Những trận bão lũ khủng khiếp - Kỳ 7: 28 năm bão Linda, nước mắt vẫn rơi

16:30 31/10/2025

Khi bài báo này đăng cũng là thời điểm hàng ngàn gia đình miền Tây Nam Bộ đang chuẩn bị nhang khói ngày giỗ chung vì cơn cuồng phong kinh hoàng có tên Linda, tức cơn bão số 5 hoành hành đầu tháng 11-1997.

28 năm đã qua, 28 mùa bão biển và 28 ngày giỗ chung nhưng những người vợ mất chồng, người con mất cha, người già mất bờ vai nương tựa vẫn rưng rưng nước mắt, không thể quên ký ức đau thương.

"Bến không chồng" bên đài tưởng niệm

Gió từ biển vẫn quăng quật vào bờ. Mây đen vần vũ đổ xuống những trận mưa tối trời. Tôi ngồi bên đài bia tưởng niệm ngư dân thiệt mạng vì bão Linda (xã Khánh Hội, huyện U Minh cũ, nay là xã Khánh Lâm, tỉnh

28 năm sau thảm họa bão Linda, chị Lý Hồng Mận vẫn rưng rưng nhớ chồng và hơn 10 người dòng họ đã thiệt mạng ở vùng biển Cà Mau - Ảnh: QUỐC VIỆT

"Anh nhìn lên đài bia tưởng niệm có con số ngư dân chết đó! Riêng dòng họ gần của tôi chết 12 người, có nhà chết cả hai con trai lẫn con rể. Còn dòng họ xa thì nhiều lắm, tôi không nhớ hết nổi" - chị Lý Hồng Mận trĩu giọng kể.

Ngày chồng nằm lại dưới đáy biển, chị Mận mới 28 tuổi, đến giờ chị đã tròn 28 năm vẫn làm "hòn vọng phu". Và chỉ riêng bà con ở Khánh Hội này đã có hơn cả trăm phụ nữ góa bụa như vậy. Một số người vượt qua nỗi đau, dần tìm được bờ vai nương tựa làm lại cuộc đời mới. Nhưng nhiều người vẫn như chị Mận, chọn đời góa bụa để thờ chồng và nuôi con.

"Cái tên bến không chồng Khánh Hội" cũng xuất hiện từ ngày định mệnh đó, ngày cơn bão số 5 mang tên Linda xinh đẹp và hạnh phúc của nữ giới.

Những dòng chữ bi thương trên bia tưởng niệm nạn nhân bão Linda ở Cà Mau - Ảnh: QUỐC VIỆT

Vừa nghẹn giọng tâm sự, người đàn bà góa bụa vừa lấy thân mình phụ che chắn gió biển để tôi thắp nhang dưới chân đài tưởng niệm. Trên bia cao có ghi những chữ trĩu lòng người xem: Tưởng niệm đồng bào tử nạn trong cơn bão số 5 làm 128 người chết, mất tích 1.164 người (xem như đã chết), bị thương 601 người, 318 tàu mất tích, 574 tàu hỏng...

"Cà Mau mãi mãi ghi nhớ, biết ơn những đồng bào, bà con ngư dân đã đóng góp mồ hôi, nước mắt góp phần xây dựng quê hương hôm nay đã vĩnh biệt chúng ta".

Tôi không phải là dân vùng biển này nhưng ngay sau ngày định mệnh đó có mặt ở Kiên Giang cũng thấy nhà đổ, tàu chìm, thi thể và nước mắt lẫn trong màn mưa nên phần nào thấu cảm nỗi đau. 28 mùa bão biển đã qua, thời gian không ngắn nhưng cũng chưa phải là dài.

TIN LIÊN QUAN

Bão Linda hoành hành ở vịnh Thái Lan ngày 3-11 - Ảnh: NASA

Trong khi đó, thời điểm năm 1997 nhiều người dân dưới đây còn nghèo, tàu cá nhỏ bé, thiếu máy liên lạc. Nhà cửa thì đa phần cây lá hay mái tôn tạm bợ được vá víu vào nhau bằng những cọng kẽm, cọng lạt dừa sơ sài... Mọi yếu tố như "định mệnh" cho hậu quả bão càng thêm nặng nề.

Đặc biệt, sự "cuồng nộ của ông trời" trong cơn bão Linda này cũng khác thường. Nó diễn biến nhanh đến mức nhiều ngư dân tranh thủ dong tàu ra kiếm ít cá mú lúc biển động rồi chạy về nhưng họ trở tay không kịp.

Theo tài liệu Trung tâm Cảnh báo bão liên hợp (JTWC) Mỹ và Tổng cục Khí tượng thủy văn, cuối ngày 31-10-1997 vùng áp thấp xuất hiện khu vực nam Biển Đông mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới, cách quần đảo Trường Sa khoảng 350km về phía đông đông nam và diễn tiến theo hướng tây. Rồi chỉ ít giờ sau, vào trưa 1-11-1997, áp thấp nhiệt đới này đã mạnh lên thành bão số 5 có tên Linda và tiếp tục mạnh thêm.

Trưa 2-11 bão càn quét qua Côn Đảo với cấp 10-11, gió giật trên 12, đến đêm cùng ngày đã ập xuống vùng biển và duyên hải Bạc Liêu - Cà Mau. Lúc này bão Linda mạnh còn khoảng cấp 10, giật trên cấp 11, nhẹ hơn một số trận bão gần đây ở miền Trung và miền Bắc nhưng vẫn đủ sức phá tan hoang tàu bè, nhà cửa sơ sài của người dân khu vực năm 1997.

Tuy nhiên điều khủng khiếp nhất chính là số nạn nhân thiệt mạng, lớp ngư dân chết trên tàu đang đi đánh cá, lớp chết ngay lúc ngủ trong tàu đã vào bến neo đậu, thậm chí còn nhiều người chết cả trên bờ vì nhà sập, cây ngã đổ, mái tôn bay phạt trúng.

Ở An Thới, Phú Quốc có gia đình chết cả ba người lớn nhỏ vì bị cây gòn cổ thụ đổ sập vào nhà đúng vị trí giường ngủ. Sáng hôm sau sân Đồn biên phòng 696, Sông Đốc, Cà Mau vốn đẹp bình yên đã nhuốm màu tang thương khi hàng chục thi thể nạn nhân chết trên biển được đưa về nằm tạm và càng lúc càng nhiều hơn...

Những hình ảnh ám ảnh

Thời điểm đầu tháng 11-1997, người viết bài này đang ở nhà người bạn tại huyện Tân Hiệp, tỉnh Kiên Giang cũ, cách biển khoảng vài chục km. Mưa gió tầm tã, cây cối bị uốn rạp, căn nhà cấp 4 gia chủ tự xây kỹ rung lên nhưng may mắn vẫn chịu đựng được.

Đến hôm sau khi nghe tin thiệt hại không ngờ vì bão, tôi đã chạy xe máy ra TP Rạch Giá rồi đi dọc xuống huyện Hòn Đất, Kiên Lương... và chứng kiến nhiều cảnh ám ảnh đến giờ.

Rất nhiều nhà cửa ngay bên quốc lộ bị đổ sập mà thê thảm nhất là thi thể ngư dân lần lượt được kéo về bờ. Nhưng nhiều người vợ, người mẹ vẫn khóc ngất gọi tên chồng, tên con. Họ đã không thể trở về và thi thể chìm sâu đâu đó dưới lòng biển!

********************

"Giá như lúc đó chúng tôi có kinh nghiệm phòng chống bão, sẽ làm quyết liệt hơn, sẽ sớm huy động bộ đội, công an vào cuộc để đồng bào đỡ thiệt hại".

>> Kỳ tới: Bài học đắt giá sau cơn cuồng phong đau thương