Điều bất thường tại trạm kiểm soát không lưu
Washington Post (WaPo) dẫn nguồn báo cáo chính phủ cho biết, tháp kiểm soát không lưu tại Sân bay Quốc gia Reagan đã ở trong tình trạng thiếu nhân sự vào tối 29/1 (giờ địa phương), khi một máy bay chở khách và một trực thăng quân sự va chạm trên không, khiến 67 người thiệt mạng và thổi bùng lên cuộc tranh luận về tình trạng đông đúc của sân bay.
Theo báo cáo của Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA), vào thời điểm xảy ra va chạm, 2 người đang thực hiện công việc của 4 người tại tháp kiểm soát không lưu.
Tối ngày 29/1, trước khi vụ tai nạn xảy ra, vị trí của kiểm soát viên trực thăng - một vai trò thường có người đảm trách đến 21h30 tối - đã do kiểm soát viên địa phương kiêm nhiệm.
WaPo cho rằng, việc kiêm nhiệm hai vai trò cùng một lúc có thể tạo ra thách thức cho một kiểm soát viên không lưu, đặc biệt trong trường hợp không gian không lưu đông đúc. Các vai trò sử dụng các tần số khác nhau để liên lạc. Phi công máy bay và phi công trực thăng có thể không nghe thấy nhau ngay cả khi họ đều liên lạc với trạm kiểm soát không lưu.
Tony Stanton từ Cơ quan An toàn Hàng không Dân dụng Australia cho biết, không giống với nhiều trạm kiểm soát không lưu khác, Tháp Washington có 2 tần số radio được sử dụng để liên lạc với máy bay trên không - một tần số được sử dụng cho rotorcraft (máy bay có cánh quay để có thể cất cánh thẳng đứng, ví dụ như trực thăng) và một tần số khác cho các loại máy bay khác.
"Vì vậy, trong hoàn cảnh này, Black Hawk sẽ trao đổi với tháp trên một tần số, và chuyến bay 5342 nói chuyện với tháp trên một tần số khác". ông Stanton nói và cho rằng vụ tai nạn có thể đã dẫn đến "một rào cản về nhận thức tình huống giữa các phi công".
Báo cáo kết luận rằng, mức độ nhân sự của tháp không lưu là "bất bình thường" vào khoảng thời gian đó trong ngày, hay mật độ giao thông trên bầu trời thủ đô Washington, D.C. - nơi mỗi ngày trung bình hơn 100 trực thăng di chuyển xung quanh và bên dưới các chuyến bay đến và đi của các hãng hàng không.
Hiện tại, cả Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) và Hiệp hội Kiểm soát viên Không lưu Quốc gia Mỹ (NATCA) đều chưa đưa ra lý giải nào về các vấn đề liên quan tới nhân sự ở trạm kiểm soát.
Các quan chức của Hội đồng An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NTSB) cho biết họ sẽ không để sót bất cứ điều gì trong một cuộc điều tra có thể kéo dài nhiều tháng để tìm kiếm câu trả lời xung quanh câu hỏi "điều này đã xảy ra như thế nào". Vai trò của các kiểm soát viên không lưu trong vụ va chạm cũng sẽ được NTSB xem xét.
Quan điểm của ông Trump
Vụ va chạm xảy ra khoảng 20h50 tối và tính đến hiện tại, nguyên nhân vẫn chưa được làm rõ.
Theo CNN, Tổng thống Mỹ Donald Trump có vẻ quy lỗi cho những cảnh báo mà ông cho là "rất muộn" từ nhân viên kiểm soát không lưu và binh lính lái chiếc trực thăng Black Hawk của quân đội Mỹ, người mà ông cho là "nên biết mình đang đi đâu".
"Phân tích là dựa trên quan sát bằng mắt thường", ông Trump nói khi được hỏi cảm nhận về việc ai là người có lỗi, "Rất nhiều người đã thấy những gì đang xảy ra. Một số người biết những gì đang xảy ra. Có một số cảnh báo, nhưng cảnh báo được đưa ra rất, rất muộn".
Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc họp báo về tai nạn hàng không tại Washington, D.C. Ảnh: Reuters
Ông Trump không chỉ rõ mình đang đề cập đến ai nhưng truyền thông Mỹ cho rằng đó là ám chỉ tới trạm kiểm soát không lưu. Ông Trump cho rằng tai nạn có thể tránh được và đặt câu hỏi về độ cao của trực thăng tại thời điểm xảy ra tai nạn.
"Anh có thể lên cao hoặc xuống thấp. Anh có thể rẽ, anh có thể thực hiện hàng triệu thao tác khác nhau. Vì một lý do nào đó chiếc trực thăng cứ tiếp tục di chuyển, mãi sau mới rẽ nhẹ ở những thời điểm cuối cùng. Mà lúc đó đã là quá muộn", ông Trump nói.
Mặc dù các hộp đen vừa mới được trục vớt và quá trình điều tra vẫn đang diễn ra, ông Trump đã phản ứng gay gắt và lên tiếng chỉ trích Đảng Dân chủ và các chính quyền tiền nhiệm.
Ngay sau khi tuyên bố "không có người sống sót", ông gợi ý rằng các sáng kiến đa dạng đã dẫn đến việc lơi lỏng tiêu chuẩn hàng không, góp phần gây ra vụ tai nạn.
"Chúng ta phải đặt ra các tiêu chí cao nhất cho những người làm việc trong hệ thống hàng không của mình", ông Trump nói, "Tôi đã thay đổi tiêu chuẩn của ông Obama từ rất tầm thường trở thành phi thường, các bạn hãy nhớ điều đó. Chỉ những người có năng lực cao nhất, thông minh nhất và vượt trội về mặt tâm lý mới được phép đủ điều kiện làm kiểm soát viên không lưu".
Tổng thống Mỹ cũng chỉ trích cựu Bộ trưởng Giao thông Pete Buttigieg. "Các bạn có biết mọi thứ hoạt động tệ như thế nào kể từ khi ông ta điều hành Bộ Giao thông không?", ông Trump nói, "Ông ta là một thảm họa. Ông ta đã là thảm họa từ khi còn làm thị trưởng".
Thi Anh