Ngày 9/1, Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu thông qua dự luật trừng phạt Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) do đã ban hành lệnh bắt giữ đối với Thủ tướng Benjamin Netanyahu và một cựu Bộ trưởng Quốc phòng Israel liên quan tới chiến dịch quân sự của Israel ở Gaza.
Với sự ủng hộ của 45 Hạ nghị sỹ Dân chủ, Hạ viện Mỹ do đảng Cộng hòa kiểm soát đã thông qua dự luật nhằm trừng phạt mọi cá nhân là người nước ngoài điều tra, bắt giam, tạm giữ hoặc truy tố công dân Mỹ hoặc công dân của một quốc gia đồng minh của Mỹ, bao gồm Israel, mà không phải thành viên của Tòa án Hình sự Quốc tế.
Ông Brian Mast, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, phát biểu trước cuộc bỏ phiếu: "Mỹ thông qua dự luật này vì một tòa án bất hợp pháp đang tìm cách bắt giữ Thủ tướng của đồng minh vĩ đại của chúng ta - Israel".
ICC bày tỏ quan ngại sâu sắc về dự luật này, cho rằng nó có thể tước đi công lý và hy vọng của các nạn nhân trên toàn cầu. "Tòa án lên án mạnh mẽ mọi hành động đe dọa đến sự độc lập tư pháp và nhiệm vụ của mình" - ICC nêu rõ trong thông cáo.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người bị ICC phát lệnh bắt giữ (Ảnh: AFP)
Trước đó, vào năm 2020, chính quyền Tổng thống Donald Trump khi đó đã áp đặt các lệnh trừng phạt lên ICC liên quan đến các cuộc điều tra tội ác chiến tranh tại Afghanistan. Tuy nhiên, các biện pháp này đã được dỡ bỏ dưới thời Tổng thống Joe Biden.
Dự luật mới được cho là có thể tác động rộng hơn đến cả những cá nhân hỗ trợ công việc của ICC. Bà Milena Sterio, chuyên gia luật quốc tế tại Đại học Cleveland State, nhận định: "Dự luật này có phạm vi rộng, bất kỳ ai hỗ trợ ICC trong bất kỳ vụ án nào đều có thể trở thành mục tiêu của các biện pháp trừng phạt".
Chủ tịch ICC, bà Tomoko Akane, cảnh báo rằng các biện pháp trừng phạt có thể làm suy yếu hoạt động của Tòa án Hình sự Quốc tế và đe dọa sự tồn tại của cơ quan này.
Dự kiến, dự luật sẽ được Thượng viện Mỹ do Đảng Cộng hòa kiểm soát nhanh chóng xem xét để ông Donald Trump có thể ký ban hành ngay sau khi nhậm chức vào ngày 20/1.
ICC là tòa án quốc tế thường trực, có thẩm quyền xét xử các tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người, diệt chủng và hành vi xâm lược. Tuy nhiên, việc cơ quan này phát lệnh bắt giữ các quan chức Israel đã làm gia tăng căng thẳng giữa Mỹ và ICC, trong khi Israel kiên quyết phủ nhận các cáo buộc.