Điều kiện của Nga và lập trường của châu Âu
Nga đang yêu cầu kết nối lại một trong những ngân hàng nhà nước lớn nhất của mình với hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT như một điều kiện để chấp nhận thỏa thuận ngừng bắn do Mỹ làm trung gian ở Biển Đen.
Mục đích khi chọn Ngân hàng Nông nghiệp của Nga là để xem liệu ông Trump có tham gia vào ý tưởng này trước hay không và sau đó liệu ông có thể đưa Liên minh châu Âu vào cuộc hay không, hai người thân cận với Điện Kremlin cho biết. EU có thẩm quyền đối với SWIFT có trụ sở chính tại Bỉ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: Reuters
Theo những nguồn tin này, Tổng thống Putin đang xem xét những gì có thể đạt được với ông Trump và thành công với SWIFT có thể dẫn đến việc làm suy yếu dần chế độ trừng phạt nói chung.
EU đã ra lệnh cắt đứt Ngân hàng Nông nghiệp và các tổ chức cho vay lớn khác của Nga khỏi SWIFT vào năm 2022 như một phần của các lệnh trừng phạt kinh tế toàn diện nhằm đáp trả chiến dịch quân sự đặc biệt của Điện Kremlin ở Ukraine. Một liên minh các nhà lãnh đạo châu Âu đã loại trừ khả năng nới lỏng các hạn chế đối với Nga tại một hội nghị thượng đỉnh ở Paris hôm 27/3.
Thủ tướng Anh Keir Starmer cho biết thay vào đó, họ đã thảo luận về các cách tăng cường lệnh trừng phạt để gây "áp lực hơn nữa" buộc Nga phải ngồi vào bàn đàm phán. Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb thì khẳng định các nhà lãnh đạo đã và đang làm việc về một gói biện pháp mới.
Sau 3 ngày đàm phán tại Saudi Arabia tuần này, Mỹ đã tuyên bố hôm 25/3 rằng Ukraine và Nga đã đồng ý về lệnh ngừng bắn Biển Đen như là giai đoạn tiếp theo trong nỗ lực chấm dứt xung đột, sau khi họ chấp nhận lệnh ngừng bắn trong 30 ngày đối với cơ sở hạ tầng năng lượng.
Trong khi Ukraine cho biết họ sẽ tuân thủ lệnh ngừng bắn ngay lập tức thì Điện Kremlin dường như đã khiến Nhà Trắng bất ngờ khi tuyên bố rằng sự tham gia của họ phụ thuộc vào việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Ngân hàng Nông nghiệp Nga và các tổ chức tài chính khác tham gia vào hoạt động trao đổi thực phẩm và phân bón với nước ngoài. Điều đó bao gồm việc kết nối lại với SWIFT, thông báo của Điện Kremlin cho hay.
Sau khi các quan chức Mỹ và Nga gặp nhau tại Saudi Arabia, Nhà Trắng thông báo vào 25/3 rằng như một phần của thỏa thuận ngừng bắn, họ đã đồng ý "giúp khôi phục quyền tiếp cận thị trường thế giới cho xuất khẩu nông sản và phân bón của Nga, giảm chi phí bảo hiểm hàng hải và tăng cường quyền tiếp cận các cảng và hệ thống thanh toán cho các giao dịch như vậy".
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã nói với các phóng viên vào 26/3 rằng một số điều kiện của Nga “bao gồm các lệnh trừng phạt không phải của chúng tôi. Chúng thuộc về Liên minh châu Âu”. Các quan chức sẽ xem xét "lập trường của Nga hoặc yêu cầu của họ là gì" và sau đó, Tổng thống Trump sẽ quyết định bước tiếp theo.
Ủy ban châu Âu cho biết, việc rút toàn bộ lực lượng Nga khỏi Ukraine là một trong những điều kiện chính để dỡ bỏ hoặc sửa đổi các lệnh trừng phạt.
"Việc chấm dứt các hành vi gây hấn vô cớ của Nga tại Ukraine và việc rút quân vô điều kiện toàn bộ lực lượng quân sự của Moscow khỏi lãnh thổ Ukraine sẽ là một trong những điều kiện tiên quyết để sửa đổi hoặc dỡ bỏ lệnh trừng phạt", Người phát ngôn của EU về chính sách đối ngoại và an ninh Anitta Hipper, cho biết trong một tuyên bố.
Thủ tướng Anh Keir Starmer thì khẳng định: “Rõ ràng hiện nay không phải là thời điểm để dỡ bỏ lệnh trừng phạt".
Đồng tình với ông Starmer, Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho biết việc dừng lệnh trừng phạt sẽ là "một sai lầm nghiêm trọng".
"Việc chấm dứt lệnh trừng phạt cho đến khi thực sự đạt được hòa bình là vô nghĩa và thật không may, chúng ta vẫn còn rất xa mục tiêu đó", ông Olaf Scholz nói.
Các nhà ngoại giao nói với Reuters rằng hầu hết các lệnh hạn chế mà Điện Kremlin liệt kê đều liên quan đến các lệnh trừng phạt và hạn chế của EU.
Phép thử của ông Trump
“Đây là một phép thử đối với ông Trump ,” Pavel Danilin, một nhà phân tích chính trị làm việc với các quan chức Điện Kremlin cho biết. Theo ông: “Điện Kremlin muốn xem ông Trump sẽ xử lý những cam kết của mình như thế nào".
Nga đã nêu vấn đề kết nối lại các ngân hàng của mình với SWIFT tại các cuộc đàm phán với các quan chức Mỹ tại thủ đô Riyadh của Saudi Arabia và “Mỹ đã bình tĩnh đón nhận,” Grigory Karasin, một trong những người đứng đầu phái đoàn Nga tại các cuộc đàm phán, phát biểu trên truyền hình nhà nước hôm 28/3.
Chính quyền Mỹ hiện tại "quan tâm đến việc đối thoại với chúng tôi, tìm ra các cách tiếp cận và giải pháp chung", cựu Thứ trưởng Ngoại giao Nga Karasin cho biết, đồng thời nhận định: "Sau đó, bạn sẽ thấy, châu Âu dần quay trở lại với thực tế và một số loại chủ nghĩa hiện thực".
