Lần đầu tiên Telegram có lãi

Trong nhiều năm qua, các chuyên gia liên tục đặt câu hỏi liệu một nền tảng vốn nổi tiếng với nội dung độc hại có thể chuyển mình để kiếm tiền hay không. Ảnh: Bloomberg.

Đây là nội dung được tiết lộ trong các cuộc thảo luận giữa Telegram với các nhà đầu tư, New York Times đưa tin. Họ là những người đã cho công ty vay hơn 2 tỷ USD trước đó.

Những cuộc thảo luận này nhằm trấn an các nhà đầu tư rằng nền tảng vẫn là một khoản đầu tư khả thi, dù nhà sáng lập Pavel Durov đang đối mặt với các cáo buộc pháp lý ở Pháp. Ông Durov bị bắt vào tháng 8 với cáo buộc liên quan đến các hoạt động bất hợp pháp trên nền tảng này.

Doanh thu vượt 1 tỷ USD, đạt gần 1 tỷ người dùng

Trao đổi với nhà đầu tư, Telegram khẳng định đang nỗ lực giải quyết các vấn đề pháp lý bằng cách tăng cường kiểm soát nội dung do người dùng tạo ra. Công ty cũng cho biết đã thanh toán một phần đáng kể khoản nợ, theo lời một nhà đầu tư tham gia vào cuộc họp.

Thực tế, Telegram đang chịu áp lực lớn từ nhiều phía. Một mặt, công ty phải chịu sự giám sát gắt gao từ các cơ quan chức năng trên khắp thế giới vì chứa nội dung bất hợp pháp như lạm dụng trẻ em, buôn bán ma túy và các hoạt động tội phạm khác. Mặt khác, Telegram cần chứng minh rằng họ có thể kiếm tiền từ nền tảng của mình.

Công ty thử nghiệm các phương thức kiếm tiền mới như tiền mã hóa, mô hình đăng ký trả phí và quảng cáo. Ảnh: New York Times.

Không giống như các công ty mạng xã hội khác như Meta, Telegram đi theo một con đường kinh doanh khác biệt. Họ không huy động vốn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm, không bán dữ liệu người dùng cho quảng cáo và cũng không tuyển dụng ồ ạt để thúc đẩy tăng trưởng.

Thay vào đó, nền tảng dựa vào danh tiếng và tài sản cá nhân của Pavel Durov, vay nợ và lấn sân vào lĩnh vực tiền điện tử.

Hiện tại, Telegram đang cố gắng chứng minh rằng họ đã tìm được chỗ đứng tài chính vững chắc, vượt qua những rắc rối pháp lý và duy trì sự độc lập để hướng tới mục tiêu phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO).

Công ty đã mở rộng việc kiểm duyệt nội dung. Hơn 750 nhân viên hợp đồng làm việc để kiểm soát nội dung. Telegram cũng đã ra mắt các dịch vụ quảng cáo, đăng ký và video, đồng thời sử dụng tiền điện tử để giảm nợ và củng cố tài chính.

Kết quả là năm nay công ty dự kiến đạt lợi nhuận lần đầu tiên trong lịch sử. Doanh thu vượt 1 tỷ USD, tăng từ gần 350 triệu USD vào năm ngoái. Công ty hiện có khoảng 500 triệu USD tiền mặt, chưa bao gồm các tài sản tiền điện tử.

Telegram cũng đạt gần 1 tỷ người dùng, trong đó có 12 triệu người đăng ký trả phí khoảng 5 USD/tháng. Hơn một nửa doanh thu năm nay đến từ quảng cáo, với sự tham gia của các thương hiệu lớn như Samsung.

Mạng xã hội dự định mở rộng quảng cáo trên các kênh công khai, thu hút hơn 1.000 tỷ lượt xem mỗi tháng. Nền tảng được định giá hơn 30 tỷ USD vào đầu năm nay, theo New York Times.

Nhà sáng lập Pavel Durov là chủ sở hữu duy nhất và động lực tăng trưởng chính của nền tảng mạng xã hội. Ảnh: New York Times.

Raúl Castañón, nhà phân tích cấp cao của S&P Global Market Intelligence, nhận định: “Telegram cần một mô hình kinh doanh bền vững để tiếp tục hoạt động như một công ty tự cung tự cấp. Họ đã làm được điều mà tôi cho là thách thức nhất. Đó là có được lượng người dùng thực sự lớn”.

Thế tiến thoái lưỡng nan của Telegram

Tuy nhiên, để chuyển mình thành một doanh nghiệp chính thống, nhà sáng lập Pavel Durov phải đối mặt với bài toán cân bằng khó khăn: Làm thế nào để giảm bớt sự "tự do" trên nền tảng, nhằm thu hút nhà quảng cáo và nhà đầu tư, mà không làm mất lòng những người dùng coi đây là nơi tự do ngôn luận số.

Người sáng lập của công ty đang đối mặt với nguy cơ phải chịu án tù nếu bị kết tội ở Pháp. Ông Durov phủ nhận các cáo buộc nhưng phải ở lại Pháp trong thời gian điều tra.

Là chủ sở hữu duy nhất và nguồn động lực chính của công ty, việc ông vắng mặt có thể làm dấy lên những nghi ngại về khả năng phát triển bền vững của Telegram. Hiện công ty không có hội đồng quản trị độc lập và chưa công bố kế hoạch kế nhiệm.

Nếu bị siết tiền mặt hoặc không thể phát triển một mô hình kinh doanh bền vững, ông Durov có thể sẽ phải gánh thêm nợ hoặc lần đầu tiên phải bán một phần công ty, theo New York Times.

Ông Durov tại một hội nghị về tiền điện tử ở Dubai vào tháng 4/2024. Telegram đã bán được hàng trăm triệu USD tài sản kỹ thuật số trong năm nay. Ảnh: Ton Foundation.

Trên thực tế, tình thế tiến thoái lưỡng nan của Telegram đã bắt nguồn từ hơn một thập kỷ trước. Khi đó, ông Durov bị buộc rời khỏi VKontakte, mạng xã hội do ông sáng lập ở Nga. Ông từ chối cung cấp dữ liệu người dùng cho chính quyền Nga.

Sau khi bán cổ phần của mình trong VKontakte, ông Durov sử dụng khoảng 300 triệu USD thu được để thành lập Telegram vào năm 2013, cam kết giữ quyền sở hữu độc lập và không nhận tiền từ các nhà đầu tư bên ngoài.

Ban đầu, sự độc lập này mang lại cho Telegram tự do nhưng cũng đẩy công ty vào tình thế khó khăn tài chính. Đến năm 2017, với lượng người dùng đạt gần 200 triệu, chi phí vận hành ngày càng cao, ông Durov bắt đầu tìm kiếm các phương án tài chính mới như tiền điện tử.

Năm 2018, Telegram huy động hơn 1,7 tỷ USD bằng cách hứa hẹn phát triển một loại tiền kỹ thuật số riêng. Tuy nhiên, kế hoạch này bị hủy bỏ vào năm 2020 sau khi Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) tuyên bố vi phạm luật chứng khoán liên bang.

Kể từ đó, Telegram đã bắt đầu thử nghiệm các phương thức kiếm tiền như quảng cáo và phát hành trái phiếu. Đến nay, công ty đã huy động khoảng 2,4 tỷ USD từ các nhà đầu tư, bao gồm các quỹ đầu tư nhà nước ở UAE và BlackRock, công ty quản lý tài sản lớn nhất thế giới.

Trong thời gian chờ đợi, ông Durov tiếp tục quảng bá các tính năng mới của Telegram cho hơn 13 triệu người theo dõi trên nền tảng này, đồng thời chia sẻ các lời khuyên đầy triết lý. Ông viết vào tháng 10: “Hãy chia một nhiệm vụ lớn thành những phần nhỏ hơn, sắp xếp chúng theo đúng trình tự và bạn sẽ vượt qua”.