Các quan chức ngoại giao Israel hôm 13-1 cho biết cuộc đàm phán về thỏa thuận ngừng bắn - thả con tin tại Dải Gaza đã đạt tiến triển đáng kể. Tiến trình đàm phán này diễn ra tại thủ đô Doha và do nước chủ nhà Qatar, Mỹ và Ai Cập làm trung gian. Theo đài CNN, vòng đàm phán cuối cùng để giải quyết các vấn đề còn lại diễn ra trong ngày 14-1.
Giới chức Mỹ bày tỏ sự lạc quan thận trọng rằng một thỏa thuận có thể sớm được công bố nhằm chấm dứt 15 tháng xung đột giữa Israel và nhóm vũ trang Hamas, khiến Trung Đông lâm vào cảnh bất ổn. Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 13-1 nhấn mạnh thỏa thuận sẽ giải thoát con tin, chấm dứt xung đột, bảo đảm an ninh cho Israel và cho phép tăng đáng kể viện trợ nhân đạo cho người Palestine. Trong khi đó, ông Steve Witkoff, người được Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump lựa chọn làm đặc phái viên về Trung Đông, hy vọng thỏa thuận ngừng bắn tạm thời sẽ đạt được trước lễ nhậm chức của ông Trump ngày 20-1 tới.
Người dân kêu gọi đạt thỏa thuận ngừng bắn - thả con tin tức thì trong cuộc biểu tình tại TP Tel Aviv - Israel hôm 4-1-2025 Ảnh: Tân Hoa Xã
Giai đoạn đầu tiên của thỏa thuận tiềm tàng sẽ diễn ra trong thời gian ngừng bắn 42 ngày ban đầu. Các cuộc đàm phán cho giai đoạn thứ hai sẽ hướng đến chấm dứt xung đột. Trước mắt, trong giai đoạn đầu tiên, Hamas sẽ thả 33 con tin Israel là trẻ em, phụ nữ, người già và người bệnh, theo tờ Times of Israel. Trong khi đó, phía Israel sẽ thả 1.000 tù nhân Palestine. Theo chính phủ Israel, Hamas và các đồng minh vẫn đang cầm giữ 94 trong số 251 con tin bị bắt từ Israel trong cuộc tấn công hôm 7-10-2023.
Chi tiết hơn, một quan chức Palestine cho biết 3 con tin sẽ được trả tự do vào ngày đầu tiên thực hiện thỏa thuận và 4 người khác sẽ được thả vào tuần tiếp theo. Sau khi số con tin đầu tiên được thả, quân đội Israel sẽ bắt đầu rút quân khỏi các khu vực đông dân cư ở Dải Gaza. Sau đó, Israel sẽ cho phép người Palestine ở phía Nam vùng đất này đi lên phía Bắc.
Ngoài ra, Israel sẽ duy trì và kiểm soát một vùng đệm rộng 800 mét tại Hành lang Philadenphi dọc biên giới Dải Gaza - Ai Cập trong gần 1 tháng rưỡi. Israel còn duy trì một vùng đệm bên trong Dải Gaza dọc theo biên giới với Israel nhưng hiện chưa rõ nơi này rộng bao nhiêu. Một quan chức Hamas tiết lộ với CNN trước đó rằng nhóm này muốn vùng đệm trở lại kích thước như trước thời điểm xung đột diễn ra là 300-500 mét tính từ đường biên giới. Tuy nhiên, phía Israel yêu cầu con số này là 2.000 mét. Cựu quan chức tình báo Israel Avi Melamed cảnh báo rằng ngay cả khi đạt được thỏa thuận, sự hiện diện tiếp tục của quân đội Israel và Hamas ở Dải Gaza trong giai đoạn đầu thực hiện có thể dẫn đến nguy cơ tái bùng phát xung đột.
Israel làm căng với Hezbollah
Israel vừa lên tiếng cáo buộc phong trào Hezbollah ở Lebanon đang tìm cách "phục hồi sức mạnh và tái vũ trang với sự hỗ trợ của Iran", đồng thời cho rằng lực lượng này vẫn "mối đe dọa nghiêm trọng" đối với Israel và sự ổn định khu vực. Trong lá thư gửi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (LHQ) hôm 13-1, Đại sứ Israel tại LHQ Danny Danon thúc giục chính phủ Lebanon và cộng đồng quốc tế cần tập trung "ngăn chặn việc buôn lậu vũ khí, đạn dược và hỗ trợ tài chính qua biên giới Syria-Lebanon và thông qua các tuyến đường hàng không và đường biển."
Trước đó, theo thông tin tình báo mới nhất của Mỹ, Hezbollah, với sự hậu thuẫn của Tehran, có khả năng tìm cách tái xây dựng kho vũ khí và lực lượng của mình, tạo ra mối đe dọa lâu dài đối với Mỹ và các đồng minh trong khu vực.
Theo tờ Times of Israel, cáo buộc trên được đưa ra giữa lúc Israel và Hezbollah đang thực thi lệnh ngừng bắn sau hơn 1 năm xung đột. Lệnh ngừng bắn này kéo dài 60 ngày, do Mỹ làm trung gian và bắt đầu từ ngày 27-11-2024. Theo thỏa thuận, quân đội Lebanon được triển khai bên cạnh lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ ở miền Nam nước này trong quân đội Israel rút đi. Cùng lúc đó, Hezbollah rút lực lượng về phía Bắc sông Litani, cách biên giới Lebanon - Israel khoảng 30 km và dỡ bỏ mọi cơ sở hạ tầng quân sự còn lại ở miền Nam Lebanon. Dù vậy, cả hai bên đã cáo buộc lẫn nhau vi phạm thỏa thuận này.
Trong diễn biến mới nhất, quân đội Israel hôm 13-1 cho biết đã không kích một số mục tiêu quân sự của Hezbollah ở Lebanon. Cùng ngày, Tổng thống Lebanon Joseph Aoun và tướng Michael Kurilla, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ, đã thảo luận về việc thực thi lệnh ngừng bắn mong manh giữa Hezbollah và Israel.
Hoàng Phương