. Họ ở buồng canh trên nóc thuyền nên bám được vào mảng luồng, một người được cứu, một người dạt vào bờ thoát chết. Bố anh Lân lúc đó 57 tuổi và hai em trai Đinh Văn Dần 25 tuổi, Đinh Văn Sửu 23 tuổi ở dưới thân tàu nên không bám được vào đâu.

Hai người trẻ hàng xóm là hai cậu cháu, một người 22 tuổi, một người 18 tuổi cũng mất vì bị cuốn theo thuyền. "Ngày đó nghe tin cả làng nháo nhác, đứng ngồi trên đê khóc lóc, ngóng người thân. Tôi cứ nghĩ thuyền nhà mình mới, có thể thoát nạn, không nghĩ nhà mình bị nạn đâu" - anh Lân lặng người, mắt đỏ hoe.

Ngày đó anh Lân phải nhờ tàu của người thân tìm kiếm dọc bờ biển, ra tận vùng biển Thái Bình (cũ) vẫn không tìm thấy thi thể ai. Mẹ anh khóc hết nước mắt, mấy năm sau bà vẫn ngồi cạnh bàn thờ để khóc. Anh Lân còn em trai út và hai chị gái khuyên nhủ thế nào cũng không được, bà khóc mãi rồi mất.

Anh Lân mất người thân, mất thuyền, nợ nần, anh không đi biển nữa mà chuyển sang nghề cung cấp đá lạnh. Sau 10 năm anh mới tham gia tàu cá, đi đánh cá thuê được vài năm cũng nghỉ vì huyết áp cao.

"Ngày xưa tàu thuyền không được trang bị đầy đủ như bây giờ, chỉ có mỗi cái đài nhỏ với la bàn. Bây giờ có cả bộ máy theo dõi bằng vệ tinh, tàu đi theo đội, khi một tàu gặp vấn đề kêu gọi hỗ trợ ngay. Tàu cũng được trang bị áo phao, thiết bị phòng rủi ro, không đầy đủ thì bên kiểm tra an toàn không cho ra khơi đâu" - anh Lân cho biết.

Nhưng bão biển, lốc xoáy vẫn khó lường, năm 2008 một tàu của Ngư Lộc mất 10 thành viên, năm 2010 một tàu nữa mất 9 thành viên khi ra khơi. Anh Vũ Huy Hà chùng giọng nói: "Hậu Lộc chịu rất nhiều cơn bão gây ngập lụt trong đất liền như các năm 1975, 2005, 2013… nhưng tang thương nhất vẫn là những cơn bão ngoài biển cướp đi sinh mạng của hàng trăm ngư dân".

Bão biển đã biến Ngư Lộc thành những xóm không chồng, thành hòn vọng phu ngóng ra nơi đầu sóng ngọn gió.

Kể lại bão Linda xảy ra đã gần 30 năm mà nhiều người vẫn khóc. Đó là những người từng mất chồng, mất cha, mất con, mất anh em ngay trên vùng biển phía Nam vốn êm đềm.