Cảng Cái Xà Cong nằm tại phường Hà Phong, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Đây là cảng cá nằm trong Quy hoạch hệ thống cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Khu vực này là nơi kín gió, thuận tiện cho ngư dân đánh bắt cá trên vùng biển thuộc TP Hạ Long, Quảng Ninh và các địa bàn khác đưa tàu thuyền vào tránh trú bão do được che chắn bởi những dãy núi bao quanh.
Cùng với dự án của TP Hạ Long đưa ngư dân trên biển lên bờ, cảng cá Cái Xà Cong được xây dựng cách khu tái định cư khoảng 200 mét để thuận tiện cho ngư dân đưa tàu thuyền về bờ neo đậu.
Hiện tại cảng Cái Xà Cong là cảng cá và là nơi ngư dân đưa tàu thuyền về đây cư ngụ. Tuy nhiên, ghi nhận của báo Tiền Phong, cảng cá này đang trong tình trạng rất ít tàu cá vào neo đậu, chỉ một vài chiếc thuyền đánh cá nhỏ.
Một người trông coi tại bến cảng, cho biết, dù là cảng neo đậu tránh trú bão nhưng thực tế nhiều năm nay công trình xuống cấp không đáp ứng được nhu cầu của người dân, luồng lạch dẫn vào khu vực neo đậu tàu thuyền tại cảng bị bồi lắng gây khó khăn cho ngư dân trong di chuyển phương tiện thủy ra vào cảng.
Năm 2022, cơ quan chức năng có tổ chức đo đạc luồng vào cảng. Theo đó, cao độ lòng dẫn khoảng -0,5m đến +0,5m, không đảm bảo chiều sâu lòng dẫn phục vụ tàu thuyền. Một số thuyền nhỏ vào được còn tàu biển lớn đánh bắt cá dài ngày không thể vào được.
Bà Nông Thị Nhàn, trú khu Cái Xà Cong có thuyền cá thường xuyên về cảng đỗ. Có hôm đi đánh bắt về gặp đúng thời điểm nước rút, vợ chồng tôi chật vật mãi mới cho thuyền vào được gần khu vực cảng, còn người thì đành bì bõm lội bộ vào bờ...”
Cũng do luồng lạch vào cảng khó khăn, nên thời gian qua nhiều ngư dân đành phải di chuyển phương tiện vào cảng cá Sa Tô, phường Cao Xanh, TP Hạ Long để neo đậu, mặc dù việc di chuyển mất nhiều thời gian, tốn nhiên liệu, nhưng họ không có lựa chọn nào khác.
Không chỉ bị bồi lắng, khu vực Cảng Cái Xà Cong do được xây dựng từ lâu nên nay xuống cấp, các bậc lên xuống xây bằng đá rất trơn trượt, nhiều chỗ đã hư hỏng. Hạ tầng trong cảng đầu tư sơ sài không đồng bộ.
Ngoài ra, tuyến đường kết nối đường Trần Quốc Nghiễn vào cảng Cái Xà Cong chỉ là tuyến đường giao thông nông thôn có chiều dài tuyến khoảng 860m, bề rộng mặt đường khoảng 7m, kết cấu bê tông xi măng, không đảm bảo giao thông cho xe tải cỡ lớn đi vào.
Ông Lê Hồng Hải, Bí thư Đảng ủy phường Hà Phong, chia sẻ với lợi thế tuyệt đối về vị trí neo đậu tránh trú bão và tính cấp thiết của việc phải sớm xây dựng một cảng cá đa chức năng, phường rất mong tỉnh và thành phố sớm đầu tư dự án để hiện thực hóa nhu cầu của người dân.
Đại diện UBND thành phố Hạ Long, cho biết TP đang xây dựng, lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 Dự án Cảng cá Hòn Gai kết hợp khu neo đậu tránh trú bão và khu hậu cần nghề cá. Dự án sẽ tiến hành nạo vét khơi thông dòng chảy suối khe cá khu vực hạ lưu suối và khu neo đậu tàu thuyền Cái Xà Cong; xây dựng khu neo đậu tránh trú bão cấp tỉnh cho khoảng 600 tàu; xây mới khu hậu cần nghề cá; bảo tàng làng chài cổ; nhà chờ cho du khách tham quan và thủ thủy tàu; bãi đỗ xe; hệ thống đường giao thông... Tổng kinh phí dự kiến khoảng 600 tỷ đồng.