Hiện tượng rò rỉ không khí lần đầu tiên trên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) được phát hiện vào năm 2019 trong một đường hầm kết nối một mô-đun của Nga, được gọi là Zvezda, với một cảng kết nối chào đón tàu vũ trụ chở hàng hóa và vật tư.
Mặc dù vụ rò rỉ đã được phát hiện từ lâu và đã có một số phương án bước đầu giúp ngăn chặn tối đa vụ việc, nhưng tốc độ rò rỉ không khí của mô-đun này đã đạt mức cao nhất trong năm nay.
Mô-đun Zvezda trên Trạm vũ trụ quốc tế đang kết nối với mô-đun khác. Ảnh: NASA
NASA cho biết trong một tuyên bố, vấn đề trở nên trầm trọng hơn do các vết nứt nghi ngờ là "rất nhỏ, không thể nhìn thấy bằng mắt thường và có các giá đỡ và đường ống gần đó, khiến việc đưa các công cụ chẩn đoán vào những khu vực này trở nên khó khăn".
Bất chấp những nỗ lực ngăn chặn việc rò rỉ không khí, theo NASA, tỷ lệ rò rỉ vẫn "dao động từ 2 đến 2,5 pound không khí mỗi ngày”.
Các viên chức giám sát tại Mỹ hiện coi đây là vấn đề cấp bách nhất mà trạm vũ trụ đang già cỗi này phải đối mặt, vấn đề này có thể đe dọa đến sự an toàn của phi hành đoàn, theo báo cáo gần đây từ Văn phòng Tổng thanh tra của NASA.
Cơ quan vũ trụ Mỹ "đã bày tỏ lo ngại về tính toàn vẹn trong cấu trúc của mô-đun bị rò rỉ và khả năng xảy ra sự cố thảm khốc ", Bob Cabana - cựu phi hành gia NASA, chủ tịch Ủy ban Cố vấn ISS của NASA - cho biết trong cuộc họp về vấn đề này.
Nhưng trong khi Cơ quan Vũ trụ Liên bang Nga ( Roscosmos ) đã chỉ đạo các phi hành gia tìm kiếm và xử lý các khu vực có vấn đề giúp làm giảm tỷ lệ rò rỉ, thì nhóm nghiên cứu Nga "không tin rằng sự cố thảm khốc...là điều có thể xảy ra", Cabana cho biết.
"Người Nga tin rằng các hoạt động trên đường hầm kết nối vẫn an toàn - nhưng họ không thể chứng minh điều đó để chúng tôi hài lòng", Cabana nói thêm. "Và Mỹ tin rằng điều đó không an toàn, nhưng chúng tôi không thể chứng minh điều đó để Nga hài lòng".
Những bất đồng vẫn tiếp diễn mặc dù 2 bên đã có nhiều cuộc họp về vấn đề này.
Nhà du hành vũ trụ Oleg Novitskiy của Roscosmos được nhìn thấy trong mô-đun dịch vụ Zvezda. Ảnh: NASA
NASA đã có những biện pháp dự phòng để đảm bảo an toàn cho phi hành đoàn, nhưng về lâu dài NASA lo ngại rằng sự cố rò rỉ không khí thể gây ra mối đe dọa đến sự an toàn của phi hành đoàn và làm giảm tuổi thọ của trạm vũ trụ.
Trong báo cáo của mình, Văn phòng Tổng thanh tra lưu ý: “Mặc dù ISS có thể hoạt động nếu cửa sập vào khu vực bị ảnh hưởng đóng vĩnh viễn, nhưng điều này có thể ảnh hưởng đến việc giao hàng vì sẽ có ít hơn một cảng giao hàng. Việc đóng vĩnh viễn cửa sập cũng sẽ cần thêm nhiên liệu đẩy để duy trì độ cao và hướng của Trạm”.
Hiện nay, Mỹ đang thúc đẩy các chuyên gia độc lập từ cả hai phía đánh giá mức độ nguy hiểm của việc rò rỉ giúp hai cơ quan vũ trụ đạt được sự đồng thuận về nguyên nhân gốc rễ và mức độ nghiêm trọng của vụ việc.
Trong khi đó, các phi hành gia và nhà du hành vũ trụ trên trạm vũ trụ được yêu cầu áp dụng các biện pháp phòng ngừa, chẳng hạn như luôn bịt kín đoạn rò rỉ, ngoại trừ khi phải mở ra để dỡ hàng từ tàu vũ trụ đến cảng kết nối gần đó.
Ghế pallet sẽ được sử dụng trong trường hợp khẩn cấp. Ảnh: NASA
Ngoài việc yêu cầu các phi hành gia đóng cửa lối vào khu vực của Nga khi đường hầm chuyển tiếp Zvezda mở cửa, cơ quan Mỹ hiện đang lắp thêm một "ghế pallet" trên tàu vũ trụ SpaceX Crew Dragon.
Ghế pallet nằm trên một khu vực trong tàu vũ trụ thường được dùng để chứa hàng hóa và về cơ bản, nó là một miếng xốp mà phi hành gia có thể tự thắt chặt mình nếu họ cần đi tàu vũ trụ Crew Dragon về nhà trong trường hợp khẩn cấp.
Cụ thể, ghế pallet được dành riêng cho các phi hành gia của NASA đi nhờ tàu vũ trụ Soyuz của Nga lên trạm vũ trụ, như họ đã làm trong nhiều năm theo thỏa thuận đổi chỗ ngồi giữa Mỹ và Nga.