Ảnh vệ tinh cảnh tượng gây sửng sốt ở sa mạc Sahara

Hình ảnh vệ tinh do NASA công bố cho thấy nhiều nhóm thực vật xuất hiện khắp sa mạc Sahara sau khi một xoáy thuận ngoại nhiệt đới quét qua vùng rộng lớn ở Tây Bắc châu Phi vào ngày 7 và 8/9.

Xoáy thuận ngoại nhiệt đới là khu vực áp suất thấp, cùng với xoáy nghịch của khu vực áp suất cao, gây ra hầu hết thay đổi về thời tiết trên Trái Đất. Xoáy thuận ngoại nhiệt đới có khả năng tạo mây mù, mưa rào nhẹ đến gió lớn, dông bão, bão tuyết lớn và lốc xoáy.

Theo Đài quan sát Trái Đất của NASA, nhiều vùng đất không có cây cối ở Morocco, Algeria, Tunisia và Libya - những khu vực hiếm khi có mưa - đang chứng kiến dấu hiệu xanh tươi nảy nở.

Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc thực vật sinh sôi ở Sahara sau một trận mưa lớn đổ xuống không phải hoàn toàn bất thường.

Sylwia Trzaska, một nhà nghiên cứu về biến đổi khí hậu tại Trường Khí hậu Columbia, cho biết các loại thực vật này bao gồm cây bụi và cây gỗ ở những vùng trũng thấp như lòng sông. "Nơi đây là sa mạc, nhưng khi mưa đến, mọi thứ bắt đầu xanh tươi rất nhanh", bà nói.

Ảnh vệ tinh của NASA cho thấy mảng xanh xuất hiện tại sa mạc Sahara sau mưa lớn. Ảnh: NASA.

Peter de Menocal, chủ tịch kiêm giám đốc Viện Hải dương học Woods Hole, nói với ABC News rằng khi các vùng khô cằn ở khu vực này của Châu Phi đón nhận lượng mưa lớn, hệ thực vật phản ứng gần như ngay lập tức.

"Khi có những trận mưa đặc biệt, các cồn cát sẽ trở thành những cánh đồng hoa xanh tươi tuyệt đẹp, thực vật sẽ phát triển ngay lập tức trong một thời gian ngắn để tận dụng nó", ông nói.

Thực tế, Sahara từng là nơi sống của nhiều loài cây tươi tốt. Theo một bài báo năm 2012 của De Menocal, từ 11.000 đến 5.000 năm trước, sa mạc này được bao phủ bởi thảm thực vật và hồ nước.

Bên cạnh đó, các hồ thường cạn nước cũng đang đầy lên sau sự kiện thời tiết gần đây, Moshe Armon, giảng viên cao cấp tại Viện Khoa học Trái đất và Đại học Hebrew ở Jerusalem, cho biết trong một tuyên bố do NASA đưa ra.

Theo nghiên cứu do Armon và các đồng nghiệp của ông thực hiện, từ năm 2000 đến năm 2001, Sebkha el Melah, một cánh đồng muối ở miền trung Algeria, chỉ được lấp đầy nước 6 lần.

Theo NASA, phân tích vệ tinh sơ bộ cho thấy lượng mưa tích tụ lên tới 150 mm ở những khu vực bị ảnh hưởng. Một số khu vực của Sahara chỉ nhận được khoảng 50 mm mưa mỗi năm.

Lượng mưa ở một mức độ nào đó vào mỗi mùa hè là bình thường do mùa gió mùa Tây Phi, nhưng việc đới hội tụ nhiệt đới - hay vành đai mưa nhiệt đới - kéo dài về phía bắc tới tận sa mạc Sahara lại là điều bất thường.

Theo NASA, sự dịch chuyển về phía bắc của cơn bão đã trút lượng mưa bằng cả một năm xuống một số khu vực chỉ trong vài ngày.

Châu Phi nhìn từ vệ tinh. Ảnh: NASA.

Mưa lớn cục bộ đã khiến hơn 1.000 người thiệt mạng vì lũ lụt ở một số vùng Tây và Trung Phi, bao gồm Chad, Nigeria, Mali và Niger, AP đưa tin. Theo Chương trình Lương thực Thế giới, khoảng 4 triệu người ở 14 quốc gia châu Phi đã bị ảnh hưởng bởi lũ lụt.

Ông De Menocal cho biết nhiệt độ đại dương cao kỷ lục ở phía bắc Đại Tây Dương đang góp phần làm thay đổi vành đai mưa, mang lượng mưa lớn đặc trưng của các khu vực ở xích đạo xa hơn về phía bắc.

Trzaska cho biết sự chuyển đổi từ El Niño sang La Niña cũng có thể ảnh hưởng đến cách đới hội tụ nhiệt đới di chuyển về phía bắc.

"Nhiều thập kỷ sau, khi các đại dương lớn ấm lên đồng đều hơn, chúng tôi hy vọng vành đai mưa sẽ thực sự trở lại vị trí ban đầu và thậm chí có thể dịch chuyển sang bán cầu bên kia", De Menocal nói.