NASA vừa công bố một hình ảnh được chụp từ Tàu quỹ đạo Thăm dò Sao Hỏa (MRO), trong đó có một "vật thể lạ" nhô lên giữa nền đất cằn cỗi của hành tinh láng giềng.
Đó là "nấm mộ" của Mars InSight, hay được gọi tắt là InSight, một tàu đổ bộ đã "chết" vào tháng 12-2022 sau một loạt phát hiện lớn về hành tinh đỏ.
Hiện nay, InSight đã tiệp màu dần với nền đất đỏ của Sao Hỏa sau một thời gian dài đối đầu với "quỷ bụi" khắc nghiệt nơi đây.
Bức ảnh do MRO chụp với "nấm mộ" của InSight - Ảnh: NASA
Sau khi hạ cánh vào tháng 11- 2018, InSight tàu đầu tiên phát hiện ra động đất tên Sao Hỏa, rồi nhờ đó mà tiết lộ chi tiết về lớp vỏ, lớp phủ và lõi của hành tinh.
NASA đã tuyên bố ngừng hoạt động InSight vào tháng 12- 2022, sau khi tàu đổ bộ hết điện và ngừng liên lạc với Trái Đất.
Tàu này vốn chạy bằng năng lượng Mặt Trời nhưng nó đã thua trong cuộc chiến với "quỷ bụi" trên Sao Hỏa, là những cơn lốc xoáy đầy bụi đỏ mỗi mùa hè, làm che phủ dần các tấm pin Mặt Trời của tàu vũ trụ.
Mặc dù phải kết thúc sứ mệnh, InSight vẫn để lại báu vật cuối cùng.
Nó đã cùng với MRO giúp các kỹ sư tại Phòng thí nghiệm Động cơ phản lực (JPL) của NASA ước tính lượng bụi bám trên các tấm pin Mặt Trời, từ đó giúp các nhà khoa học hiểu thêm về "quỷ bụi" cũng như nhiều yếu tố liên quan.
Hình ảnh mới mà MRO chụp "nấm mộ" của InSight tiếp tục giúp ích cho việc nghiên cứu các tác động của thiên thạch lên bề mặt Sao Hỏa.
Với nơi không có kiến tạo mảng như Sao Hỏa, khu vực càng có nhiều hố va chạm thì bề mặt càng cũ. Các dấu vết xung quanh các hố va chạm này mờ dần theo thời gian. Hiểu được bụi bao phủ chúng nhanh như thế nào giúp xác định tuổi của hố va chạm.
Một cách khác để ước tính tốc độ mờ dần của các hố va chạm là nghiên cứu vòng vết nổ do động cơ đẩy tên lửa đẩy của InSight để lại trong quá trình hạ cánh.
Chúng nổi bật hơn nhiều vào năm 2018 nhưng đang dần trở lại màu đỏ nâu đặc trưng của địa hình xung quanh.
Hơn hết, những gì InSight đã thu thập được trước khi bị chôn vùi tiếp tục trở thành kho báu vô giá đối với các nhà thiên văn học, tiếp tục là nền tảng cho nhiều nghiên cứu liên quan đến quá trình hình thành và tiến hóa của hành tinh được cho là từng rất giống Trái Đất.